İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB), Altın Cinsinden Fiziki Varlıkların Finansal Sisteme Kazandırılması Hakkında Tebliğ'i, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğ ile yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yetkili kuyumcular ve rafineriler aracılığıyla ya da doğrudan banka şubelerine gelerek bankalardaki altın hesaplarına yatırdıkları fiziki altın varlıklarının Türk lirası cinsinden mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesine imkan tanınması ve hesap sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amaçlanıyor.
Fiziki altınların kabulü, altın hesaplarının dönüşümü ve vade sonu işlemlerinin detaylandırıldığı tebliğde, istisnalar da belirlendi.
Buna göre, fiziki altınların kabulü kapsamında uygulamaya katılmak isteyen yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin işlem anında yetkili rafineriyle anlaşması olan bankalar nezdinde altın hesabının bulunması gerekecek. Yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişiler fiziki altınlarını, milyem değeri üzerinden hesaplanacak gram cinsinden has altın miktarını tespit etmek üzere yetkili kuyumcuya veya bankaya teslim edecek.
Altın kabul sistemi ile mutabakatı sağlanan has altın miktarı, yurt içi yerleşik gerçek veya tüzel kişinin bankadaki altın hesabına işlem anında yetkili rafineri veya banka aracılığıyla aktarılacak. Yetkili kuyumcu veya banka tarafından fiziki olarak teslim alınan altınlar işlenmek üzere yetkili rafineriye teslim edilecek.
Yetkili rafineri tarafından işlenerek standart altına tamamlananlar, ilgili bankaya fiziki olarak transfer edilecek.
- Altın hesaplarının dönüşümü
Hesap sahibinin talep etmesi durumunda hesabındaki has altın bakiyesi dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilerek 3, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılabilecek. Türk lirası mevduat veya katılma hesabına dönüştürülen altınlar, bankalarca dönüşüm fiyatı üzerinden Merkez Bankasına satılacak.
Bankanın mevduat hesabına uygulayacağı faiz oranı, Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olamayacak. Katılma hesabına sağlanacak getirinin Merkez Bankasının katılım bankaları ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptığı bir hafta vadeli geri satım vaadi ile alım işlemlerinde oluşan maliyetten düşük olması halinde, aradaki farkı katılım bankacılığı esasları çerçevesinde katılım bankası karşılayabilecek. Karşılanmayan kısım için Merkez Bankasınca ödeme yapılmayacak.
Merkez Bankası, bankanın mevduat hesabına uygulayacağı azami faiz oranını belirlemeye yetkili olacak. Öte yandan Merkez Bankası tarafından bu uygulama kapsamında açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına vade sonunda yenilenme imkanı tanınabilecek. Yenilenen hesap ilk açılışta dönüşümü yapılan altın tutarı ve vade sonu fiyatı üzerinden destekten yararlanmaya devam edecek. Hesabın yenilenmesine ilişkin kapsam, usul ve esaslar Merkez Bankasınca belirlenecek.
- Vade sonu işlemleri
Tebliğ kapsamında, 3, 6 ay veya 1 yıl vadeli olarak açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına vade sonunda Türk lirası mevduat hesabı sahibine anapara ile faiz, katılma hesabı sahibine ise vade sonundaki katılma hesabı bakiyesi banka tarafından ödenecek.
Vade sonu fiyatının dönüşüm fiyatından yüksek olması ve fiyat farkı üzerinden hesaplanan tutarın banka tarafından ödenecek faiz veya kar payından yüksek olması durumunda fiyat farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz veya kar payı düşülerek hesaplanan tutar Merkez Bankasınca mevduat veya katılma hesabı sahibine ödenmek üzere ilgili bankaya aktarılacak.
Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması halinde Merkez Bankasınca fiyat farkına ilişkin ödeme yapılmayacak. Bu uygulama kapsamında açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına Merkez Bankasınca belirlenecek usul ve esaslara göre vade sonunda ilave getiri ödenebilecek.
Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ kapsamında işlenmiş ve hurda altın karşılığının Türk lirasına dönüştürülmesi suretiyle açılan hesaplar da ilave getiriden yararlanabilecek.
Tebliğ kapsamında gerçekleştirilecek her türlü işlemin, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesine ilişkin ulusal ve uluslararası standartlara uygun gerçekleştirildiğine dair kontrol bankalarca yapılacak. İşlem yapan yetkili kuyumcu, yetkili rafineri ve bankalara, Merkez Bankasının belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde komisyon ve/veya masraf ödenebilecek.
Öte yandan TCMB, Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ'de de değişikliğe gitti. Buna göre, yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 28 Aralık 2021'de, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin ise 31 Aralık 2021'de mevcut olan altın hesabı, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilebilecek.
Kaynak:
