Korona virüs nedeniyle yaşanan hem ekonomik hem psikolojik değişimler hızlı olmaktadır. Bu günler de geçecek ve toparlanacağız. Normale döneceğiz fakat burada birtakım alışkanlıklarda ve iş modellerimizde değişimler meydana gelecektir. Kayıplar hızlı olmakta fakat toparlanmalar aynı hızda olmayacağı aşikardır. Bunun en temel nedeni ise 2008 küresel krizi gibi sorunun ne olduğu belli fakat çözümün ya da problemin ne zaman biteceği konusundaki belirsizlikler toparlanmanın yavaş olacağının göstergesidir.
1619’dan itibaren son 4 asırda 100’er yıl arayla salgın hastalıklar meydana gelmiştir. 1918 yılında İspanyol gribinin yaklaşık 1,5 yıl sürmesi bizim için en olumsuz örneklerden birisidir. Korona virüsü ile ilgili gerekli çözümlerin bulunması ve doğru tepkinin alınması için en gerekli olan şey zaman. Tabi ki burada da en az kayıpla atlamak gerekiyor.
ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya’da hükümetlerin açıkladığı ve açıklanacak paketler ile Merkez Bankalarından gelen destekler sonucunda bu ülkelerin neredeyse GSYH ‘arının %25 denk gelen 7.5 trilyon dolar destek paketleri açıklanmıştır.
Virüs etkisi geçse bile hem kişisel hem de Dünya’nın çalışma düzeni ve yaşam koşulları ile ilgili yaşanacak muhtemel değişiklikler ise;
• Önceliklerimiz değişecek,
• Sağlık planlaması ve bütçeleri değişecek,
• Tüketim alışkanlıkları değişecek,
• E-ticaret harcamaları artacak,
• Ulaşım konuları yeniden tasarlanacak,
• İş modelleri yeniden gözden geçirilecek,
• Eğitim sisteminde teknolojinin yeri ve önemi artacak,
• İnsanlar sistemler tarafından daha fazla takip ve kontrol edilecek,
• Tedarik zincirleri değişecek,
• Tarımda yeni reformlar ve ihracat koşulları değişecek,
Hayatımızın birçok noktasında köklü değişiklikler meydana gelecektir. İnsanların daha fazla kurallarla karşılaşacağı ve takip edilerek daha fazla verilerin elde edilmesiyle gelecek planlamaları yapılacak. Son Davos toplantısında gündeme gelen iklim konusu ise Dünya’nın korona virüs nedeniyle neredeyse durma noktasında gelmesi tartışma konularına Nasa tarafından çekilen görüntüler ciddi bir bilgi sağlamaktadır. Tartışılan konuların aslında bir simülasyon gibi görülmesine neden olmuştur.
Küresel ekonomi de toparlanma “V “şeklinde mi yoksa “U” şeklinde mi olacak diye tartışmalar mevcut. Belirsizlik burada da devam etmektedir. Denklemde yer alan bir belirsizlik tüm soru ve çözümü etkilemektedir.
Büyüme ve toparlanma, ok anlamına gelen tik işaretinin tersi gibi ya da şeklinde yavaş yavaş artan ve uzun bir sürece yayılacağını bekliyorum.
