TBMM (AA) - Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye'nin yaptırım konusunda, Birleşmiş Milletler (BM) kararı olmadığı için Rusya ve Ukrayna ile ticaretine ve normal ilişkilerine devam ettiğini belirtti.
Muş, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığının 2023 yılı bütçesine ilişkin görüşmelerin ardından milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Bir HDP'li milletvekilinin "Van-Hakkari sınırlarında yurttaşlar öldürülüyor" beyanında bulunduğuna işaret eden Muş, "Bu ifadeyi kabul etmediğimizi söylemek isterim. Bunu diyen sıradan birisi değil, bir milletvekili, seçilmiş, oyla gelmiş, bu Meclis tutanaklarına, kayıtlara giriyor. Bu doğru değil, yanlış bir ifade. Böyle bir şey varsa devletin savcıları var. Devletin diğer ilgili kurumları var. Böyle bir şey varsa yargılaması yapılır, gereken cezalar verilir. Sınırlarımızla ilgili çok ciddi tedbirler alınıyor düzensiz göçle alakalı, duvarlar örülüyor, kamera sistemleri kuruluyor. Ciddi kontrol altına alınıyor sınırlarımız. Bu ifadeyi kullanmayı, bu çatı altında kullanmayı doğru bulmuyorum, kabul etmiyorum. Milletvekillerinin hem yasama hem denetim görevi vardır, bunu dilekçe yazıp savcılığa vermeniz gerekir. Önergeyle değil, bu bir suç bunu savcılığına vereceksiniz. Doğru olmayan beyanlar üzerinden hareket etmeyiz, bunu kabul etmiyoruz." diye konuştu.
Muş, diğer bir milletvekilinin de "savaş iklimi" ifadesini kullandığını bildirerek, "Türkiye'de bir savaş iklimi yoktur, huzur iklimi vardır. Vatandaşların can ve mal güvenliği Anayasa'nın hükümete verdiği görev çerçevesinde yerine getirilmektedir. Biz de Türkiye'nin her tarafına gidiyoruz. Türkiye'nin her tarafında huzur tecelli etmiştir. Savaş gibi bir ifadeden bahsetmek doğru değildir, böyle bir iklim de yoktur." değerlendirmesinde bulundu.
Gümrüklerde uyuşturucunun yüzde 10'unun ele geçirilip, yüzde 90'ının ele geçirilmediği iddiasında bulunan milletvekiline de tepki gösteren Muş, "Burayı yakın takip ediyoruz, çok ciddi takip ediyoruz, 'yüzde 10 yakalanıyor, yüzde 90'ı yakalanmıyor' demek yanlış. X-rayler var, gelen tüm konteynerler x-raylerden geçiyor, dedektör köpeklerle aranıyor. Türkiye bunun en büyük mücadelesini veren ülkelerin başında geliyor. Hangi bilgi belgeye dayanarak bunu söylüyor. Bu doğru değil, yanlış. Çok ciddi komuta kontrol merkezimiz var. Arzu eden milletvekilimiz varsa gezdireyim, nasıl çalışma yaptığımızı orada görün. Olmayan veriler üzerinden kendi ülkeni, devletini suçlamanın hiçbir yerde yeri yok." dedi.
- Emlakçıya staj konusunda uzlaşma yok
Bakan Muş, emlak danışmanları için getirilen staj şartının kaldırılıp kaldırılmayacağına ilişkin soru üzerine ise emlak danışmanlığına ilişkin odaların bu konuda anlaşamadığına işaret etti. Odaların bir kısmının staj uygulamasını savunduğunu aktaran Muş, "Bir kısmı ise 'staj olmasın' diyor. Bunlarla birkaç defa konuştuk. 'Siz ortak noktada buluşun, biz ona göre adım atarız' dedik. Yönetmelik değişikliği gerekiyor. Ama onları uzlaştıramadık, ortak noktada buluşturamadık. Onları uzlaştırırsak adım atacağız." diye konuştu.
Bakanlığına ilişkin Sayıştay raporlarına yönelik de bilgi veren Muş, 2020 yılına ilişkin denetim raporunda 24 bulgu bulunduğunu ve gereği yapılan 19 adet bulgunun 2021 raporunda yer almadığını söyledi. 2021 yılına ilişkin raporda ise 2020 yılından kalan 5 bulgu ve ilave 7 bulguyla 12 bulgunun yer aldığını anlatan Muş, "Burada ne kamu zararı ne zimmet var, bizim yaptığımız idari uygulamalarımızı Sayıştayın eleştirmesi var. Bu ilave bulguları çalışacağız. Bulgulara çok dikkat ediyoruz." ifadesini kullandı.
- "7 milyar 286 milyon liralık kredi kullandırıldı"
Muş, Bakanlık olarak hem tescil hem de terkin edilen esnaf sayısını açıkladıklarını ancak sadece terkin edilen esnaf verilerinin gündeme getirildiği belirtirken, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Son 5 yılı aldım. 2018 yılında tescil edilen esnaf 229 bin 298, terkin edilen 106 bin 167. 2019 yılında 238 bin 416 tescil, 114 bin 977 terkin var. 2020'de 287 bin 550 tescil,101 bin 750 terkin bulunuyor. 2021 yılında ise 233 bin 451 tescil, 79 bin 372 terkin söz konusu. Bu yıl 31 Ekim itibarıyla ise 256 bin 690 tescil, 96 bin 145 terkin yapılmış. Esnaf kredileri kapsamında da bu yıl 10 ayda 262 bin 235 esnaf ve sanatkara 56 milyar 60 milyon lira kredi kullandırıldı. Esnaf kredi üst limitlerinin işletmeler için 500 bin liraya çıkarılması, yatırım kredileri için 1,5 milyon liraya yükseltilmesi uygulamasının yürürlüğe girdiği 22 Ekim 2022 tarihinden itibaren 22 bin 804 esnaf ve sanatkara 7 milyar 286 milyon Türk lirası kullandırım yapıldı. Bu, ağırlıklı şekilde esnaf kefalet kooperatifleri üzerinden yapılıyor."
Zincir marketlerin çalışma saatlerine yönelik soru üzerine de Muş, farklı ülkelerde farklı uygulamalar bulunduğunu, örneğin İtalya'da bu marketlerin pazar günü ve resmi tatillerde kapalı olduğunu, ABD'de ise gün ve saat kısıtlaması bulunmadığını söyledi.
Muş, elektronik ticarete ilişkin yasal düzenlemenin, kademeli olarak yürürlüğe gireceğini anımsatarak, "Kademeli şekilde piyasanın kendini adapte etmesi bekleniyor, yönetmelik çalışmamız da bitmek üzere. Kasım ayı içinde yönetmeliğini yayımlarız. 1 Ocak itibarıyla düzenleme yürürlüğe girer. Tekelleşmeyi engelleyen, birden fazla oyuncunun olduğu, esnafın hakkının korunduğu düzenleme oldu. 3 yıl içinde kademeli olarak düzenleme yürürlüğe girmiş olacak. Yıkıcı uygulamaların da önüne geçmiş oluyor." dedi.
- "Çöp olarak nitelendirmiyoruz"
Türkiye'nin çöp ithal ettiği eleştirilerine de tepki gösteren Muş, "Türkiye çöp ithal etmiyor atık ithalatını da çok katı kurallara bağladı. Ülkede toplanan atık sanayinin kullanımı için yeterli değil. İhracatta da bütün ülkeler geri dönüşümde belli oran istiyorlar. Türkiye'nin ürettiği atık sanayiye yetmiyor, biz bu atığı dışardan alıyoruz. Çevre Bakanlığının sıkı denetim ve kuralları var. Türkiye'de 'çöp ithal ediliyor' diye kampanya yapıldı, bu işletmelerin hepsinin ruhsatı gözden geçirildi kurallar sıkılaştırıldı. Türkiye geri dönüşümle bu ürünleri alıyor, bunu ürünlere çevirip tekrar ihracat yapıyor. Bizim topladığımız, geri dönüşümle alakalı atıklarımız yeterli değil ve biz bu atığı ithal ediyoruz. Spesifik gördüğünüz bir şey varsa paylaşın, o işletmelerle alakalı işlem yapalım. Bunlar çöp değil, kullanıp tekrar ihraç ediyoruz. Çöp olarak nitelendirmiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Reklam Kurulunun erişim engeli yetkisinin 1 Ekim'de yürürlüğe girdiğini belirten Muş, kurulun bu yetkisiyle ilgili çeşitli periyodlarla toplanıp gerekeni yapacağını söyledi.
Bakan Muş, Rusya'ya yönelik yaptırımlar konusunda Türkiye'nin duruşunun çok net ve açık olduğuna işaret ederek şunları kaydetti:
"Birleşmiş Milletler (BM) kararlarını uyguladığımızı ifade ediyoruz. Burada hem Ukrayna ile hem de Rusya ile ilişkilerimizi sürdürüyoruz. Diğer ülkelerin koymuş olduğu yaptırımların suistimal edilmesine Türkiye olarak müsaade etmiyoruz. Fakat biz BM kararı olmadığı için Rusya ve Ukrayna ile ticaretimize, normal ilişkilerimize devam ediyoruz yaptırım konusunda. Bu duruşumuzu hem AB hem ABD'deki muhataplarımıza ilettik. Türkiye'nin duruşundan dolayı tahıl koridoru çözülebiliyor ve Türkiye orada bir arabulucu olarak görev yapmakta. Gıda fiyatları üzerinde daha olumsuz etkileri olabilecek bir konu daha fazla büyümeden Türkiye'nin girişimleriyle çözüldü. İki tarafın da Türkiye'ye olan güveninden dolayı bunu çözebiliyoruz, Türkiye'nin pozisyonu bu, yaklaşımımız bu."
Enerji ithalatına ilişkin tartışmalara da yanıt veren Muş, Türkiye'nin geçen sene 50 milyar dolar civarındaki enerji ithalatının bu yıl 100 milyar dolar civarına yükseldiğine işaret etti. Türkiye'nin tüketiminde çok fazla artış olmamasına karşın yaptığı ödemenin arttığını bildiren Muş, "Geçen yıl ödenen rakamı ödeseydik, bu sene Türkiye'nin cari açık sorunu kalmayacaktı. Hizmet ihracatı ve turizm kalemlerinde ciddi artış var. Dolayısıyla cari açık diye gündemimiz olmayacaktı. Enerjideki bu artış bütün ülkeleri etkilemektedir. Rakamlara böyle bakmakta fayda var." dedi.
Karadeniz'deki ve diğer yerlerdeki aramalarla Türkiye'nin kendi ihtiyacını kısa vadede karşılayacak üretime ulaşmayı amaçladığını aktan Muş, "Allah nasip ederse önümüzdeki yılın ilk yarısında Karadeniz'deki doğalgazın sisteme entegre edilmesi hedeflenmektedir. Kademeli olarak oradaki üretim sahası geliştirilecektir. Türkiye'nin dış ticaret açığındaki temel problem budur. Bu sadece bizimle alakalı değil, pek çok ülkenin karşılaştığı sorun." ifadesini kullandı. Muş, Türkiye'nin enerji ve gıda arz güvenliğiyle ilgili sorun yaşamadığına da dikkati çekti.
Muş, internetle ilgili uygulamalarda tüketicileri mağdur eden firmalara ilişkin olarak da bu yıl 168 milyon lira ceza kestiklerini söyledi.
Görüşmelerin ardından, Ticaret Bakanlığı, Rekabet Kurumu ve Helal Akreditasyon Kurumunun 2023 yılı bütçesi kabul edildi.
Kaynak:
