ANKARA (AA) - Afet ve acil durumlara müdahalede ihtiyaç duyulacak kapasitenin ulusal ve yerel düzeyde planlanması ile ilgili kurum ve kuruluşların görev ve sorumluluklarını belirleyen Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmelikte, afet ve acil durumlarda müdahale hizmetlerini yürütecek bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, valilikler, kaymakamlıklar, özel ve özerk kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerin görev ve sorumlulukları tanımlanarak, bunlar arasındaki iş birliği, koordinasyon ve karşılıklı yardımlaşmaya dair iş ve işlemler yer aldı.
Ulusal ve yerel düzeyde planların hazırlanması, çalışma grupları ve koordinasyon gruplarının oluşturulmasına ilişkin düzenlemeleri belirleyen yönetmelikte, bölgesel iş birliklerine de değinildi.
Afet ve acil durum hallerinde, hem ulusal hem de yerel düzeyde hazırlanan planlar çerçevesinde hareket edilmesini öngören yönetmeliğe göre, tüm afet yönetim merkezi yönetici ve koordinasyon ekiplerinin çalışmalarını, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığın (AFAD) ile iletişim halinde yürütülmesi gerekecek.
Yönetmeliğe göre, acil yardımlar için ihtiyaç duyulan kaynaklar öncelikle yerel olanaklar ile sağlanacak. Yerel kaynakların yetersiz olması durumunda valiliğin talebi üzerine veya gerektiğinde resen AFAD bütçesinin afet ve acil durum faaliyetleri ödeneğinden valilikler adına açılacak afet ve acil durum hesaplarına kaynak aktarımı yapılacak.
- Askeri kargo uçakları ve helikopterler görevlendirilecek
Etkin ve zamanında müdahale amacıyla AFAD'ın talebi üzerine, askeri kargo uçakları ve helikopterleri dahil olmak üzere tüm kurum ve kuruluşların hava, deniz ve kara araçları ve diğer yardımcı alet ve ekipmanları, herhangi bir gecikmeye mahal verilmeksizin görevlendirilecek.
Tüm resmi ve özel kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler, kendilerinden istenecek veya yükümlülük konulacak her türlü taşıt, araç ve sürücülerini, makine, alet ve edevatı, arazi, arsa, bina, tesis, yiyecek, ilaç ve tıbbi malzeme ile halkın ihtiyacı olan diğer maddeleri, karşılığı rayiç bedel üzerinden sonradan ödenmek şartıyla ilgili mevzuat hükümlerine göre vermekle yükümlü olacak.
Müdahale çalışmalarındaki tüm faaliyetler ve kullanılan tüm kaynaklar için kayıt tutulması esas olacak. Afetler sonrası, kaynak israfının önlenmesi amacıyla afet bölgesinde yapılan tüm çalışmalar gözden geçirilerek, satın alınan, bağış olarak gelen tüm taşınır ve taşınmazların kayda alınması, kullanıma verilmesi ve tasfiye işlemleri, ilgili mevzuatı çerçevesinde yapılacak.
- TRT ve AA afet iletişim grubuna destek sağlayacak
Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Genel Müdürlüğü afetin meydana gelmesinden sonra afet iletişim grubu ile iş birliği içerisinde afet bölgesindeki vatandaşları düzenli bilgilendirmek üzere radyo ve televizyon yayını yapacak.
Afet ve acil durumlarda, TRT ve Anadolu Ajansı (AA), afet iletişim grubuna teknik destek ve personel desteği sağlamakla yüküm olacak.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığı ise afet ve acil durum hallerinde AFAD veya valiliğin talebi üzerine sinyal bilgilerinden elde edilen yer tespiti ve konum belirleme bilgilerini ve ihtiyaç duyulan diğer sinyal analizlerini ilgili mevzuat çerçevesinde verecek.
Cep telefonu ve sabit telefon operatörleri, kendilerine ulaşan talepleri yerine getirmek ve afet bölgesinde yeterli kapasitede mobil ve yedek haberleşme sistemlerinin ivedilikle kurulmasını sağlamakla sorumlu olacak.
- İş gücü temini öncelikle afet bölgesinden yapılacak
Afet sonrası Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından psiko-sosyal analiz, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından mali analiz, Ticaret Bakanlığı tarafından ekonomik analiz ve AFAD tarafından müdahale sistemi performans analiz raporu hazırlanacak.
Türkiye İş Kurumu, afetin meydana gelmesinden sonra AFAD'ın talebi üzerine öncelikle afet bölgesinden olmak üzere iş gücü temin edecek.
Afet ve acil durum hallerinde, din hizmetlerinin eksiksiz yapılabilmesi için ilgili ve görevli kurumlar gerekli tedbirleri alacak.
- Afet ve acil durumlarda 18-65 yaş arasındaki bütün erkekler görev alacak
Afet ve acil durumlarda; asker ve hakim sınıfından olanlar hariç olmak üzere, 18-65 yaş arasındaki bütün erkek vatandaşlar, vali ve kaymakamlarca afet ve acil durum hizmetleri kapsamında kendilerine verilen görevleri yerine getirmekle yüküm olacak. Bu yükümlüler, yükümlülükleri süresince iş yerlerinden izinli sayılacak ve her türlü mali ve sosyal hakları korunacak.
Afet müdahale planları kapsamında, ulusal ve yerel düzeyde eğitim ve tatbikatlar düzenlenecek. Çalışma grupları tarafından planlarında belirtilen sayıda tatbikat gerçekleştirilecek. AFAD tarafından ise tekli yıllarda ulusal afet tatbikatı düzenlenecek.
Yönetmelik kapsamında kurumlara verilmiş görevlerle ilgili gerektiğinde diğer kurum veya kuruluşları görevlendirmeye ve bu yönetmelikte düzenlenmemiş olan diğer acil durum hallerinde görev yapacak kurum ve kuruluşları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Yerel düzeyde ise kurumlara verilmiş olan görevlerle ilgili olarak gerektiğinde diğer kurum veya kuruluşları vali ve kaymakamlar görevlendirecek.
Yapılacak görevlendirilmeler ile bireylere verilecek görevlerde, iş mevzuatının çalıştırma yasağı ile ilgili hükümleri, çalıştırılacak kişilerin yaşları, cinsiyetleri, sağlıkları, meslekleri, meşguliyetleri ve sosyal durumları ile aile ve bakıma muhtaç yakınları göz önünde bulundurulacak. Afet bölgesine görevlendirmelerde, görevli personelin maaş, ücret, yevmiye ve benzeri hakları kendi kurum, kuruluşlarınca ödenecek.
- Yeni afet ve acil durum planları 6 ay içinde hazırlanacak
Hazırlanacak afet müdahale planları ile bu planlarda yer alacak envanterlerin ve kişisel verilerin paylaşılmasında ilgili mevzuatta öngörülen gizlilik esaslarına riayet edilecek.
AFAD, valilik, kaymakamlık, belediyeler ve üniversitelerde, gönüllülüğe yönelik özendirici ve teşvik edici çalışmalar yapacak. AFAD gönüllülerine eğitim, teçhizat gibi ihtiyaçları konusunda destek vererek, toplumun afet ve acil durum süreçlerine katılımını sağlayacak.
Yönetmelik çerçevesinde hazırlanacak planlar, yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde ilgililerince hazırlanacak. Yeni planlar yürürlüğe girinceye kadar mevcut planların uygulanmasına devam edilecek.
Bu yönetmelikle, 26 Ağustos 2013'te yürürlüğe konulan Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği, yürürlükten kaldırıldı.
Kaynak:
