Yüz Kızartıcı Suçlar
Reklam alanı
Reklam alanı
Yüz kızartıcı suçlar, Türk Ceza Kanunu’nda katalog halinde sayılmamış, çeşitli özel kanunlarda sonuç bağlanmış olan suçlardır. Yüz kızartıcı suçlar, özel kanunlarda düzenlenmiş olduğu için işlenmesi halinde ceza yaptırımlarına ek olarak, hükümlülerine çeşitli haklardan yoksunluk yaratmaktadır. Bu hak yoksunluklarından en önemlisi, bazı mesleklere giriş için engel oluşturuyor olmasıdır. Yüz kızartıcı suçlar; memuriyete, hakim ve savcılığa, milletvekili olmaya, avukatlığa, mali müşavirliğe engel oluşturmaktadır. Bu suçların varlığı halinde, hükümlü affa uğramış olsa bile sayılan mesleklere giremeyecektir. Nitekim hapis cezasına seçenek yaptırımların uygulanacak olması mesleğe giriş engelini ortadan kaldırmayacaktır.
Yazımızın devamında, özel kanunlarda yer alan bütün yüz kızartıcı suçları inceleyeceğiz. Ancak bu konuda dava ile karşı karşıya iseniz bir şehrinize göre İstanbul ceza avukatı veya Ankara ceza avukatı ile süreci yürütmeniz gerekmektedir.
-Zimmet Suçu: Görevi nedeniyle zilyetliği veya denetimi kendisine bırakılmış eşyaları, kendisi veya başkasının yararına olarak zimmetine geçiren kamu görevlileri zimmet suçunu işlemiş olacaktır. Zimmet suçunun oluşabilmesi için failin kamu görevlisi olması şarttır. Buna ek olarak, zimmet suçunu görevinin kendisine sağladığı kolaylıktan yararlanarak yapmış olması gerekir.
Zilyetlik, eşyanın kullanımı anlamına gelmektedir. Bu kapsamda kişi kendi kullanımında olan ancak yalnızca kamu görevi amacıyla kullanılması gereken eşyayı amacına aykırı olarak kullanırsa yine zimmet suçuna sebebiyet verecektir. Bu durumda kullanma zimmeti söz konusudur ve verilecek ceza yarı oranında azaltılacaktır.
Malın zimmete geçirilmesi halinde, şahsın kendisine veya üçüncü bir kişiye yarar sağlamış olması suçun oluşumu açısından önem arz etmemektedir. Örneğin, kamu görevlisi memurun kullanımında olan kamu malı kalemi, çocuğunun menfaati için zimmetine geçirmesi halinde yine zimmet suçu oluşacaktır.
Zimmet suçunun temel haline 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası bağlanmıştır.
-İrtikap Suçu: İrtikap suçu, kamu görevlisinin görevinden kaynaklanan nüfuzu kötüye kullanarak kendisine veya bir başka kişiye icbar suretiyle menfaat sağlaması halinde ortaya çıkar. İrtikap suçu da zimmet suçunda olduğu gibi yalnızca kamu görevlisi tarafından işlenebildiğinden özgü suç kategorisindedir. İrtikap suçunun işlenebilmesi için kamu görevlisine menfaat sağlayan kişi icbar altında kalmalıdır. Bir başka anlatımla, kamu görevlisinin eylemleri sonucunda mağdur kendisini menfaat sağlamaya mecbur hissetmelidir. Kamu görevlisinin icbar eylemleri hukuki, fiili veya psikolojik olabilir. Örneğin, mağdurun hakkı olan işin yapılmasının gecikeceği endişesiyle kamu görevlisine menfaat sağlaması halinde, irtikap suçu oluşmaktadır.
Mağdur menfaatte bulunmak yerine, menfaat taahhüdünde bulunsa bile irtikap suçu oluşmuş olacaktır. Önemli olan mağdurun, yarar sağlama vaadinde bulunmaya zorlanmış olmasıdır. Önemle belirtmeliyiz ki, kamu görevlisinin davranışları icbar seviyesine ulaşmamış olursa irtikap değil rüşvet suçunun varlığı tartışılacaktır.
İrtikap suçu 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasını gerektirmektedir.
-Rüşvet Suçu: Kamu görevlisinin görevinin ifasıyla alakalı olan bir işi yapması yahut yapmaması karşılığında kendisine veya bir başkasına menfaat sağlayan kişi rüşvet suçunun faili olur. Rüşvet suçu çift yönlü bir suçtur, kamu görevlisinin tek başına bu suçu işlemesi mümkün değildir. Kanun hem rüşvet alanı hem de rüşvet vereni aynı cezayla cezalandırmaktadır. Önemle belirtmeliyiz ki, rüşvet suçunun söz konusu olabilmesi için menfaat alışverişi şart değildir. Bu yönde anlaşma yapılmış olması dahi suçun oluşması için yeterlidir.
Rüşvet suçuna aracılık edenler müşterek fail olarak kabul edilmektedir. Aracının kamu görevlisi olup olmaması müşterek faillik açısından farklılık arz etmez. Bununla birlikte, rüşvet dolayısıyla kendisine menfaat sağlanan kişi de müşterek fail olarak kabul edilmektedir.
Rüşvet suçunun temel hali 4 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasını gerektirmektedir. Rüşvet suçunun nitelikli halleri ile birlikte detaylı bilgi alabilmek için rüşvet suçu konusundaki makalemizi inceleyebilirsiniz.
-Hırsızlık Suçu: Hırsızlık suçu, taşınır bir malı zilyedinin rızası olmadan bulunduğu yerden alma halinde ortaya çıkar. Hırsızlık suçunun var olması için kişinin fiilde bulunma amacı kendisine veya bir başka kimseye yarar sağlamak olmalıdır. Suçun niteliği gereği yalnızca taşınır mallar üzerinde hırsızlık mümkündür. Örneğin kişinin evine zorla girerek, ev sahibinin girmesinin engellenmesi halinde hırsızlık değil, konut dokunulmazlığını ihlal suçunun varlığı tartışılacaktır.
Hırsızlık suçunun temel hali 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası gerektirir. Nitelikli halleri hakkında bilgi alabilmek için hırsızlık suçu konulu makalemizi inceleyebilirsiniz.
-Dolandırıcılık Suçu: Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatarak, kendisine veya bir başkasına menfaat sağlayan kişi dolandırıcılık suçunu işlemiş olacaktır. Dolandırıcılık suçunda, mağdurun gerçeğe aykırı beyanlarla aldatılması şarttır. Aldanma hali ise kişinin doğru olmayan gerçekliğe göre hareket etmesi hali olarak tanımlanabilir. Dolandırıcılık suçunda failin kendisine veya üçüncü bir kişiye yarar sağlaması şarttır. Bunun karşılığında, dolandırılan kişinin de zarara uğraması gerekir.
Dolandırıcılık suçunun temel hali 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasını gerektirmektedir. Uygulamada çoğunlukla nitelikli halleri ile karşılaşıldığı için dolandırıcılık suçu konulu makalemizi incelemenizi öneririz.
-Güveni Kötüye Kullanma Suçu: Kişiye belirli bir amaç doğrultusunda zilyetliği bırakılmış eşyanın, zilyet tarafından amacına aykırı şekilde kullanılması yahut zilyetlik ilişkisinin inkar edilmesi halinde güveni kötüye kullanma suçu ortaya çıkar. Güveni kötüye kullanan kişinin bu fiili kendisi veya bir başkasına menfaat sağlamak için işlemiş olması şarttır. Önemle belirtmeliyiz ki, şikayete bağlı suç olduğundan soruşturma başlatılabilmesi için mağdurun şikayeti şarttır. Örneğin muhafaza etmesi için kişiye telefon emanet edildiği bir durumda kişinin telefonu kullanarak kendine menfaat sağlaması güveni kötüye kullanma suçuna sebebiyet verecektir.
Güveni kötüye kullanma suçunun yaptırımı, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır.
-Hileli İflas Suçu: Hileli iflas suçunda kişinin iflas kararından önce veya sonra malvarlığını eksiltmek amacıyla hileli davranışları söz konusudur. Hileli iflasın varlığı için aşağıdaki hukuki durumların varlığı gerekir.
- Alacaklının teminatı olarak gösterilen malvarlığı değerinin kaçırılması, gizlenmesi veya değerinin azaltılmasına sebep olmak.
- Malvarlığını kaçırmaya yönelik tasarrufların gizlenmesi amacıyla kayıt, defter ve belgelerin yok edilmesi yahut gizlenmesi.
- Gerçek bir borç ilişki olmadığı halde, borçları artmış gibi göstermek amacıyla belge düzenlemek.
- Gerçeğe aykırı muhasebe kayıtlarıyla veya sahte bilanço ile aktifi olduğundan az göstermek.
Hileli iflas suçunun yaptırımı, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasıdır.
-Belgede Sahtecilik Suçları: Düzenleyeni belli olan, hukuki bir anlam ifade eden ve yazılı olan her türlü evrak belge olarak kabul edilmektedir. Resmi olmayan ve resmi belge hükmünde belge olmayan her türlü belge, özel belgedir. Resmi belge ise belgenin düzenlenmesinde kamu gücünün usulüne uygun olarak kullanılmış olması halinde ortaya çıkar. Resmi belge hükmünde belgeler ise emre veya hamile yazılı kambiyo senedi, emtiayı temsil eden belge, hisse senedi, tahvil ve vasiyetname olarak belirlenmiştir. Bu belgeler niteliği gereği resmi belge olmasa da resmi belge hükmünde kabul edilmektedir.
Bir resmi belgenin gerçeğe aykırı olarak düzenlenmesi, usulüne uygun olarak oluşturulmuş resmi belgenin değiştirilmesi veya sahte resmi belgenin kullanılması halinde resmi belgede sahtecilik suçu oluşur. Resmi belgede sahtecilik suçunun temel hali 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasını gerektirmektedir. Resmi olmayan bir belgenin gerçeğe aykırı düzenlenmesi, değiştirilmesi yahut sahte resmi belgenin kullanılması halinde özel belgede sahtecilik suçu oluşmaktadır. Özel belgede sahtecilik suçunun varlığı halinde 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilmektedir.
-İhaleye Fesat Karıştırma Suçu: Kamu kurum ve kuruluşları tarafından, bir mal veya hizmeti satmak, kiralamak yahut bir işin yapımını devretmek amacıyla yapılan ihalelere fesat karıştırmak suç olarak kabul edilmiştir. İhaleye fesat karıştırma eylemi çeşitli kanuni fiillerle ortaya çıkabilir. Şu fiillerin varlığı halinde ihaleye fesat karıştırma suçu ortaya çıkmaktadır:
- Hileli davranışlarla, ihaleye katılma yeterliliği olan bir kimsenin ihaleye katılmasını engellemek yahut ihaleye katılma yeterliliği olmayan bir kimsenin ihaleye katılmasını sağlamak.
- Hileli davranışlarla, teknik şartnamede yazan özellikleri yokmuş gibi göstermek veya var olmayan özellikleri varmış gibi göstermek.
- İhalenin koşullarını ve özellikle değerini etkilemek amacıyla ihaleye katılacak olanlar arasında yapılan anlaşmalar.
- Teklif ile ilgili olan ve mevzuata göre gizli tutulması gereken bilgileri açıklamak.
İhaleye fesat karıştırma suçu 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası gerektirmektedir.
-Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu: Kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile yapılacak sözleşme ile üstlenilecek edimin yerine getirilmesine fesat karıştırmak suç olarak tanımlanmıştır. Edimin ifasına fesat karıştırma fiilleri şu şekilde sıralanabilir:
- İhale kararında veya sözleşmede belirtilen malın niteliğine uygun olmayan bir malın teslim veya kabul edilmesi.
- İhale kararında veya sözleşmede belirtilen malın, olması gereken miktarından daha az teslim edilmesi.
- Edimin ihale kararında veya sözleşmede belirtilen sürede teslim edilmemiş olmasına rağmen, süresinde teslim edildiğinin gösterilmesi.
- Yapım ihalelerinde ortaya konulan eserin, aranan niteliklere uygun olmamasına rağmen kabul edilmesi.
- Hizmet niteliğindeki edimin ihale kararı veya sözleşmede belirtilen şartlara uygun ortaya konulmamasına rağmen kabul edilmesi.
Edimin ifasına fesat karıştırma suçunun varlığı halinde 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası gerekmektedir. Edimin ifasına fesat karıştırma suçu hakkında detaylı bilgi için makalemizi inceleyebilirsiniz.
-Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu: Alt sınırı 6 ay veya daha fazla hapis cezasını gerektiren suç dolayısıyla elde edilen malvarlığının kaynağını meşrulaştırmak amacıyla yapılan her türlü işlem kara para aklama suçunu oluşturmaktadır. Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçu öncül suçlar kapsamındadır. Yani bu suçun oluşabilmesi için daha önce farklı bir suçun işlenmiş, mahkeme kararıyla kesinleşmiş olması gerekir. Halk arasında kara para aklama olarakta bilinen suçun temel hali, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası gerektirmektedir.
Reklam alanı
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için WhatsApp haber kanalımıza katılın.
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te KONHABER'e abone olun.
Yasal Uyarı: Yayınlanan haberler, köşe yazıları, fotoğraflar, yazı dizileri ve her türlü eserin tüm hakları
Mirajans Medya İletişim Reklam Haber ve Prodüksiyon A.Ş.'ye aittir. Kaynak gösterilerek bile olsa eserin bütünü veya
bir kısmı özel izin alınmadan kullanılamaz.
