Antarktika (AA)- ŞEBNEM COŞKUN – Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirilen 6. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ni tamamlayan bilim heyeti 46 gün süren seferin ardından bu akşam İstanbul Havalimanı'ndan Türkiye'ye dönüş yapacak.
Ulusal Antarktika Bilim Seferi katılımcıları 14 proje 120 türe ait 400 Liken ve 35 kilogram kaya örneği ile birlikte deniz ve göllerden su, sediment, mikro canlı örnekleri, atmosfer araştırmaları için kozmik parçacık incelemesi, mikro partikül sayımı, güneşlenme ve albedometre ölçmeleri yaptı. Saha çalışmaları 20 kişilik ekiple 18 gün devam ederken ekip bir kişinin 5 ayda yapabileceği işi 18 günde tamamladı.
20 kişilik bilim heyeti, 22 Ocak'ta çıktıkları yolculuklarında, 20 helikopter operasyonu, 100 saatlik bot çalışması, 18 günlük saha çalışması ile 46 günlük seferlerinde 36 bin kilometre yol yaptı. Ayrıca bilim insanlarına bulundukları 80 metrelik Betanzos isimli gemide 26 gemi personeli de destek oldu.
- "Bir sonraki sefer için çalışmanın başlama zamanı"
Bilimden Sorumlu Sefer Lider Yardımcısı Hasan Hakan Yavaşoğlu, Türk Bilim Kampı'nın bulunduğu Horseshoe Adası'nda ilk günden itibaren çalışmaların hızla başladığını ifade ederek "Adanın kuzey doğusunda, güney batısında ve kuzey batısında canlı bilimleri alanında göl, kara ve denizden örneklemeleri (kriyokonit, zooplankton, liken, su, sediment, bentik ve ostrakod) yapıldı. Ayrıca, deniz suyu filtrasyonu ile DNA izolasyonu amacıyla çeşitli çalışmalar yapıldı. Yer bilimleri kapsamında, yüksekliğe bağlı olarak farklı ana kaya örnekleri alındı. Jeodinamik yer istasyonlarında 75 saatlik GNSS ölçmeleri gerçekleştirildi" dedi.
Yerli üretim HAVELSAN GNSS ekipmanlarının başarı ile kullanıldığını ve Horseshoe adasında kurulu GNSS istasyonlarının verileri alınarak güncellemelerin sağlandığını belirten Yavaşoğlu şöyle devam etti:
" Fiziki bilimler kapsamında, oşinografi, meteoroloji ve astronomi dallarında farklı araştırmalar yapıldı. Meteoroloji istasyonunun geçmiş yıla ait verileri alınarak güncelleme işlemleri gerçekleştirildi. Bilimsel çalışmalarda proje katılımcıları öngördükleri örnekleme hedefine ulaştıklarını ve hatta bazı projelerde aştıklarını belirttiler. Özellikle canlı bilimleri alanında araştırma yapan sefer katılımcıları yeni bir tür keşfinin olası olduğunu aktardı. Şimdi bilimsel çalışmaların meyvelerini toplamak için ülkemize doğru yola koyulmuş bulunuyoruz. Bir sonraki sefer için çalışmanın başlama zamanı."
- "Burada bulunan tüm ülkeler dış ilişkilerinden bağımsız şekilde birbirlerine destek sağlıyor"
Ulusal Antarktika Bilim Seferi Lojistikten Sorumlu Sefer Lider Yardımcısı Kaptan Özgün Oktar, uzak coğrafyada 6 yıldır başarılı bir lojistik operasyonlar gerçekleştirdiklerini ifade ederek ‘Bu yıl, pandemi koşullarına rağmen tüm sefer ekibi ve sefer kargoları sağ salim Horseshoe Adası'na ulaştı. 6 yıldır kendi operasyonlarımızı yürütüyor olsak da diğer ülkelerin tecrübelerinden yararlanarak Antarktika'da uzun yıllardır çalışmalar yapan ülkelere destek verecek seviyeye ulaştık.
7 günlük karantina, 7 günlük uçak yolculuğu ve bir ayı aşan süre ile gemide geçirilen vakitte herhangi bir sorun ile karşılaşmadan seferimizi tamamladık. Barış ve bilim kıtası Antarktika'da bulunan tüm ülkeler dış ilişkilerinden bağımsız bir şekilde birbirlerine destek sağlıyor. Biz de kendi coğrafyamızda olduğu gibi Antarktika'da da tüm ülkelerle daha ileri seviyede iş birliği geliştirmeye devam edeceğiz" dedi.
- "Türklerin seferleri dahilinde bana yardım etme olanağını sağladıkları için çok mutluyum"
Bilim Seferi ekibine beyaz kıtada saha emniyeti ve bakım-onarım çalışmalarında destek olan 66 yaşındaki Şilili rehber Alejo Contreras da "Bir ülkenin Antarktika'ya ilk ayak basışını gözlerimle görmek inanılmaz deneyimdi. Ayrıca Türklerin seferleri dahilinde bana yardım etme olanağını sağladıkları için çok mutluyum. Bu bir insanın başına çok nadir gelebilecek bir şey" yorumunu yaptı.
Contreras, "Türk Antarktik seferlerinin bu denli detaylı planlanması ise takdire değer. Çünkü Antarktika birtakım şeyleri ilk defa denemek veya öğrenmek için zorlu bir yer. Türkiye Antarktika'da her yeni seferde üzerine koyarak sağlam adımlar atıyor. Ben de bu seferlerin bir parçası olabildiğim için çok mutluyum" dedi.
Gelecekte Antarktika'nın günümüzdeki durumunu korumasını umut ettiğini kaydeden Contreras, " Antarktika Anlaşması sayesinde hep birlikte yönetilen bu kıta, umarım ki hiçbir zaman bölünmez. Antarktika bütün insanların uyum içinde ve dostça yaşayabileceğinin kanıtı olan bir kıta. Buradaki tek düşman ise zorlu hava koşulları. Dünya üzerindeki herkesin bu kıtayı görüp ziyaret edebilmesi tabi ki önemli. Ancak şahsen Antarktika'nın yalnızca bilime hizmet etmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu kıta dünyanın laboratuvarıdır ve bizim bu laboratuvara çok iyi bakmamız gerekiyor. Başta Antarktika olmak üzere bütün yaşam alanlarımıza sahip çıkmamız gerekiyor" değerlendirmesini yaptı.
Bilim insanları dönüş yolculuğunda, Horseshoe Adası'dan ayrıldıktan sonra Dismal Adası'na uğrayarak burada çalışmalarını tamamladılar.
Ekip daha sonra, Grandidier Kanalı, Penola Boğazı, Hovgaard Adası, Lemarie Kanalı, Neumayer Kanalı ve Gerlache Boğazı'nı geçerek Nansen Adası'na ulaştı. Bilim insanları Nansen Adası'nda çalışmalarına devam ederek Bransfield Boğazı'ndan geçerek Deception Adası'na ulaştı.
İspanyol bayraklı gemide Kovid-19 pozitif vakalarının görülmesi sebebiyle ada üzerinde bulunan Gabriel De Castilla istasyonundan 2 İspanyol bilim insanı Türk Bilim insanlarının bulunduğu gemiye gelerek, Livingston Adası'ndaki İspanyol üssü Juan Carlos 1'e bırakıldı. Buradan alınan 7 İspanyol Bilim insanı ise King George Adası'nda Uruguay'a ait Artigas ve Kore Cumhuriyeti'ne ait King Sejong istasyonuna ulaştırıldı.
-Türk bilim ekibinden Bulgaristan Bilim üssüne ziyaret
Dünyanın en soğuk, rüzgarlı ve en kurak kıtasında 30 ülkeye ait 100'e yakın bilimsel araştırma üssü mevcut.
Türk Bilim seferleri kapsamında salgın kuralları sebebiyle bu yıl yabancı üslere herhangi bir ziyaret gerçekleştirilmedi. Ancak Bulgaristan Antarktik Enstitüsü ile TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü arasında sürdürülen iş birliği kapsamında 6. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katılan ve Bulgaristan'a ait St. Kliment Ohridski istasyonunda istasyon lideri olarak görev yapan Oleg Vassilev, sefer ekibinin ve 3 aydır adada çalışmalarına devam eden Bulgar bilim insanlarının da izole olduklarını ifade ederek, Türk ekibini üslerini ziyaret etmek için davette bulundu.
Türk bilim heyeti, Livingston Adası üzerindeki istasyonu ziyaret ederek istasyonda bulunan yerleşke ve müzeyi gezip, adadan ayrılmadan önce toplu fotoğraf çektirdi. İstasyondaki 10 Bulgar araştırmacı ile beraber gemilerine dönen Türk Bilim Heyeti, King George Adası'na geldi.
Türkiye Cumhuriyeti Santiago Büyükelçisi Gülcan Akoğuz ise Bilim Seferi ekibini Şili'nin Santiago şehrinde, Comodoro Arturo Merino Benitez havalimanında karşıladı. Akoğuz, ekip ile bir süre sohbet ederek sefer ve yapılan çalışmalar hakkında bilgi aldı. Salgın tedbirleri nedeniyle, sosyal mesafeli geçen görüşme, ekiple hatıra fotoğrafı çektirilmesiyle tamamlandı.
Türk Antarktika Bilim Seferi, Bulgar araştırmacıları ve Çek Antarktik Bilim Seferi ekibinin Punta Arenas'a uçuşlarını sağlayarak önce Punta Arenas daha sonrasında Santiago, Madrid ve İstanbul'a uçuşlarını gerçekleştirecek. 46 günlük seferlerini tamamlayan ekip bugün akşam saatlerinde İstanbul Havalimanı'na inerek Türkiye'ye dönmüş olacak.
Kaynak:
