ANKARA (AA) - CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, eylül sonunda 8 lira 86 kuruş olan doların 11 lirayı aştığını belirterek, "Bu şekliyle Hazinenin iki ayda kur farkından yazdığı zarar, yaklaşık 282 milyar lira. Bu, daha çok vergi, daha çok faiz ödemesi demek, millete ödettirilecek daha büyük bedeller demek." dedi.
CHP Merkez Yönetim Kurulu (MYK), Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu başkanlığında toplandı.
Toplantıya ilişkin açıklamada bulunan Parti Sözcüsü Öztrak, Türk lirasının sadece dolar karşısında değil, tüm yabancı ülke para birimlerinin karşısında eridiğini belirtti.
Edirne'nin Bulgaristan'dan alışveriş için günübirlik gelenlerle dolup taştığını, Kapıkule Sınır Kapısı'nda araba kuyruklarının uzadığını ifade eden Öztrak, Türkiye'nin böyle bir manzarayı hiç yaşamadığını söyledi.
Öztrak, "Malımız, mülkümüz pazara çıkmış, yabancılara ucuz ucuz satılıyor. Servet ve mülkiyet hızla el değiştiriyor. Bundan 7 yıl önce 4 dolara satılan banka hisseleri şimdi yabancılar tarafından 1 dolar 20 sente kapatılıyor. Dörtte bir fiyatına yabancılar şirketlerimizi topluyor. Ne yazık ki ucuza kapatılan şirketleri, gayrimenkulleri, Türk varlıklarını daha çok duyacağız." değerlendirmesinde bulundu.
"Bugün Türk lirası tamamen savunmasız kaldıysa bir sebebi de buharlaştırılan 128 milyar dolardır." diyen Öztrak, bu nedenle milli paranın, spekülatörlerin, manipülatörlerin oyuncağı olduğunu iddia etti.
Öztrak, "Son faiz kararı öncesi yaşananları hep beraber gördük. Kurdaki oynaklık, olağanüstü seviyelere çıktı ama Merkez Bankası müdahale edemedi. Yetmez, Merkez Bankası faiz kararının açıklanmasını beş dakika geciktirdi. Belirsizliğe kendi eliyle zirve yaptırdı. O beş dakikalık zaman diliminde ucuz dövizleri kim kapattı? Kimler o beş dakikadan sonra aldığı dövizleri satıp köşeyi döndü? Biz bu konuda bir soru önergesi hazırlayarak konuyu TBMM gündemine taşıdık." şeklinde konuştu.
- "Kurdaki artış ve oynaklıktan ihracatçı memnun değil"
Doların alıp başını gittiğini, paranın da pul olduğunu ifade eden Öztrak, halkın yoksulluğu, fukaralığı iliklerine kadar hissettiğini kaydetti.
Tezgahlardaki malların yanına yaklaşılmadığını, fiyat etiketlerinin iki günde bir değiştiğini, benzin istasyonlarında uzun kuyrukların, market raflarında kıtlık ve karaborsa emarelerinin başladığını savunan Öztrak, çiftçilerin artan döviz kuru ve gübre fiyatları nedeniyle tarlasına gübre atamadığını, tarladan sofraya kadar her yerde sorun olduğunu söyledi.
Türk lirasının değerindeki serbest düşüşün şirketlerin bilançolarını da vurduğunu dile getiren Öztrak, şöyle devam etti:
"Ağustos sonu itibarıyla reel sektörün, döviz açık pozisyonu yaklaşık 124 milyar dolar. Dolar kuru ağustos sonunda 8 lira 39 kuruştu. Şimdi 11 liranın üzerinde. Kurda 2 lira 66 kuruşluk artış var. Kur farkından şirket bilançolarına 3 ayda gelen yük, 328 milyar lira.
İş dünyasının çatı kuruluşları, 'Faiz indiriyoruz, maliyet düşürüyoruz derken bilançolarda kur kaynaklı tahribat çok daha maliyetli' diye bas bas bağırıyorlar. Tabii bunun faturası da ya zam ya işten çıkarma ya da kapanan şirketler, bunların sonucunda da artan işsizlik olarak milletimize çıkacak."
Öztrak, iş dünyasının çok tedirgin olduğunu, kurda artan oynaklık ve risklere bağlı olarak bütçe yapamadığını ve gelecek yıl girdilerini kaçtan alacağını, kaçtan borçlanacağını, malını kaçtan satacağını öngöremediğini kaydetti.
Kurdaki artış ve oynaklıktan ihracatçının da memnun olmadığını belirten Öztrak, iç piyasada vadeli satışların durduğunu, peşin parayla ticarette bile kurdan gelen fiyat farkının hemen müşteriye yansıtıldığını öne sürdü. Öztrak, yaşanan döviz krizinin, bir finans ve reel sektör krizine dönmesinin an meselesi olduğunu savundu.
Devletin kur riskinin de çok yüksek olduğunu söyleyen Öztrak, Hazinenin eylül sonu itibarıyla toplam döviz borcunun 144 milyar dolar olduğunu belirtti ve bunun 32 milyar dolarının yabancı parayla yurt içinden alınan iç borç olduğunu ifade etti.
- "Öngörülen yatırımlar, mevcut ödeneklerle yapılamaz"
Eylül sonunda Hazinenin, Merkez Bankasında tuttuğu döviz mevduatının yaklaşık 15 milyar dolar olduğunu, bunun Hazinenin 144 milyar dolarlık borcundan düşülmesi halinde Hazinenin döviz açık pozisyonunun yaklaşık 129 milyar dolar yaptığını ifade eden Öztrak, "Eylül sonunda döviz kuru 8 lira 86 kuruştu. Şimdi 11 liranın üzerinde. Bu şekliyle Hazinenin iki ayda kur farkından yazdığı zarar, yaklaşık 282 milyar lira. Bu, daha çok vergi, daha çok faiz ödemesi demek, millete ödettirilecek daha büyük bedeller demek." diye konuştu.
Mecliste görüşülen 2022 bütçesinin daha Genel Kurula gelmeden tarih olduğunu söyleyen Öztrak, bütçede 2022 ortalama kur tahmininin 9 lira 27 kuruş olduğunu, doların ise 11 lirayı geçtiğini belirtti.
Öztrak, "Bu bütçenin artık ne faizi ne de borcu tutar. Bütçede öngörülen maaş artışları, memuru da emekliyi de enflasyona ezdirir. Sözleşmeliyi enflasyona ezdirir. Öngörülen yatırımlar, mevcut ödeneklerle yapılamaz. Çiftçiye verilen destekler yetmez. Bu bütçe esnafı ayağa kaldırmaz. Bu bütçe sadece faiz lobilerini ve dolarla garanti verilen yandaş müteahhitleri sevindirir." şeklinde konuştu.
- "Faizin de enflasyonun da düşmesini en çok biz isteriz"
Cari açığın önemli sorun olduğunu ve finansal kırılganlıkları artırdığını ifade eden Öztrak, cari açığın parasal değil, yapısal bir sorun olduğunu, yapısal sorunlara da getirilecek parasal çözümlerin kalıcı olamayacağını kaydetti.
Öztrak, şöyle devam etti:
"Cari açık merkez bankalarının değil, hükümetlerin çözmesi gereken bir sorundur. Eğitimden altyapıya, teşvik mekanizmasından sanayi politikasına farklı pek çok ekseni keser. Tüm bu eksenleri kapsayan tutarlı bir plan, gerçekçi bir strateji olmadan sadece faizlerle oynayarak cari açık sorunu çözülmez. Faizin de enflasyonun da düşmesini en çok biz isteriz çünkü bunlar vatandaşımızın cebini boşaltmaktadır ama bu, suni şekilde faizi baskılayarak olmaz. Faizi düşürmek için reçete bellidir. Önce doğruları yapacaksınız, riski azaltacaksınız, güveni artıracaksınız.
Ekonomide kural olacak, kral olmayacak. Oyun içinde kural değiştirmeyeceksiniz. Enflasyon hedefini hükümet, Merkez Bankasının da görüşünü alarak belirledikten sonra o hedefin tutturulmasıyla ilgili politikalara hükümet karışmayacak. Bu, Merkez Bankasının görevi olacak. Banka, elindeki araçları bu hedefi tutturmak için serbestçe kullanacak."
Öztrak, faizin düşmesi için yapılacak ilk işin seçim sandığının milletin önüne getirilmesi olduğunu söyledi.
- "Milletin halini görmüyorlar, sesini duymuyorlar"
CHP Sözcüsü Öztrak, açıklamasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
"AK Parti Elazığ Milletvekili Zülfü Demirbağ, vatandaşa tasarruf çağrısında bulundu. Siz bu çağrıyı nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusuna Öztrak, "Saray ve şürekasının kira derdi yok, fatura derdi yok, yeme içme derdi yok, yedikleri önlerinde, yemedikleri arkalarında. Milletin halini görmüyorlar, sesini duymuyorlar. Milleti bunlar tamamen unuttular." yanıtını verdi.
"Seyit Rıza bildirisi dağıtanlar hakkında suçu ve suçluyu övmek gerekçesiyle soruşturma başlatıldı. CHP olarak sizin bu karar hakkındaki görüşünüz nedir?" sorusu üzerine Öztrak, "Soruşturma açılmışsa açılmıştır. Yargıya müdahale olmaz, sonuçlarını bekleyeceğiz." dedi.
Kaynak:
