Her yıl gündeme gelen baraj puanlarının, bu yıl akıbeti ne olacak, çok merak ediyorum. Bu durum tercihler döneminde konuşulur, sonra da unutulur. Öncesinde konuşmak ve tedbir almak en doğru yol olmalıdır. Üniversitelerin birçoğunun kontenjan boşlukları var. Aynı şekilde barajı geçemediği için buraya gidemeyen öğrenciler var. Bunlar iki sevgili gibi birbirlerine kavuşamıyorlar. Buna bir çözüm getirilmelidir.
Baraj puanlarının olması veya olmaması yönünde her hangi bir bilimsel çalışma yok. 140 ve 180 baraj puanları sadece birilerinin uygun gördüğü puan dilimleridir. Bunun mantıklı bir açıklaması yok. Olayın kendi içinde de tezatlıkları var. Birinci aşama sınavında baraj uygulaması var. Barajı geçemeyenler. Haziran ayında yapılacak LYS’lere giremeyecek. LYS’ye girecek öğrenciler, tercih yapabilmek için yine 180 barajını geçmek zorundalar. O zaman YGS’nin yapılması ne ifade ediyor? YGS bir geçiş sınavı değilse, ne işe yarıyor?
Baraj puanı bir zorunluluk değildir. Herkesin aldığı eğitim birbirinden farklıdır. İlçedeki bir lise ile Büyükşehir merkezlerindeki fen liselilerin aldığı eğitim aynı değildir. Sınava hazırlık süreçleri de aynı değildir. İyi bir fen lisesinde okuyan bir öğrenci, o şehrin en iyi dershanelerine gitmekte ve en iyi hoca kadrosundan yararlanmaktadır. Ama diğer taraftan ilk kez sınava girdiğinde, optik kağıdın yüzünü gören öğrenciler vardır.
Yeri gelmişken şunu da belirtmeden geçmek istemiyorum. Sınavda sıfır çekenlerin sorumlusu okullar değil, eğitim sistemimizin kendisidir.  Adil olmayan ve fırsat eşitliği oluşmamış bir eğitim sisteminde öğrencileri birbirleriyle kıyaslamak doğru değildir. Bu sınavların neticesi önceden belli. Fen liseleri kendi arasında yarışıyor. Orta düzeyde Anadolu liseleri kendi arasında ve yine aynı durumda yer alan meslek liseleri de alt puanlarda kendi aralarında yarıştırılmaktadır. Bu okul öğrencileri hiç bir zaman birbirlerine bu sınavda rakip olamıyorlar. İstisnaları yok saydığımızda bir meslek lisesi öğrencisinin fen lisesi öğrencisiyle bu sınavda yarışması ve onu geçmesi mümkün değil ve aynı zamanda hiç de adil değildir. Yarış eşit koşullarda olmalıdır. Birçok meslek lisesi öğrencisi son sınıfta stajlara gittiği için sınava hazırlanamamakta ve 9.sınıfta unuttuğu bilgilerle sınava tabi tutulmaktadır. Bu öğrencilerin sınavlarda başarı gösterememesi şaşılacak bir durum değildir.
Kimi öğrenci çok kaliteli eğitim alıyor okulunda, kimisi berbat eğitim alıyor. Bunun sonucunda bazıları için barajı geçmek bile zor olabiliyor. Doğru bir sistemle sınava hazırlanmayan her kişinin barajı geçememesi olası bir durumdur. Barajı geçemeyen öğrenciler üniversite kontenjanları boş dururken sokakta ne yapsınlar? Yaşları da çırak olmaya uygun değil. Herkesin eğitime ihtiyacı vardır. Eğitimin önü kesilmemelidir.
Barajın kalkması eğitim kalitesini düşürür mü?
Bunları örneklerle açıklayalım. Birçok örnek var ama bir üniversiteyi örnek alalım.
Bilkent Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği tam burslu bölümü, Türkiye’de en fazla talep edilen bölümler arasında yer almaktadır. Dereceye giren birçok öğrenci burayı istemektedir. Bu bölümün puanı, 536’dır. Aynı üniversitede, bir de bu bölümün paralısı var. Bu iki bölüm öğrencileri aynı sınıfta aynı eğitimi almaktadırlar. Paralı bölümün puanı da 438’dır. Arada 98 puan fark var.
Yine Bilkent Üniversitesi İşletme burslu bölümün puanı 482, paralı bölümün puanı da 313’tür. Aradaki puan farkı 169 puandır. Bu öğrenciler bir arada rahatlıkla aynı eğitimi alabiliyorlar. Hiçbir öğrencinin de bundan şikayetçi olduğunu duymadım. O zaman sıkıntı puan aralıklarında değil. Sıkıntı bakış açılarından kaynaklanıyor. Lisede istediği eğitimi yakalamayan birçok öğrenci üniversiteye gidince harikalar yaratabiliyor. Bu nedenle sadece barajı geçenler başarılıdır gibi bir anlayışla baraj puanlarında ısrar etmek, eğitimin büyük resmini göremeyen saplantılı insanlardan kaynaklanmaktadır. Şu an uygulanan baraj puanlarının hiçbir bilimsel mantığı yok.
Üniversitelerdeki az olan kontenjanlara kimin yerleşmesi gerektiğini belirlemek üzere yapılan bu sınavlarda, baraj puan uygulaması yanlıştır. Liseyi bitirmiş her öğrenci üniversite adayıdır. Baraj uygulamasına gerek yoktur. Merkezi yerleştirmede bir bölüme, kontenjanında daha fazla talep varsa, puan başarı sırasına göre, kontenjan dahilindeki üst sırada yer alanlar yerleştiriliyor. Ayrıca bir baraj puanına ihtiyaç yoktur. Bazı bölümlerde açık oluyor, isteyen adaylar da var. Ancak, barajı geçemedikleri için yerleşemiyorlar. Bu sınavların yapılış amacına aykırıdır.
YGS ve LYS'de baraj puanları tümüyle kalksın. Kim ne puanı alırsa alsın, tercih yapma hakkına sahip olsun. Yerleştirme mantığı onları zaten eleyecektir. Açık var ve baraj altı bir yere giriyorsa da girsin. Liseyi bitirmiş bir öğrenci üniversitede öğrenim görebilecek demektir. Göremeyecekse sistem zaten onu eleyecektir. YGS belki bir eleme sınavı olarak görülebilir ama YGS’de barajı geçmiş bir öğrenciye, bir de LYS barajı koymak tamamen mantık dışıdır.
Umarız, bu yıl ki tercih döneminde en azından LYS barajını kaldırarak işe başlanabilir.


E-mail: pedagogyalcin@hotmail.com
Twitter: www.twitter.com/mustafayalcin72

.