ANKARA (AA) - Gökbilimciler, kabarık atmosferlerini kaybeden ve muhtemelen süper Dünyalara dönüşen mini Neptün gezegenlerini gözlemledi.
Caltech Üniversitesi'nin sitesinde yer alan habere göre, The Astronomical Journal'da iki ayrı makalede yayımlanan bulgular, üniversitenin liderliğindeki bir gökbilimci ekibi tarafından keşfedildi.
Yeni çalışmalarda, 103 ışık yılı uzaklıkta bulunan TOI 560 adlı yıldız sistemindeki iki mini Neptün gezegeninden birini incelemek için Hawaii'deki Maunakea'nın tepesinde yer alan W. M. Keck Gözlemevi ve 73 ışık yılı uzaklıkta bulunan HD 63433 yörüngesinde dönen iki mini Neptün'e bakmak için NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu kullanıldı.
Elde edilen sonuçlar, atmosferik gazın TOI 560'taki TOI 560.01 olarak adlandırılan en içteki mini Neptün'den ve HD 63433'teki HD 63433 c olarak adlandırılan en dıştaki mini Neptün'den kaçtığını gösteriyor. Bu da, mini Neptünlerin süper Dünyalara dönüşebileceklerine işaret ediyor.
Her iki çalışmanın da baş yazarı ve Caltech'te yüksek lisans öğrencisi olan Michael Zhang, "Gökbilimcilerin çoğu genç, küçük mini Neptünlerin buharlaşan atmosferleri olması gerektiğinden şüpheleniyordu. Ancak şimdiye kadar kimse bunu gözlemlememişti." dedi.
Çalışma ayrıca şaşırtıcı bir şekilde, TOI 560.01 çevresindeki gazın ağırlıklı olarak yıldıza doğru kaçtığını buldu.
Zhang'ın danışmanı ve çalışmanın ortak yazarı Gezegen Bilimi Profesörü Heather Knutson, "Çoğu model gazın yıldızdan uzağa akması gerektiğini tahmin ettiğinden bu beklenmedik bir durumdu. Bu çıkışların pratikte nasıl çalıştığı hakkında hala öğrenecek çok şeyimiz var." diye konuştu.
Knutson, "Dış gezegen bilimciler olarak, beklenmeyeni beklemeyi öğrendik. Bu egzotik dünyalar, Güneş Sistemimizde gözlemlediklerimizin ötesine geçen yeni fizik ile bizi sürekli şaşırtıyor." ifadesini kullandı.
"TOI 560.01'den Kaçan Helyum, Genç Bir Mini Neptün" başlıklı çalışma, NASA tarafından finanse edildi.
"HD 63433c, Genç Mini Neptün'den Devam Eden Kütle Kaybının Tespiti" başlıklı çalışma, NASA'nın yanı sıra Avrupa Araştırma Konseyi, Bilim ve Teknoloji Tesisleri Konseyi (İngiltere), Ulusal Uzay Araştırmaları Merkezi (Fransız Uzay Ajansı), Ulusal Bilim Vakfı, Tennessee Eyalet Üniversitesi ve Tennessee Mükemmellik Merkezleri Programı tarafından finanse edildi.
- Öte gezegenler
Güneş benzeri yıldızların yörüngesinde dönen ilk öte gezegenler 1990'ların ortalarında keşfedildi.
Mini Neptünler ve süper Dünyalar olarak ikiye ayrılan bu gezegenler güneş sisteminde bulunmuyor.
Süper Dünyaların, Dünya'nın 1,6 katı büyüklüğünde (ve bazen Dünya'nın 1,75 katı büyüklüğünde), mini Neptünlerin ise Dünya'nın iki ila dört katı büyüklüğünde olduğu biliniyor.
Gezegenlerin yıldızlarından gelen radyasyon, atmosferlerini soyarak, kaynar su dolu bir tencereden çıkan buhar gibi sıcak gazın kaçmasına neden oluyor.
Mini Neptünler, güneş sisteminin dışındaki yıldızların yörüngesinde dönen gezegenler olan bir dış gezegen sınıfı olarak biliniyor. Neptün gezegeninin daha küçük, daha yoğun versiyonları olan bu dünyalar, kalın gaz örtüleriyle çevrili büyük kayalık çekirdeklerden oluşuyor.
Kaynak:
