ANKARA (AA) - Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, uluslararası barış ve güvenliğin daha etkin korunabilmesi için yeni bir Birleşmiş Milletler (BM) tasarlanması gerektiğini belirterek, Türkiye'nin bu yöndeki teklifini tüm ülkelerin müzakeresine açtığını bildirdi.
Altun, İletişim Başkanlığı tarafından Paris'te düzenlenen, "Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Reformu: Uluslararası Düzenin Yeniden İnşasına Yönelik Yeni Bir Yaklaşım Paneli"nin katılımcılarına video mesaj ile hitap etti.
Mesajında BM'nin İkinci Dünya Savaşı'nın ardından, dünyada bu düzeyde yıkıcı savaşların tekrar yaşanmaması için 1945'te Türkiye'nin de kurucu üye olarak aralarında bulunduğu 51 ülke tarafından kurulduğunu hatırlatan Altun, örgütün temel amacının uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması ve bunun korunması olduğunu belirtti.
Üye sayısı 193'e ulaşan BM'nin, kurulduğu günden bu yana dünyada barışa ve istikrara önemli katkılarda bulunduğunu, uzun yıllar boyunca farklı coğrafyalarda istikrarlaştırıcı bir güç olarak varlık gösterdiğini aktaran Altun, ancak bilhassa Soğuk Savaş sonrası dönemde yaşanan büyük insanlık felaketlerini önleyici somut çareler geliştiremediğini, barış ve güvenliğin korunmasında etkili bir rol üstlenemediğini söyledi.
- "BM, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarında da çaresizlik örneği sergiledi"
Altun, "Geçmişte Bosna-Hersek'te, Ruanda'da, Suriye'de, Kosova'da yaşanan insanlık dramını önlemekte çaresiz kalan örgüt son olarak Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırıları boyunca da benzer bir çaresizlik örneği sergilemiştir." dedi.
Barışın ve güvenliğin korunması için kurulan BM'nin artık 0uluslararası toplumun bu husustaki beklentilerini karşılayamadığına dikkati çeken Altun, son 30 yıl içinde dünya siyasetinde yaşanan gelişmeler ve güç dengelerinin değişmesi karşısında örgütün, istikrarlaştırıcı fonksiyonunu bugün artık yerine getiremez hale geldiğini ifade etti.
Altun, örgütün, dünya barışı ve istikrarını tehdit eden olaylar karşısında yeterince etkili ve tutarlı bir rol oynamaktan uzak oluşunun da uluslararası toplumun gözündeki güvenilirliği ve saygınlığını azalttığını dile getirdi.
Mevcut sistemde etki sahibi olan devletlerin, çözümün değil sorunun bir parçası haline geldiğine işaret eden Altun, şöyle konuştu:
"BM'nin mevcut yapısıyla küresel meselelere çözüm değil çözümsüzlük kattığını çok defa tecrübe ettik. Savaşan taraflardan birinin ya da krizin taraflarından birinin BM'nin daimi üyesi olmasının süreçleri nasıl tıkadığını gördük. BM bu yapısıyla zayıfın, mağdurun ya da haklının değil, adeta güçlü 5 daimi üyesinin yanında taraftır. BM mevcut yapısıyla zulüm yapana ses çıkartamaz bir durumdadır. Bunun temel sebebi örgütün kurumsal yapısındaki sorunlardır. Asya, Latin Amerika ve Afrika ülkelerinin BM Güvenlik Konseyi'nde bariz bir şekilde temsiliyet konusunda dışlandıkları bir gerçektir. BM'de tüm üyelerin temsil edildiği Genel Kurul kararlarının bağlayıcılığı bulunmazken, örgüt üyelerinin bir kısmı tarafından temsil edilen Güvenlik Konseyi'nin aldığı kararlar ise tüm örgüt üyelerini bağlayıcıdır.
BM Güvenlik Konseyi'nin adaletsiz ve şeffaf olmayan bu yapısı değişmelidir. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın 'Dünya Beşten Büyüktür' çağrısı bu noktada zulümlere, haksızlığa, adaletsizliğe karşı güçlü bir itirazdır. 5 ülkenin kurduğu dünya sisteminin işleyişine, küresel adaletsizliklere karşı bir itirazdır. Bugün, BM'nin çözüm değil çözümsüzlük ürettiği her durum karşısında Sayın Cumhurbaşkanı'mızın BM'nin reformuna yönelik taleplerinin haklılığı ve bunun gerçekleşmesinin gerekliliği daha fazla hissedilmektedir."
BM reform çabalarının her zamankinden daha yoğun şekilde müzakere edilmeyi hak ettiğini belirten Altun, BM'nin nasıl bir kurum olması gerektiğine dair önerilere ihtiyaç duyulduğunu, ancak bunların sadece konuşulmaması sonrasında fiiliyata da geçirilmesi gerektiğini kaydetti.
- "BM daha adil bir dünya mümkün çağrısına uygun şekilde yeniden yapılandırılmalı"
Uluslararası barış ve güvenliğin daha etkin korunabilmesi için yeni bir BM'nin tasarlanması gerektiğini vurgulayan Altun, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Biz Türkiye olarak, bu çerçevedeki teklifimizi uzun zamandır ifade ediyor ve tüm ülkelerin müzakeresine açıyoruz. Çözüm önerimiz ise 'Dünya beşten büyüktür' ifadesinde kendini bulan, BM Güvenlik Konseyi'nin yapısının değiştirilmesini merkeze alan bir perspektifin hakim kılınmasıdır. Adil ve daha sürdürülebilir bir küresel barışın temini için çok kültürlülüğü yansıtan bir BM'ye ihtiyaç vardır. Konseyin kıtaları, inançları, kökenleri ve kültürleri mümkün olan en adil şekilde temsil edecek bir yapıya kavuşturulacak şekilde yeniden yapılandırılması, çözüm ve küresel barışın tesisi için hayati önemdedir. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın belirttiği gibi, sadece beş ülkenin bütün dünyanın kaderini etkileyecek konularda karar vermesi ne ahlaki ne de adildir. Dünya beş ülkeden büyüktür. Çok kutuplu, çok merkezli, çok kültürlü, daha kapsayıcı ve adil bir dünya inşa etmek mümkündür."
Altun, BM'in küresel barış, refah ve adalet idealleri doğrultusunda 'Daha adil bir dünya mümkün' çağrısına uygun şekilde yeniden yapılandırılması gerektiğini sözlerine ekledi.
Kaynak:
