İSTANBUL (AA) - BELGİN YAKIŞAN MUTLU - Cari işlemler hesabının ağustosta 10 ayın ardından ilk kez 528 milyon dolar fazla vermesiyle yıllıklandırılmış cari işlemler açığı 23 milyar dolarla 13 ayın en düşük seviyesine gerilerken, turizm gelirlerindeki artış ve ihracattaki güçlü seyrin desteğiyle cari dengede iyileşme eğiliminin devam edeceği öngörülüyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, cari işlemler hesabı ağustosta 528 milyon dolarla 10 ayın ardından ilk kez fazla verdi. Cari denge en son geçen yılın ekim ayında 92 milyon dolar fazla vermiş, sonraki süreçte ise eksi bölgeye geçmişti. Cari dengenin ağustosta açık beklentilerinin aksine fazla vermesinde; dış ticaret açığındaki 2,6 milyon dolarlık gerileme ve hizmetler dengesine 2,3 milyar dolarlık net giriş kaydedilmesi etkili oldu.
Öte yandan aylık bazda cari dengenin artıya geçmesi ile ağustosta son 12 aylık cari işlemler açığı da 23 milyar 33 milyon dolara geriledi. Böylece yıllıklandırılmış cari açık, Temmuz 2020'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti.
Verinin detaylarına bakıldığında, ağustosta enerji hariç cari fazlanın 4 milyar 204 milyon dolarla, altın ve enerji hariç cari fazlanın da 4 milyar 433 milyon dolarla 22 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleştiği görüldü.
AA Finans Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, cari dengenin ağustosta 190 milyon dolar açık vermesini öngörüyordu.
- "Yıllık cari açıkta düşüşün devam edeceğini öngörüyoruz"
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, ağustos ayı gerçekleşmesiyle son 12 aylık cari açığın milli gelire oranının yüzde 3'e gerileyerek iyileşme eğilimini devam ettirdiğini söyldi.
Öncü verilerin dış ticaret açığında gerilemenin süreceğine işaret ettiğini aktaran Bürümcekçi, turizm ve taşımacılık gelirlerinde gözlenen toparlanma sayesinde yıllık cari açıkta düşüşün devam edeceğini öngördüklerini belirtti.
Bürümcekçi, cari açıkta ağustos ayında gözlenen iyileşmede, dış ticaret açığının azalmasına ek olarak turizm ile taşımacılık gelirlerinin yükselişini sürdürmesinin ana etken olduğunu vurgulayarak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Petrol fiyatlarının son günlerde 80 doların üzerindeki seyrini korumasıyla 2020 ortalaması olan 43 doların çok üzerinde bulunmasının enerji ithalatına yukarı yönde etkisinin 15 milyar dolar olabileceği söylenebilir. Nitekim 9 ayda geçen yılın aynı dönemine göre enerji ithalatı 10,2 milyar dolar yükseldi. Emtia fiyatlarındaki genele yayılan artışın da bu bağlamda cari denge üzerinde olumsuz yansımaları gözlenmeye devam ediyor. Altın ticaretinde ise geçen yıl verilen 22,4 milyar dolarlık rekor açığın, 2021'de yerini geçmiş dönem ortalamalarına doğru düşüşe ineceği beklenmektedir. Bu doğrultuda, altın ithalatındaki azalışın enerji ithalatındaki artışı dengeleyeceği söylenebilir. Öte yandan, turizm net gelirleri geçen yılı 9,2 milyar dolarla önceki yıla göre 16,5 milyar düşüşle kapatmıştı. Salgın kısıtlamalarıyla gözlenen bu düşüş aşılama çalışmalarına bağlı olarak yerini kısmi toparlanmaya bıraktı. Bu eğilim sonraki aylarda korunabilirse yıllık turizm geliri 17-18 milyar dolara ulaşabilir. Bu bağlamda, enerji ve diğer emtialar ithalatında fiyat etkisi kaynaklı artışa karşılık, altın ithalatındaki azalış ve turizm net gelirlerindeki toparlanma birbirini telafi edebilir. Bu bağlamda, cari açığın ne boyutta azalacağı açısından esas belirleyici iç talep ve ekonomik aktivitenin seyri olacak gibi görünmektedir."
Haluk Bürümcekçi, son Orta Vadeli Program'da yıl sonu cari açık beklentisinin 21 milyar dolar düzeyinde açıklandığını, piyasa anketlerinin medyan değerinin de 21 milyar dolar düzeyinde bulunduğunu belirterek, "Tahminler üzerindeki riskler aşağı yöne döndü." ifadesini kulandı.
TCMB verilerine göre, cari işlemler hesabının aylık ve son 12 aylık gelişimi şöyle:
| Cari Denge (milyon dolar) | Son 12 Aylık Cari Denge (milyon dolar) | |
| Tem.20 | -1.866 | -16.930 |
| Ağu.20 | -4.068 | -23.997 |
| Eyl.20 | -2.335 | -28.830 |
| Eki.20 | 92 | -31.327 |
| Kas.20 | -3.391 | -34.561 |
| Ara.20 | -3.407 | -35.018 |
| Oca.21 | -1.792 | -35.048 |
| Şub.21 | -2.464 | -36.407 |
| Mar.21 | -3.252 | -34.394 |
| Nis.21 | -1.563 | -30.875 |
| May.21 | -3.325 | -30.331 |
| Haz.21 | -1.201 | -28.572 |
| Tem.21 | -923 | -27.629 |
| Ağu.21 | 528 | -23.033 |
Kaynak:
