Youtube’a her gün yüzbinlerce video yükleniyor ve bu videolar kişilerin bazı haklarını ihlal edebiliyor. Youtube’un kendi topluluk kuralları olsa da bu kurallar ihlallerin sonlanması, sınırlandırılması vs. bakımından her zaman yeterli olamıyor veya gerekli sürede soruna çözüm bulunamıyor.
Dolayısıyla burada meselenin Youtube üzerinden değil de hukuki yollar üzerinden çözümlenmesi gerekiyor. Youtube’dan video kaldırma işleminin hangi hukuki zeminde nasıl yapılacağını, hangi hak ihlalleri durumunda söz konusu olabileceğini Mıhcı Hukuk Bürosu olarak sizler için değerlendirdik.
- Youtube’dan Video Kaldırmanın Hukuki Zemini
Youtube’da yer alan ve kişinin belirli haklarını ihlal eden içeriklerin kaldırılması iki yolla mümkündür. Bunlardan birincisi Youtube topluluk kurallarını ihlal ettiğinden bahisle Youtube’a şikayet etmek, ikincisi ise içerik ve yer sağlayıcıya başvuru yaparak içeriğin kaldırılması aksi halde erişim engeli prosedürünün izlenmesidir.
Erişimin engellenmesi, 5651 sayılı ‘ İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’ adını taşıyan kanun uyarınca yapılır.
Esasen bu konunun geniş ve detaylı anlatımı “sitelere erişimin engellenmesi ve internetten içerik kaldırma” başlıklı yazımızda yer alıyor. Burada meselenin Youtube videolarına dönük kısmını ele aldık.
Bir web sitesinde bulunan herhangi bir içeriğin kanunda yazan belirli hakları ihlal etmesi halinde Türkiye’deki kullanıcıların erişimine kapatılmasına erişimin engellenmesi denir. Herhangi bir sitenin tamamına erişim engellenebileceği gibi yalnızca belirli içeriğe erişim de engellenebilir. Bu tamamen somut olayın özelliklerine göre değişir.
Pelki hangi hallerde Youtube’dan video kaldırılabilir, ilgili içeriğe erişimin engellenebilmesi için ne tür bir hak ihlali söz konusu olmalıdır? Şimdi buna değineceğiz.
- Hangi Hallerde Youtube’dan Video Kaldırılabilir?
5651 sayılı Kanun belirli hallerde erişimin engellenebilmesi imkanı tanıyor. Bu halleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- İlgili içerik, birilerinin kişilik haklarına saldırı teşkil ediyorsa
- İçeriğin kanunda yazan bazı suçlar ile ilişkisi varsa
- Video içerik kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal ediyorsa
- Söz konusu içerik başka fikir ve sanat eserlerinin telif hakkını ihlal ediyorsa
- İlgili içerik toplumun genel sağlığını, genel ahlakını veya kamu düzenini bozacak nitelik taşıyorsa
bu hallerde 5651 sayılı Kanun kuralları uyarınca erişim engeli ve içerik kaldırma prosedürü takip edilebilir. Belirtmemiz gerekir ki bir hak ihlali bu saydığımız hallerden birden fazlasını aynı anda teşkil ediyor olabilir. Bu durumda hangi yolun en avantajlı olacağı somut olayın özelliklerine göre belirlenir. Bu noktada tecrübeli avukatlar ile çalışmak yararlı olacaktır.
Bunların yanında hepimizin bildiği Youtube topluluk kuralları vardır. Bu kurallar kapsamında ihlal kabul edilen ve içeriğin kaldırılmasını gerektiren haller şunlardır:
- Çıplaklık veya cinsel içerik
- Zararlı veya tehlikeli içerik
- Nefret söylemi barındıran içerik
- Şiddet barındıran veya görsel açıdan rahatsızlık veren içerik
- Tehdit, taciz ve siber zorbalık
- Spam, yanıltıcı meta veriler ve dolandırıcılık
- Telif hakkını ihlal eden içerikler
- Çocukların güvenliğini tehlikeye atan içerikler
- Youtube’dan Video Kaldırma İçin Nasıl Bir Yol İzlenir?
Öncelikle ne tür bir hak ihlali olduğuna bakılmalıdır. Yukarıda bahsettiğimiz her hal için farklı hukuki prosedür izlenir. Youtube’dan video kaldırma veya erişim engeli prosedürü için şu şekilde yol izlenir:
Kişilik Hakkının İhlali Halinde:
Bu halde doğrudan içerik sağlayıcıya veya yer sağlayıcıya başvurulabilir. gidilebilir. Burada içerik sağlayıcı, ilgili paylaşımı yapan hesap olsa da Youtube da hukuken içerik sağlayıcı olur. Youtube’un burada somut olayın özelliklerine göre hem içerik sağlayıcı hem de yer sağlayıcı olarak sorumlu olduğu söylenebilir. Ancak bu başvuru zorunlu değildir. Sulh ceza hakimliğine başvurularak kişilik hakkının ihlal edildiğinden bahisle erişim engeli talep edilebilir.
Sulh ceza hakimi kendisine gelen başvuruyu 24 saatlik süre içerisinde değerlendirir. Erişimin engellenmesi gerektiği kanaatine erişirse kararını Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderir. Erişim Sağlayıcıları Birliği de bu kararı 4 saat içerisinde icra eder. Böyle bir durumda Youtube erişim engelleme kararı icra edilmeden genellikle ilgili içeriği kaldırmaktadır.
Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali Halinde:
Bu halde daha ciddi ve daha acil çözülmesi gereken bir problem vardır. Bu nedenle Sulh Ceza Hakimliğine değil doğrudan ‘Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumuna’ başvuru yapılır. Kurum kendisine gelen başvuruyu derhal inceler. İçeriğin özel hayatın gizliliğini ihlal eder nitelikte olduğuna karar verirse doğruda Erişim Sağlayıcıları Birliğine erişim engeli talimatı verir ve ilgili videoya 4 saat içerisinde erişim engellenir.
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere bu 4 saatlik süre içerisinde Youtube Türkiye temsilcisine durum bildirildiği taktirde erişim engeli icra edilmeden Youtube kendisi ilgili içeriği kaldırır.. Burada bahsettiğimiz başvuru gelişigüzel basit bir dilekçeden ibaret değildir. Burada özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğine dair kanuni anlamda geçerli delil ve gerekçelerin yer alması gerekir. Bu gereklilik kişilik hakkının ihlali durumunda da geçerlidir.
Görüldüğü üzere acele bir şekilde içerik kaldırılmış olur. Ancak hakim kararı olmadan icra edilen bir durum söz konusu olduğu için Kurumun verdiği karar 24 saat içerisinde sulh ceza hakimine sunulmalıdır. Bunun ardından 24 saat içerisinde hakim bu kararı onaylamazsa Youtube videosuna erişim engeli kararı kalkar. Onaylarsa erişim engeli devam eder.
Youtube Videolarının Belirli Suçları İçeriyor Olması:
Youtube videosunun suç teşkil ediyor olduğu için kaldırılabilmesi ancak belirli suçlar için mümkündür. Bu halde gerekli işlemleri savcılık yapar. Bu suçları şu şekilde sıralayabiliriz:
- İntihara yönlendirme suçu (TCK 84)
- Çocukların cinsel istismarı suçu (TCK 103)
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu (TCK 190)
- Sağlık için tehlikeli madde temini suçu (TCK 194)
- Müstehcenlik suçu (TCK 226)
- Fuhuş suçu (TCK 227)
- Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu (TCK 228)
- Atatürk’e karşı işlenen suçlar
Youtube Videolarının Telif Hakkını İhlal Ediyor Olması:
Youtube’un kendi telif anlayışı ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda yer alan telif anlayışı aynı olmayabiliyor. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu telif hakkını çok daha geniş kapsamlı tutar ve bu anlamda geniş bir korumaya tabi tutar. Bu nedenle bir kişi kendisine ait bir eserin Youtube üzerinden yayınlandığından bahisle Youtube’a başvurduğunda olumsuz yanıt alması çok muhtemeldir.
Dolayısıyla burada hukuki yollara başvurmak gerekir. Esasen burada hukuk tekniği bakımından erişim engeli değil servis hizmetini durdurma olarak adlandırılan yol söz konusu olur. Bu işlemler için başvurulacak olan mercii savcılıktır. Ancak bundan önce ilgili içerik sağlayıcıya (Youtube ve kanal sahibi kişiye) başvuru yapılması gerekir.
Buraya kadar bahsettiğimiz Youtube’dan video kaldırma halleri işin hukuki boyutudur. Bunun ayrıca cezai boyutu da vardır. İçeriğin kendisine bildirilmesi halinde kaldırılmaması halinde hem içerik sağlayıcı hem de yer sağlayıcı için somut olayın özelliklerine göre değişen cezai yaptırım söz konusu olur.
Ayrıca ilgili fiilin TCK anlamında suç teşkil etmesi halinde bu da uygulamaya alınır. Son olarak maddi ve manevi tazminat sorumluluğu da gündeme gelebilir.
- Youtube’da İçeriği Kaldırılan Kişi Buna İtiraz Edebilir mi?
Youtube’da yer alan video yukarıda bahsettiğimiz şekilde kaldırıldığı zaman 7 gün içerisinde buna itiraz etmek mümkündür. Erişim engeli veren mahkemeye 7 günlük süre içerisinde itiraz dilekçesi sunuluyor. Bu dilekçede erişim engelinin usulsüz uygulandığı, herhangi bir ihlalin olmadığı vs. savunmalarda bulunulur.
- Youtube’dan Video Kaldırma ile İlgili Olarak Nelere Dikkat Edilmelidir?
Yukarıda Youtube’dan video kaldırma sürecinin hukuki arkaplanını sizler için değerlendirdik. Her ne kadar hızlı ve etkili bir süreç söz konusu olsa da bahsettiğimiz başvurular hukuki anlamda ciddi bir temele oturtulmalıdır ki kabul edilebilsin. Aksi halde hem uzun hem de olumsuz sonuçlanan bir süreçle karşı karşıya kalınır ve ciddi zararlar doğabilir.
Bu nedenle hatalı yahut ihmali işlemlerden uzak durmak gerekir. Esasen bu tür ihmallerin önüne geçmek adına bu alanda çalışmalarını sürdüren bilişim avukatları ile birlikte çalışmakta yarar vardır.
Kaynak:
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te KONHABER'e abone olun.
