TBMM (AA) - Tüketici hakem heyeti kararları tarafları bağlayacak.
AK Parti Manisa Milletvekili İsmail Bilen ile AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine göre, Ticaret Bakanlığı, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla tüketici hakem heyetleri oluşturmakla görevlendirildi. Tüketici hakem heyetlerinin yetki alanı ile iş bölümü Bakanlıkça belirlenecek.
Tarafların İcra ve İflas Kanunundaki hakları saklı kalmak kaydıyla; değeri 30 bin Türk lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunlu olacak.
Tüketici hakem heyetinin bulunmadığı yerlerde başvurular o ilçe kaymakamlığına yapılabilecek. Yapılan bu başvurular, kaymakamlıklarca gereği yapılmak üzere Bakanlıkça belirlenen yetkili tüketici hakem heyetine iletilecek.
Belirtilen parasal sınırlar her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanırken, bu artışların hesabında bin Türk lirasının küsuru dikkate alınmayacak.
- Elektronik ortamda tebligat yapılabilecek
Tüketici hakem heyeti kararları tarafları bağlayacak. Tüketici hakem heyeti tarafından tebliği gereken evrakın taraflara veya vekillerine elektronik ortamda tebliği yapılacak. Bu kapsamda elektronik ortamda tebligat yapılamadığı durumlarda Tebligat Kanunu hükümleri uygulanacak.
Tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine verdiği kararlara karşı açılan itiraz davalarında, kararın iptali durumunda tüketici aleyhine, avukatlık asgari ücret tarifesine göre nisbi tarife üzerinden vekalet ücretine hükmedilirken, mevcut olduğu halde tüketici hakem heyetine sunulmayan bir bilgi veya belgenin tüketici mahkemesine sunulması nedeniyle kararın iptali halinde tüketici aleyhine yargılama giderine ve vekalet ücretine hükmedilemeyecek.
- Sözleşme öncesi bilgilendirme yükümlülüğüne aykırı hareket edenlere 1000 lira idari para cezası
"Ceza hükümleri" başlıklı maddede yapılan değişikliklerle, Kanuna aykırılık halleri için öngörülmüş bazı idari para cezaları, fiilin ağırlığı, failin kusuru ve ekonomik durumu dikkate alınarak ve orantılılık, ölçülülük ve caydırıcılık ilkeleri gözetilerek yeniden düzenleniyor.
Buna göre, tüketici kredisi sözleşmeleri ile konut finansmanı sözleşmelerinde sözleşme öncesi bilgilendirme yükümlülüğüne aykırı hareket edenler hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için 200 Türk lirası olan idari para cezası 1000 Türk lirasına çıkarıldı.
Ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren 36 ayı geçmesi durumunda, teslim edilmeyen her konut için 70 bin Türk lirası idari para cezası uygulanacak.
- Mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak sorumluluğunu yerine getirmeyen aracı hizmet sağlayıcılara 1 milyon lira ceza
Satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcılar, sistem aracılığıyla kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca tüketicilerin yönetmelikle belirlenen hususlara ilişkin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurmak ve kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlü olacak. Bu yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 1 milyon Türk lirası idari para cezası uygulanacak.
Yetkili ve görevli kişi veya kuruluşlara her türlü bilgi ve belgeyi doğru olarak göstermeyenler hakkında 7 gün içinde bilgi ve belgelerin doğru olarak verilmesi veya yerinde inceleme imkanının sağlanması ihtar ediliyor. İhtara rağmen aykırılığın devamı halinde 80 bin Türk lirasından az olmamak üzere aykırılığın tespitinden bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verilecek.
Aykırılığın tespit edildiği tarih itibarıyla bir takvim yılında uygulanan toplam idari para cezası tutarının 80 bin Türk lirasını aştığı durumlarda, bu miktardan az olmamak ve 120 milyon Türk lirasını geçmemek üzere toplam idari para cezası tutarı uygulanacak.
Tüketicilere ön bilgilendirme formu verilmemesi, tüketicinin 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkının verilmemesi, tüketicinin sözleşmeden cayması ve buna ilişkin bildirimin cayma süresi içinde ayrıca kredi verene de yöneltilmesine rağmen bağlı kredi sözleşmesinin sona ermemesi, sözleşmelerin bir nüshasının kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilmemesi, devre tatil amaçlı taşınmazın ön ödemeli satışında devir ve teslim süresinin sözleşme tarihinden itibaren 36 ayı geçmesi durumlarında;
Her birine aykırı hareket eden satıcı veya sağlayıcılar hakkında, aykırılığın tespit edildiği tarih itibarıyla bir takvim yılında proje başına 5 milyon Türk lirasını geçmemek üzere aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için 3 bin 500 Türk lirası idari para cezası uygulanacak.
- Yapı ruhsatı alınmadan ön ödemeli devre tatil sözleşmesi yapanlara hapis cezası
Devre tatile konu taşınmazın inşa edileceği arsa için yapı ruhsatı alınmadan tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi yapan, tüketicilerle mülkiyet payına bağlı ayni hak sağlayan devre tatil sözleşmesi kuran, kurulmasına aracılık edenler ile kooperatif veya ticaret şirketi ortaklığı ya da dernek veya vakıf üyeliği suretiyle devre tatil hakkı tanıyanlar ile bu işleme aracılık edenler, devre tatile konu mal üzerinde ayni hak sahibi olmadığı halde devre tatil satışı yapanlar hakkında 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası uygulanacak.
Uygulama esasları ve koşulları Hazine Müsteşarlığınca belirlenen bina tamamlama sigortası yapmadan veya Bakanlıkça belirlenen diğer teminat veya şartları sağlamadan tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi kuran veya kurulmasına aracılık edenler hakkında 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası uygulanacak.
Yenileme yetki belgesi gerektiren mallarla ilgili olarak belgesi olmaksızın yenileme faaliyetinde bulunulması halinde 500 bin Türk lirası; yenilenmiş ürün satışında tespit edilen aykırılık ve eksikliklerle ilgili olarak her bir işlem için 500 Türk lirası idari para cezası uygulanacak.
Üretici veya ithalatçılar, ürettikleri veya ithal ettikleri mallar için Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü süresince, satış sonrası bakım ve onarım hizmetlerini sağlamak zorundalar. Buna aykırı davranan üretici ve ithalatçılar hakkında; satış sonrası hizmet yeterlilik belgesinin alınmaması durumunda 315 bin Türk lirası; Bakanlıkça oluşturulan sisteme kayıt yapılmaması veya kaydın güncellenmemesi durumunda 5 bin Türk lirası; satış sonrası hizmet yeterlilik belgesi alındıktan sonra asgari servis istasyonu sayısının sağlanamadığı durumlarda eksik kalan her bir servis istasyonu için 35 bin Türk lirası; servis istasyonlarında tespit edilen eksiklik ve aykırılıklarla ilgili olarak her bir servis istasyonu için 5 bin Türk lirası idari para cezası uygulanacak.
Herhangi bir üretici veya ithalatçıya bağlı olmaksızın faaliyette bulunan servis istasyonları da verdikleri hizmetten dolayı tüketiciye karşı sorumlu oluyor. Buna aykırı hareket edenler hakkında 5 bin Türk lirası idari para cezası uygulanacak.
Bu cezalarla birlikte aykırılığın internet ortamı üzerinden gerçekleştirilmesi halinde, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak erişimin engellenmesine Reklam Kurulu tarafından karar verilebilecek. Ancak, teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilecek. Bu karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek. Bu karara karşı sulh ceza hakimliğine başvurulabilecek. Sulh ceza hakimliğince verilen karara karşı ise itiraz edilebilecek.
- Gayrisafi gelirin bildirilmediği durumlarda 3 milyon Türk lirası idari para cezası uygulanacak
Bir önceki mali yıl gayrisafi gelirinin oluşmaması halinde, oluşan en son tarihli gayrisafi geliri dikkate alınacak. Gayrisafi gelirin bildirilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda 3 milyon Türk lirası idari para cezası uygulanacak. Devre tatil satışlarında ise ihtara rağmen aykırılığın devamı halinde 3 milyon Türk lirası idari para cezası verilecek.
Ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar konusunda idari yaptırım kararları Reklam Kurulu tarafından verilecek. Diğer idari yaptırım kararları ise Bakanlık tarafından verilecek. Bakanlık bu yetkisini taşrada ticaret il müdürlüklerine devredebilecek.
Kanun teklifinin yürürlüğe girdiği tarihten önceki tüketici işlemlerine, bunların hukuken bağlayıcı olup olmadıklarına ve sonuçlarına bu işlemler hangi kanun yürürlükte iken gerçekleşmiş ise kural olarak o kanun hükümleri uygulanacak. Ancak, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan ve halen geçerli olan belirsiz süreli tüketici sözleşmelerinin bu Kanuna aykırı hükümleri yürürlük tarihinden itibaren uygulanmayacak.
Kanun teklifinin yayımı tarihi itibarıyla yapı ruhsatı alınmış olan devre tatile konu taşınmazlarda, tüketicilerin tüm ödemelerinin teminat altına alınmış olması şartıyla yayımı tarihinden itibaren 3 yılı geçmemek üzere mevcut yapı ruhsatı geçerlilik tarihi süresince ön ödemeli satış yalnızca devre mülk veya en fazla 10 yıl süreli şahsi hakka dayalı devre tatil satışı olarak yapılabilecek.
Kanun teklifinin yayımlandığı tarihten önce kurulan devre tatil sözleşmeleri ve yapı ruhsatı alınmış olan devre tatile konu taşınmazlara ilişkin sözleşmeler hakkında idari para cezası hükümleri de dahil olmak üzere bu maddenin yayımlandığı tarihten önceki Kanun hükümleri uygulanacak. Öte yandan bu kanun teklifi ile getirilen "tüketicinin tatil hakkını bir dönem için kullanmayacağını tatilin başlayacağı tarihten en az 90 gün önce sağlayıcıya bildirirse, o dönem için tüketiciden herhangi bir isim altında bir bedel talep edilememesi" hükmü de uygulanacak.
Tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurular ile mahkemelerde açılmış olan davalar için söz konusu başvuruların yapıldığı ve davaların açıldığı tarihte yürürlükte bulunan görev ve yetkiye ilişkin hükümler uygulanacak.
(Bitti)
Kaynak:
