​Kamuda Başörtüsüne Özgürlük

Devlet memuru Ayşe Hanım, sabah evinden çıkarken inancının bir gereği olarak gördüğü tertemiz başörtüsünü örtüyor, çalıştığı devlet dairesinin kapısına kadar bu şekilde geliyor. Ama işyeri olan devletten içeriye adımını atarken kendisine başka bir şekil dayatılıyor. Hukuk önünde eşit olan başörtülü ve başörtülü olmayan vatandaşlar arasında devlet istihdamında farklı uygulamaya imza atılıyor.

Yıllardır, kişilerin tarafsızlık ya da laiklik adına belli bir davranış kalıbına sokulması, başlarının açılmaya zorlanması; eşitliğin değil, aksine ayırımcılığın ifadesi oldu. Böylece kimseye zararı olmayan, şiddet içermeyen, genel ahlaka aykırı olmayan bir tercihin yasaklanmasıyla kişinin kendi bedeni üzerindeki tasarruf hakkı ve tercih özgürlüğü ortadan kaldırılmak istendi. Kamu istihdamında eşitlik ilkesi ihlal edildi. Böylece adalet duygusu ve kişilerin devlete olan güveni sarsıldı. Resmi ideoloji sokaktaki vatandaşın inançlarını hedef aldı. Aslında bu uygulamadan en büyük zararı temeli adalet olan devlet gördü.

Dayatan, vatandaşının tercihinin güvencesi olması gerekirken bu tercihe saygı göstermeyen, hatta yasaklayan devletle vatandaş arasında ki duvarlar bir türkü kalkmadı. Bu manzara içimizi acıtadursun, son yıllarda yavaş yavaşta olsa başörtüsüne yönelen yasakçılık  yargı kararları ve fiili uygulamalarla hafifletildi. Son olarak da öğretmenlerin başları örtülü olarak çalışabilmeleri sağlandı.

Kamuda başörtüsünü yasaklayan hiç bir kanun hükmü bulunmamasına rağmen Anayasa Mahkemesi'nin gerekçesinden hareketle yıllarca kamuda başörtüsüne yaşam hakkı tanınmadı. Şükürler olsun o günler geride kalıyor. Şimdi beklenti fiili uygulamalar ve mahkeme kararlarından öte bu sorunu kökünden çözecek düzenlemelerin yapılmasıdır. Anayasa çalışmaları önemli bir fırsattır. Ancak mevcut Anayasamızda da zaten bu hususta özgürlüğün getirilmesine engel bir madde bulunmamaktadır. Temel hakların yönetmelikle sınırlandırılması mevcut Anayasaya da aykırıdır.

1981 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı ile Diğer Bakanlıklara Bağlı Okullardaki Görevlilerle Öğrencilerin Kılık Kıyafetlerine İlişkin Yönetmeliğin 2012 yılında yürürlülükten kaldırıldığı gibi, 1982 Tarihli Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair darbe ürünü Yönetmelik de yürürlükten kaldırılmalıdır. Darbe dönemlerinde mevzuata konulan ayrıştırıcı bütün ifadeler temizlendikten sonra yasağın sürdürülmesinde direnenler için yaptırım uygulanmasını sağlayacak bir sistemin değerlendirilmelidir.

Yasaklar bir anda gelmedi. Biranda tamamının kaldırılmasının mümkün olmayabileceği, Türkiye'nin hassas günler geçirmekte olduğu yargılamaları devam etse de derin yapıların varlıklarını korudukları bilinen gerçekler. Bununla birlikte devam eden bir haksızlığa son verilmesinin zamanı çoktan gelmiştir.