Tahıl ve Yem Ticareti Birliği (Gafta), tahıl ve yem endüstrisinde otorite olarak hizmet veren uluslararası bir ticaret kuruluşudur. Gafta, sektöre Gafta Tahkimi olarak bilinen güvenilir bir uyuşmazlık çözüm sistemi sağlamıştır. Bu kılavuzda Gafta tahkiminin ne olduğu, nasıl işlediği ve ilgili maliyetleri ele alınacaktır.
 

Gafta nedir?

 
1878 yılında kurulan Gafta, Londra Mısır Ticaret Birliği olarak başladı. Yıllar içinde, merkezi Londra'da bulunan ve Cenevre, Kiev, Pekin ve Singapur'da ofisleri bulunan, dünya çapında tanınan bir ticaret birliği haline geldi. Gafta'nın ana işlevi tahıl piyasasındaki katılımcıların çıkarlarını korumaktır.
 
Standart proforma tahıl ticareti sözleşmeleri hazırlayarak sözleşme sürecini basitleştirir ve hızlandırır. Bu sözleşmeler, farklı ülkelerden satıcı ve alıcıların her ticaret yaptıklarında tüm şartlar üzerinde anlaşmaları ihtiyacını ortadan kaldırır. Sadece ana unsurlar (mal, fiyat, kalite, esas ve teslimat süresi vb.) üzerinde anlaşmaları ve daha ayrıntılı şartlar için belirli bir proformaya atıfta bulunmaları gerekir.
 
Gafta'nın proformaları dünya çapında güvenilirdir ve dünyadaki tahılın %80'inden fazlası bunlara dayalı sözleşmelerle sevk edilmektedir. En yaygın proformalar Gafta 48 (CIF dökme teslimatı), Gafta 49 (FOB dökme teslimatı), Gafta 78 ve 78UA (demiryolu ve karayolu teslimatı) ve Gafta 88'dir (konteyner teslimatı).
 
Tüm proforma sözleşmelerdeki önemli bir hüküm, tüm anlaşmazlıkların İngiliz hukuku uyarınca Gafta tahkimi ile çözülmesidir.

Gafta Tahkimini Anlamak

 
Gafta tahkimi, ticari anlaşmazlıkların çözümünde geleneksel davalara göre hızlı ve etkili bir alternatiftir. Tüm Gafta standart sözleşme formlarına dahil edilmiştir. Kuralları, çeşitli ticari anlaşmazlıkları ele almak için iki aşamalı bir tahkim sistemi sağlar.

Tahkim Kuralları

 
Gafta'nın 125 sayılı Tahkim Kurallarının son versiyonu 1 Mart 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Hızlandırılmış Tahkim Prosedürü Kuralları No. 126 da 1 Mart 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Alternatif uyuşmazlık çözümü için Gafta, 1 Haziran 2014'ten itibaren geçerli olan 128 sayılı Arabuluculuk Kurallarına tabi Arabuluculuk sunmaktadır.

Hakemler

Gafta Kalifiye Hakemleri tüm tahkimlerde karar verir. Arabulucular da dahil olmak üzere bu hakemler, tüm sözleşme ve tahkim konularında güncel kalmak için sürekli mesleki gelişime bağlılık göstermelidir. Tahıl ve yem ticaretinde en az on yıl aktif olarak çalışmış olmalıdırlar. Bu deneyim, eğitimleri ve sınavları ile birleştiğinde, Gafta Hakemlerine sunulan konuların belirlenmesinde gerekli uzmanlık ve ticari yetenek düzeyini sağlar.

Hak Talebinde Bulunmak İçin Zaman Sınırı

Teslimat koşullarına bağlı olarak, Gafta'daki süre sınırı konşimento tarihinden, boşaltma tarihinden veya teslimat süresinin bitiş tarihinden itibaren hesaplanan bir yıldır. Anlaşmazlık kalite ile ilgiliyse ve hakemlerin numuneleri incelemesi gerekiyorsa, süre sınırı 21 gündür. Tahkim bildirimi bu süre içinde yapılmalıdır. Talebin kendisi tahkim bildiriminden itibaren bir yıl içinde yapılmalıdır. Bununla birlikte, taraflar bir yıl daha uzatma başvurusunda bulunarak talebi en fazla 6 yıl erteleyebilirler.

Gafta Tahkiminin Maliyeti

 
Gafta tahkiminin maliyeti değişebilmekle birlikte, birinci kademe tahkim kararının ortalama maliyeti 14.654,65 £'dur. Hakemler uyuşmazlık üzerinde daha fazla zaman harcadıkça nihai fatura daha yüksek olacaktır. Buna rağmen, Gafta tahkimi, ortalama tahkim maliyetinin



97.000 ABD Doları olduğu Londra Uluslararası Tahkim Mahkemesi (LCIA) gibi diğer tahkim organlarına kıyasla nispeten ucuzdur.

Tahkim Depozitoları

 
Bir talepte bulunurken, talep sahibinden bir depozito ödemesi istenecektir. Eğer dava 3 hakemden oluşan bir mahkeme tarafından görülürse, depozito şu şekilde olacaktır:

• Her iki taraf da Gafta üyesi ise 12,000 £;
• Taraflardan sadece biri Gafta üyesi ise 13.500 Sterlin;
• Taraflardan hiçbiri Gafta üyesi değilse 15,000 £.

Davanın tek bir hakem tarafından görülmesi halinde:

• Her iki taraf da Gafta üyesi ise 8.000 Sterlin;
• Taraflardan sadece biri Gafta üyesi ise 9.700 Sterlin;
• Taraflardan hiçbiri Gafta üyesi değilse 11.400 Sterlin.

Tahkimin nihai maliyeti ödenen depozitodan daha fazla veya daha az olabilir. Daha fazla olması halinde, davacının daha fazla ödeme yapması gerekecektir. Daha az ise (örneğin taraflar dostane bir anlaşmaya vardıklarında), harcanmamış depozitonun bir kısmı iade edilebilir.

Bir Anlaşmazlığın Yargıya Taşınması

 
Gafta tahkimi kapsamında yargılama süreci oldukça basittir ve tahkim kuralları 15 A4 sayfasına sığmaktadır. Varsayılan olarak, tahkimde sözlü duruşma yapılmaz - karar e-posta ile gönderilen belgelere dayanarak verilir.
 
Gafta tahkim kurallarının çeşitli varyantlarını sunmaktadır: Gafta 125 ve Gafta 126. Genellikle Gafta 125 uygulanırken, Gafta 126 basit anlaşmazlıklar için geçerlidir ve hızlandırılmış bir prosedür sağlar.

Gafta 125 & 126 Tahkim Kuralları

 
Gafta 125 kuralları kapsamındaki ilk aşamada, taraflar hakemleri atar ve davacı bir talepte bulunur. Depozito ödendikten sonra, Gafta davalıya şikayete bir cevap hazırlaması için 28 gün verir ve ardından davacının cevaba cevap vermek için 21 günü vardır. Ancak süreç genellikle burada sona ermez. Hakemler, taraflardan birinin talebi üzerine, taraflara açıklama yapmaları için bir "tur" daha verebilir.
 
Öte yandan, Gafta 126 kuralları basit anlaşmazlıklar için geçerlidir ve hızlandırılmış bir prosedür sağlar. Hakem ücreti sınırsızdır, Birlik ücreti 700 Sterlin, üye olmayanların ücreti ise 1.700 Sterlindir. Her iki taraf da üye olduğunda depozito 8.000 £, taraflardan biri üye olmadığında 9.700 £ ve her iki taraf da üye olmadığında 11.400 £'dur.
 

Gafta Kararına İtiraz

 
Gafta, herhangi bir tarafın birinci kademe tahkim kararına itiraz etmesine olanak tanıyan bir temyiz aşamasına sahiptir. Temyiz, davanın tam olarak incelenmesini sağlar ve taraflar temyiz gerekçelerini gerekçelendirmek zorunda değildir. Temyiz prosedürü, birkaç istisna dışında, ilk derece prosedürü ile aynıdır.
 
Temyiz kurulu, ilk aşama tahkim kararı tek hakem tarafından verilmişse üç hakemden, ilk aşama kararı üç hakemden oluşan bir kurul tarafından verilmişse beş hakemden oluşur.
Taraflar ayrıca karara Londra'daki Yüksek Adalet Divanı nezdinde itiraz etme hakkına da sahiptir. Ancak bu durumda, karara yalnızca sınırlı gerekçelerle itiraz edilebilir ve bu tür itirazlar nadiren başarılı olur.
 

Bir Gafta Kararının Uygulanması

 
Karar icra edilebilir hale geldiğinde, ya şirketin tescil edildiği yerde ya da borçlunun varlıklarının bulunduğu yerde tanınması ve icra edilmesi gerekir. Normalde, tanıma prosedürü, resmi gerekliliklere uygunluğu doğrulamak için yerel mahkemeye onaylı bir karar ve sözleşme sunulmasını içerir. Tanıma aşamasında, mahkeme kararı esastan incelememektedir. Daha sonra karar, varlıklara el konulması ve borçluya karşı tahsilatın uygulanması için icra memuruna teslim edilir.
 

Varlık Dağılımından Korunma

 
Tahkime gitmeden önce, sürecin uygulanabilirliğini belirlemek için birkaç basit adım atılması tavsiye edilir:

• Durum tespiti - Uygulamada görüldüğü üzere, birçok kişi şirketi en azından Google üzerinden kontrol etmeyi ihmal etmektedir, bu da %50 oranında sorundan kaçınmaya yardımcı olmaktadır.
• Geçici tedbirler - Tahkim yeri Londra olduğundan, davacı, talebini güvence altına almak için geçici tedbirler için İngiliz ve Galler Yüksek Mahkemesine başvurabilir. Belirli bir geçici tedbir türü, borçlunun dünya çapındaki varlıklarını borçlu olunan miktar için "donduran" bir "dünya çapında dondurma emridir" (WFO).

Sonuç olarak, Gafta tahkimi tahıl sektöründeki ticari anlaşmazlıkların çözümü için güvenilir ve etkin bir sistem sunmaktadır. İlgili maliyetlerine rağmen, diğer tahkim organlarına kıyasla nispeten ucuzdur. Basit prosedürü ve aşağıdakileri sağlama imkanı ile
 
 

Kaynak: Bülten