KUDÜS (AA) - ABDURRAUF ARNAVUT - İşgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde 80 yaşındaki Filistinli Ömer Esad'ın İsrail askerleri tarafından gözaltına alındıktan sonra ölü bulunması, gözleri İsrail ordusu içinde Yahudi hahamların güdümündeki Netzah Yehuda Taburu'na çevirdi.
Ramallah'a bağlı bir köyde yaşayan Filistinli Esad, 12 Ocak gecesi bir akrabasının evinden dönerken İsrail askerlerinin devriyesine denk geldi. Görgü tanıklarına göre, İsrail askerleri Esad'ın aracını durdurdu, yaşlı adamı araçtan orantısız güç kullanarak indirdi ve dipçiklerle darbetti. İsrail askerleri, ellerini bağladıkları yaşlı adamı metrelerce sürükleyerek inşaat halindeki bir binanın altına götürüp yerde uzunca bir süre tuttu.
Kalp ve şeker hastası olan 80 yaşındaki Esad, sağlık durumunun ağırlaştığının anlaşılmasının ardından sağlık ekiplerine teslim edilmesine rağmen geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
ABD yönetimi, aynı zamanda Amerikan vatandaşı olan Esad'ın ölümüne ilişkin İsrail'den açıklama talep etti.
İsrail ordusu ise olaya ilişkin yürütülen soruşturma neticesinde, askerlerin Esad'ı kontrol etmeden olay yerinde bırakmalarının "ahlaki bir kusur" ve "yanlış karar" olduğu sonucuna varıldığını açıkladı.
Esad'ın Amerikan vatandaşı olması nedeniyle soruşturma raporunun, ABD'nin askeri ataşeliğine de iletildiği duyuruldu.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 2 Şubat'ta yaptığı açıklamada, Esad'ın ölümüne ilişkin derin endişelerini yinelerken, tam bir cezai soruşturma ve hesap verebilirlik beklediklerini bildirdi.
İsrail Genelkurmay Başkanı General Aviv Kohavi, 5 Şubat'ta ABD'nin İsrail Büyükelçisi Tom Nides ile bir araya geldi ve Esad'ın ölümünü ordu içinde "değerlerden sapma" olarak değerlendirdi.
- Haredi Yahudilerinden oluşan Netzah Yehuda Taburu
Filistinli Ömer Esad'ın ölümü, gözleri olaydan sorumlu askerlerin bağlı olduğu Netzah Yehuda Taburu'na çevirdi.
İsmi "Yahudilerin Ölümsüzlüğü" anlamını taşıyan tabur, laik Yahudilerle aralarında gerilim olan ve toplumun geri kalanına entegre olmayı büyük oranda reddeden Haredi Yahudilerinden oluşuyor.
İsrail'de siyah kıyafetleri ve saçlarının yan tarafını uzatmalarıyla dikkati çeken radikal Haredi Yahudileri, aslında zorunlu askerlik hizmetine karşı çıkıyor ve bu nedenle sık sık protestolar düzenliyor.
Haredi Yahudilerin büyük çoğunluğu, Yahudi eğitiminden mahrum kalmamak gibi tamamen dini gerekçelerle askere gitmeyi reddediyor.
Bu tabur da Haredi gençlerinin askerlik sorununa çözüm bulmak için, Savunma Bakanlığı ve ordu içindeki toplumsal güvenlik bölümünden sorumlu bir grup Haredi haham tarafından kuruldu.
İsrail'deki askeri kaynaklardan alınan bilgiye göre, 1999 yılında Netzah Yehuda Vakfı'nın girişimiyle Savunma Bakanlığı ve orduyla iş birliği içinde Haredi Yahudi 30 askerden oluşan bir birlik kuruldu. İsrail ordusu 2 yıl içinde ilk Haredi taburunu kurdu ve "Netzah Yehuda-97.Tabur" adını verildi.
Zorunlu askerlik yapan Haredi Yahudileri barındıran bu tabur, ordunun diğer birliklerinden farklılıklarıyla dikkati çekiyor.
İsrail'de kadın ve erkekler için zorunlu olan askerlik hizmeti nedeniyle Haredi Yahudileri bu taburda askerliklerini dini inançlarıyla uyumlu bir şekilde yapıyor. Taburda kadın askerler görev yapmazken, yalnızca Yahudi inancına göre helal sayılan yemekler yeniyor.
Taburdakiler, 2 yıl 8 ay askerlik yapıyor. 8 aylık acemilik eğitiminden geçiyorlar.
Netzah Yehuda Taburu, kurulduğundan bu yana Batı Şeria'nın Ramallah ve Cenin kentleri bölgesinde görev yapan bir tugay bünyesinde yer alıyor.
- Filistinli Esad, Haredi askerlerin ilk vukuatı değil
Haredi taburu için Filistinli Esad ilk vukuat değil. Hahamların güdümünde radikal Yahudilerden oluşan tabur, daha önce de Filistinlilere yönelik orantısız güç, yaralama gibi pek çok ihlaller gerçekleştirdi. Ama bunların çoğu ordu tarafından görmezden gelindi.
İsrail'in Haaretz gazetesi yazarı Yaniv Kubovich, geçen haftaki yazısında Netzah Yehuda Taburu'nun ihlallerine değindi.
Kubovich, Nisan 2021'de bu taburdan askerlerin Ofer Yahudi yerleşim birimi yakında bir kontrol noktasında Filistinli yolcuları taşıyan taksi şoförünü aracından indirip, bayılana kadar "delice" dövdüklerini ve olayı İsrailli bir askerin görgü tanığı olarak naklettiğini anlattı.
- Bu cesareti mahkemelerin "hoşgörüsünden" alıyorlar
Yazar, söz konusu taburdaki askerlerin bu cesareti, tabur komutanı, ordu ve Genelkurmay Başkanlığının yanı sıra askeri mahkemelerin "hoşgörüsünden" aldığına dikkati çekti.
İsrail'in Yedioth Ahronoth gazetesinde yer alan yazısında gazeteci Yossi Yehoshua da Ömer Esad vakasının Netzah Yehuda Taburu'nun mevcut haliyle devamlılığının incelenmesini gerektiren bir uyanış çağrısı olduğunu belirtti.
Bu tabura diğer ordu birliklerinde olmayan özellikler verildiğini, hahamların gözetimi altında olduklarını ifade eden Yehoshua, kadın askerleri barındırmamalarının yanı sıra askerlikte çeşitli dini eğitimlerine de izin verildiğini kaydetti.
Taburun daha önce de benzer ihlaller kaydettiğine işaret eden Yehoshua, Netzah Yehuda Taburu'nun dağıtılması gerektiğini vurguladı.
İsrail'de bazı kesimler tarafından zaman zaman taburun dağıtılması çağrıları yapılıyor. Ömer Esad vakasından sonra da İsrailli bazı gazeteciler taburun dağıtılması gerektiği yönünde yazılar kaleme aldı.
Kaynak:
