KOPENHAG (AA) - Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bölge Grönland'da yapılan parlamento seçimlerini muhalefetteki sol görüşlü Inuit Ataqatigiit partisi kazandı.
Grönland seçim kurulunun açıkladığı resmi sonuçlara göre, dün yapılan genel seçimlerde 41 bin 126 seçmenden 27 bin 79'u oy kullandı.
Inuit Ataqatigiit, 9 bin 912 oy ile yüzde 36,6'ya ulaşarak seçimin galibi oldu.
"Halk topluluğu" anlamına gelen Inuit Ataqatigiit, 12 sandalye ile özerk parlamentoda temsil edilme hakkı kazandı.
Inuit Ataqatigiit, maden ocaklarına karşı çıkmasından dolayı özellikle Güney Grönland'da seçmenlerden büyük destek aldı.
Liderliğini 3 bin 380 oy ile en fazla tercihli oyu alan 34 yaşındaki Mute B. Egede'nin yaptığı ayrılıkçı Inuit Ataqatigiit, Grönland'ın Danimarka'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmesini de savunuyor.
- Sosyal demokratlar ikinci parti
Hükümetteki sosyal demokrat Siumut partisi ise 7 bin 971 oy ve yüzde 29,4 ile ikinci sırayı aldı. Anlamı "ileri" olan Siumut, özerk parlamentoda 10 sandalye ile temsil edilme hakkı kazandı.
Grönland'da, ilk defa seçimlerin yapıldığı 1979 yılından bu yana 2009-2013 dönemi hariç Siumut partisi tarafından yönetiliyordu.
2009-2013 yılları arasında da hükümeti kuran Inuit Ataqatigiit, adada ikinci kez hükümet kurma şansı yakalamış oldu.
- İki parti temsil hakkını kaybetti
"İbre" anlamına gelen Naleraq partisinin oyların yüzde 12'sini aldığı ve 4 parlamenter çıkardığı seçimde, "demokratlar" anlamına gelen Demokraatit oyların yüzde 9,1'ini alarak parlamentoda 3 sandalye ile temsil edilme hakkı elde etti.
Liberal görüşlü sağ parti Atassut ise oyların yüzde 6,9'unu alarak 2 parlamenter ile temsil edilme hakkı kazandı.
En son 2018 yılında yapılan seçimlerde 7 partinin temsil edilme hakkı kazandığı özerk parlamentoda, dün yapılan seçimlerin ardından Nunatta Qitornai ve Samarbejdspartiet, yüzde 3 olan barajı aşamayarak temsil hakkı elde edemedi.
31 parlamenterin yer aldığı özerk parlamentoda hükümeti kurmak için 16 sandalye gerekiyor.
- Siyasi kriz erken seçimi getirdi
Hükümet Başkanı ve Siumut Partisi Başkanı Kim Kielsen, Kasım 2020'de partisinde yapılan başkanlık seçimini kaybetmişti.
Kielsen'in ardından Siumut liderliğine Erik Jensen seçilmişti. Hükümet Başkanı da olmak isteyen Jensen, özerk parlamentodaki diğer partileri ikna edememişti.
Siumut'ta var olan iç çekişme hükümete de yansımış, Demokraatit, Siumut'un iç çekişmelerine malzeme olmak istemediklerini bildirerek 6 parlamenteriyle hükümetten çekilmişti.
Demokratların hükümetten ayrılmasıyla özerk parlamentoda 10 sandalyesi bulunan Siumut ve 1 sandalyesi bulunan Nunatta Qitornai, azınlık olarak hükümette kalmış adada erken seçim kararı alınmıştı.
Bu nedenle gelecek yıl yapılması planlanan parlamento seçimleri erkene alınarak yerel seçimler ile aynı gün yapılması kararlaştırılmıştı.
- Grönland
Kuzey Kutbu'nda Danimarka'ya bağlı özerk bölge olan Grönland'ın, güney ve batıdaki küçük bir kıyı kısmı hariç büyük bölümü buzla kaplı.
"Yeşil ülke" anlamına gelen Grönland'ın yaklaşık 57 bin nüfusu olmasına karşın, 2 milyon 166 bin kilometrekare ile Türkiye'nin yaklaşık 3 katı yüz ölçümüne sahip.
Danimarka'dan 1979 yılında özerklik alan Grönland, dışişleri, güvenlik ve mali konularda hala Danimarka'ya bağlı bulunuyor ve 179 sandalyeli Danimarka Parlamentosu Folketing'de 2 parlamenter ile temsil ediliyor.
Grönland'da uranyum başta olmak üzere altın ve değerli taşların yanı sıra petrol ve gaz rezervleri de bulunuyor.
2019 yılında dönemin ABD Başkanı Donald Trump, Grönland'ı satın almak istediklerini belirtmiş, konu Danimarka ile ABD arasında kısa süreli diplomatik krize neden olmuştu. Diplomatik gerilim nedeniyle Trump, Danimarka'ya yapacağı resmi geziyi iptal etmişti.
Kaynak:
