İSTANBUL (AA) - "Türk Ocağı Kürsüsü"nden etkinliğinde, Kazak şair ve düşünür Abay Kunanbayev'in hayatı ve eserleri ele alındı.
Türk Ocakları İstanbul Şubesi tarafından düzenlenen "Doğumunun 175. Yılında Kazak Alim-Şair-Filozof Abay Kunanbayev" başlıklı çevrim içi söyleşi, YouTube'dan canlı yayınlandı.
Etkinliği yöneten İmdat Avşar, yeni Kazak edebiyatının öncü isimlerinden biri olan Kunanbayev'in eserlerinde ilim öğrenmeye çağrı, Kazakların geleneksel manevi değerlerine sahip çıkmalarına çağrı, çocukların ve gençlerin iyi eğitim almasıyla ilgili düşüncelerin öne çıktığını ifade etti.
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatının (TÜRKSOY) 2020 yılını "Abay Kunanbayoğlu Yılı" olarak belirlediğini anımsatan Avşar, yıl boyunca Abay'ın eserleri, düşünceleri, şiirleri ve nesirleriyle ilgili geniş kapsamlı çalışmalar yapıldığını dile getirdi.
Türk Ocaklarının da Kunanbayev'in bir eserini Türkiye'de yayımladığı bilgisini veren Avşar, salgın tedbirleri nedeniyle Abay ile ilgili geçen yıl yapılması planlanan birtakım etkinliklerin bu yıl gerçekleştirilmeye devam ettiğini söyledi.
- "Abay, Kazak yazılı edebiyatının ilk eserlerini ortaya koydu"
Azerbaycan Devlet Pedagoji Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Elman Guliyev, 19.ncu yüzyıl Kazak yazılı edebiyatının temelini atan Kunanbayev hakkında bu sene 12 kongre yapıldığını söyledi.
Türk dünyasıyla ilgili çeşitli çalışmalara imza atan araştırmacı ve yazar Guliyev, modern Kazak edebiyatının kurucusu olarak da tanınan Kunanbayev'in büyük bir yazar olduğunu dile getirdi.
Şiirlerinden örnekler okuyan Guliyev, Abay'ın Kazak yazılı edebiyatının ilk eserlerini ortaya koyduğunu, 19. yüzyıla kadar sözlü olarak süre gelen Kazak edebiyatının modern bir şekilde gelişmesine büyük katkı sağladığını ifade etti.
Abay'ın Kazak edebiyatında tercüme eserlerin yer almasına öncülük ettiğini vurgulayan Guliyev, "Abay Kunanbayev'in bir kişi olarak yaptığı işler, diğer edebiyatlarda birçok kişinin hatta bir toplumun yaptığı işlere bedeldir. Abay, Kazak edebiyatında milli düşüncenin form kazanmasına öncülük etti. Büyük bir filozof ve yazar olarak kendi edebiyatını da geliştirmişti." şeklinde konuştu.
Kunanbayev'in, Doğu edebiyatında önce çıkan insanın kemale ermesi düşüncesini, toplumun gelişmesi olarak önce çıkardığını vurgulayan Guliyev, "Abay Kunanbayev, Batılı ve Doğulu yazarlardan eserler tercüme etti. Kazakçayı, Farsçayı ve Rusçayı da öğrendi. Abay bilirdi ki, dünya ancak medeniyet ve gelişmeyle ilerleyebilirdi. Bu gelişmede Kazakların geri kalması onu rahatsız ediyor, üzüyordu. Bu nedenle özellikle Rusçayı öğrenmek istedi. Rusçayı öğrenerek Avrupalı önemli yazarların eserlerini de okuyabildi ve bazılarını tercüme etti." değerlendirmesini yaptı.
Abay'ın gelişmek için Rusçayı öğrenmek gerektiği fakat Kazak dilini de iyi bilmek gerektiğini görüşüne sahip olduğunu aktaran Guliyev, "Bunun yanında Abay şunu vurguladı, her bir Kazak ana dilini güzel bilmelidir, vatanperver ve mili olması için insan öz dilini bilmelidir." dedi.
Guliyev, 300'e yakın şiir ve yaklaşık 45 nesir kaleme alan Abay Kunanbayev'in hayatına ve eserlerine ilişkin bilgiler paylaştı.
Kaynak:
