İSTANBUL (AA) - Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Mustafa Şentop, 20. Yüzyılda bencilliğe dayalı kurulan dünya düzeni paradigmalarının çökmeye başladığını ve yerine kurulacak yeni düzenin insani değerlerle bağdaşması gerektiğini söyledi.
TBMM Başkanı Şentop, resmi temaslarda bulunduğu Katar'ın başkentindeki Doha Enstitüsü'nde akademisyen ve araştırmacılara hitaben bir konuşma yaptı.
Kendisinin aslında bir akademisyen olduğunu ve 18 yıldan fazla Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde hocalık yaptığını hatırlatan Şentop, 10 yılı aşkın süredir de siyasette aktif olduğunu dile getirdi.
Hukuk tarihi ve özellikle de geçmişteki hukuk ile günümüzdeki hukuku mukayese alanlarında çalışmalar yaptığına dikkati çeken Şentop, tarihte bazen 100 yıllık bir dönemin birkaç sayfada anlatıldığını ve tarihin bazı olaylarına tanıklık eden bazı günlerin ise ciltlerle anlatıldığını belirtti.
Tarihçi ve yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın "İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı" adında bir kitabı olduğunu anlatan Şentop, Osmanlı İmparatorluğu'nun 19. asrının yaşanan gelişmeler dolayısıyla önceki asırlara göre çok daha uzun olduğunu ifade etti.
- "20. Yüzyıl paradigmalarının sona erdiğini görüyoruz"
Belki geçmişteki 10-15 yıl ve gelecekteki 20-50 yıllık dönemin, dünyanın yeniden şekilleneceği bir dönem olması hasebiyle tarihin akışının hızlandığı bir süreç olduğunu söyleyen Şentop, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunu birkaç başlıkta ifade etmek isterim. 20. Yüzyılda kurulan dünya düzeni, iki dünya savaşı sonrası ortaya çıkmış bir düzendir. Bu dünya düzeni de ikinci dünya savaşı galiplerinin kurduğu bir dünya düzeni. Kaybedenler bu sistemin denklemi dışında bırakılmış. Kurulan bu yeni dünya bir haksızlığı ortadan kaldırmak amacıyla kuruldu. Yani dünya savaşlarıyla insanlığa zarar veren anlayışları ortadan kaldırma gibi güzel niyetlerle kurulsa da bu sistem farklı bir haksızlığa yol açtı, dünyayı bir başka açıdan bakanların hegemonyasına verdi bu anlayış. Dolayısıyla bu da hedefleri gerçekleştiremedi, dünyadaki barışı sağlayamadı."
Dolayısıyla 20 asırda kurulan dünya düzeninin çok uzun süreli kalma imkanına sahip olamadığına dikkati çeken Şentop, bu nedenle de 1990'lı yıllardan itibaren dünyanın farklı coğrafyalarında değişimlerin olmaya başladığına vurgu yaptı.
Bugünlerde dünyayı çok kutuplu nitelendirenler olduğu gibi kutupsuz olarak da nitelendirenlerin olduğunu anlatan Şentop, "Ama 20. Yüzyıl paradigmalarının sona erdiğini görüyoruz. İşte o paradigmaların üstüne oturan uluslararası kurumlar da paradigmaların çökmesiyle beraber etkinliğini kaybetmeye başladılar. İşte bugün Birleşmiş Milletler'in (BM) birçok konuda çatışmalara, anlaşmazlıklara müdahale edemediğini, ettiklerinde de netice alamadığını görüyoruz." diye konuştu.
- "Bugün yaşanan sıkıntılar yeni paradigmaların sancıları"
Çökmekte olan paradigmaların yerine mutlaka yenilerinin ve bir düzenin kurulacağını ifade eden Şentop, dolayısıyla dünyanın bugünlerde yaşadığı sıkıntıların yeni paradigmaların sancıları olduğunu söyledi.
Örneğin Ukrayna-Rusya krizine ilişkin yaklaşımlarda 20. asrın paradigmalarından BM veya NATO yerine başka alternatiflerin konuşulduğuna değinen Şentop, dünyanın çok dinamik bir süreçten geçtiğini ifade etti.
Aslında 20. yüzyılın paradigmalarını ve üzerine kurulan uluslararası kurumları başarısız kılan faktörün devletlerin ve halkların bencillikleri olduğuna vurgu yapan Şentop, yeni kurulacak dünyanın ise insani değerlerle bağdaşmayan hususların arka plana düşeceği yönünde insanları zorladığına işaret etti.
TBMM Başkanı Şentop, önümüzdeki 50 yılda dünya demografisinde çok ciddi değişimlerin olacağını ve bunların da insani değerlere bağlı bir anlayışla ele alınması gerektiğini vurguladı.
Şentop, örneğin bugünlerde uluslararası göç dalgalarını engellemek üzere kullanılan kaynakların o insanların kendi topraklarında yaşayabilecekleri hayat koşulları için kullanılabileceğini söyledi.
TBMM Başkanı Şentop'a Katar ziyaretinde Türkiye-Katar Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı AK Parti Bitlis Milletvekili Vahit Kiler, Türkiye-Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı AK Parti Siirt Milletvekili Osman Ören ve diğer bazı milletvekilleri eşlik ediyor.
Kaynak:
