Mükellefler bazı olaylar karşısında yetersiz kalabilmekte ve bu yetersizlikten dolayı da vergisel yükümlülüklerini yerine getirememektedirler. Bu sebepten dolayı kanun koyucu işverenlerin iradeleri dışında gerçekleşen bu olaylara yönelik olarak herhangi bir zarara uğramaması adına mücbir sebep halleri oluşturmuştur.
Vergisel yönden mücbir sebepler Vergi usul kanunda 13 maddesinde belirtilmiştir.İlgili kanun maddesine göre;
Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;
Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;
Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler (örneğin kaçırılması, isteği dışında alıkonulması);
Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması;
gibi hallerdir.
En sonunda ki “gibi” ifadesinden anlaşılacağı üzere, kanun mücbir sebep sayılan halleri 4 durumla sınırlı tutmamış bu sayılanlar dışında ortaya çıkan olaylarda mücbir sebep olarak değerlendirilebilmektedir.
Ayrıca, 213 sayılı Kanunun 111 inci maddesinde ise Hazine ve Maliye Bakanlığının, mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki mükelleflerin, anılan Kanun kapsamında olup ödeme süresi afet tarihinden sonraya rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizleri ile anılan Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca verecekleri beyannamelere istinaden tahakkuk ettirilen vergilerin ödeme sürelerini, vadelerinin bitim tarihinden itibaren azami bir yıl süreyle uzatmaya yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
24.03.2020 Tarih ve 31078 Sayılı Resmi Gazetesi ile COVİD-19 Salgını Nedeni ile Vergi Ödevlerinin Ertelenmesi Hakkında bir tebliğ yayınlanmıştır.Bu tebliğe göre belirli sektörde bulunan vergi mükellefleri için /4/2020-30/06/2020 tarihleri aralığını mücbir sebep olarak açıklamıştır.Bu sektörlere ait olarak verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler,Katma Değer Vergisi Beyannameleri ile Form Ba-Bs” bildirimleri ile bunların ödemelerini ertelemiştir.
Peki bu tebliğe göre belirlenmeyen sektörler için durum ne olacaktır?Bu sektörler için yine aylık beyannameler verilmeye devam edecektir.Son bir hafta içinde yaklaşık 11 meslektaşını Covid19 yüzünden kaybeden mali müşavirler bu firmaları ziyaret edecek, nerede nasıl saklandığı veya düzenlendiği, nasıl ulaştırıldığı belli olmayan binlerce riskli faturalar toplanacak bu faturalar ve fişler tek tek düzeltilip kayıtlara girilecektir.Başta Cumhurbaşkanımız olmak üzere tüm yetkililerin Evdekal demelerine rağmen meslek mensupları maalesef yine dışarılarda olacaktır.Virüs tehlikesi ile baş başa kalacaklardır.
Sadece bu ayın sonuna kadar verilmesi gereken beyannameler;Şubat/2020 KDV beyannamesi,2019 Yılı Gelir ve Kurumlar vergisi beyannameleri,Şubat 2020 Ba/Bs formları,Mücbir sebebe girmeyen sektörler için Mart/2020 beyannameleri ve Aylık ssk ve muhtasar beyannamelerini sayacak olursak hiçbir mali müşavirin evinde kalamayacağını daha iyi anlayabiliriz.
Sonuç olarak;salgının boyutunun her gün artarak devam ettiği bu günlerde Hazine ve Maliye bakanlığı önceden hazırlamış olduğu düzenlemeleri hızlı bir şekilde tekrar gözden geçirerek,sektör ayırımı yapmadan tüm mükellefler için mücbir sebebi uygulamalıdır.Bu ay dahil olmak üzere Mayıs ayı sonuna kadar verilmesi gereken tüm beyannameler de 27.07.2020 tarihine kadar uzatılmalıdır.
