BEYRUT (AA) - İDRİS OKUDUCU - Lübnan'da iki yıl önce büyük bir patlamayla tahrip olan Beyrut Limanı'nın bu ülkeye Osmanlı döneminde kazandırıldığı, Sultan 2. Abdülhamid Han tarafından da modernizasyonunun yapıldığı belirtiliyor.
Lübnan'da 4 Ağustos 2020'de meydana gelen büyük patlamada ülkenin önemli gelir kaynağını teşkil eden Beyrut Limanı büyük oranda kullanılamaz hale geldi. Limanda bulunan ve ülkenin tahıl deposu olan silolar da iki gün önce yıkıldı.
Kısmen kullanılabilen Beyrut Limanı'nın ilk modernizasyonu ve ülke ekonomisine katkı sunması için modern liman temeli Osmanlı döneminde atıldı.
Lübnan merkezli Mirasımız Beyrut Vakfı Başkanı Suheyl Muneymine, önemli Osmanlı eserleri arasında yer alan limanın tarihi hakkında önemli araştırmalar yapan isimlerden biri.
İstanbul'daki Osmanlı arşivlerine erişim sağlayabilen Muneymine, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2016 yılında 2. Abdülhamid Han döneminde yeniden imar edilen limanın fotoğraflarını ortaya çıkardığını söyledi.
Muneymine, Osmanlı arşivlerinden elde ettiği fotoğraflara göre limanın yeniden inşasının Sultan 2. Abdülhamid Han döneminde 1890'larda gerçekleştiğini belirtti.
Limanın binlerce yıllık geçmişinin olduğunu ancak asıl tadilatı ve dünya ticaret güzergâhlarına tam bağlantısının sağlanmasına Osmanlı Sultanlarının vesile olduğunu aktardı.
Lübnan'ın 1516'dan 1918'e kadar Osmanlı Devleti'nin yönetiminde olduğunu hatırlatan Muneymine, şöyle devam etti:
"Osmanlı Devleti, Beyrut Limanı'nı 1880'den itibaren yeniden imar etme kararı aldı. Amaç ise Beyrut-İstanbul arasındaki ticaret bağlantısının güçlendirilmesinin yanı sıra Beyrut'a model bir liman kazandırmaktı. Abdülhamid Han döneminde imarı başladı ve yaklaşık iki yıl sürdü. Projenin tamamlanması sonucunda liman içerisinde gümrük, işletme idaresi, depo, barınaklar ve tren rayları inşa edildi."
Renovasyon kararı alınmadan önce limanda sadece bir terminalin bulunduğunu ve herhangi bir idare ve gümrük merkezinin yer almadığını belirten Muneymine, projenin hayata geçirilmesinden sonra limanın uluslararası bir önem kazandığını vurguladı.
Limanın Şam-Beyrut demir yolu ile bağlantısının sağlanmasının çok stratejik bir karar olduğuna dikkati çeken Lübnanlı tarihçi bu vesileyle Beyrut ve Avrupa ülkeleri arasında güçlü ticaret bağlantılarının tesis edildiğini aktardı.
Abdülhamid Han'ın bugünkü Lübnan için birçok saray ve hala ayakta duran devlet daireleri inşa ettiğini, imar süreçlerinin de profesyonel fotoğrafçılarla belgelenip arşivlendiğini belirtti.
Muneymine, vakıf bünyesinde liman dahil olmak üzere birçok eserin inşası veya renovasyonuna dair fotoğrafların mevcut olduğunu söyledi.
Lübnanlı tarihçi, fotoğraflara ulaşıp kendi vakıflarında örneklerin bulundurulmasına müsaade edilmesinden dolayı Türkiye'ye de teşekkürlerini sundu.
Beyrut Limanı'nda 4 Ağustos 2020'de patlayıcı maddelerin bulunduğu depoda önce yangın çıkmış, ardından tüm kenti sarsan çok güçlü bir patlama meydana gelmişti.
Patlamada yaklaşık 200 kişinin hayatını kaybettiği, 6 binden fazla kişinin yaralandığı ve 300 bin kişinin patlama nedeniyle yerinden olduğu açıklanmıştı.
Kaynak:
