BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birliği (AB), ilaç şirketleri ile yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşı tedarikinde yaşanan sorunların ardından başlattığı üye ülkelerdeki tesislerde üretilen aşıların 3'üncü ülkelere ihracatını izne tabi tutma uygulamasının süresini haziran ayı sonuna kadar uzattı.
AB Komisyonu, ocak ayında uygulamaya başlanan ve Kovid-19 aşısı ihracatını sınırlandıran mekanizma hakkında açıklama yaptı.
AB'nin Kovid-19 aşısı tedarikinde dünyada ilk sırada yer aldığı belirtilen açıklamada, mekanizmanın yürürlükte olduğu 6 haftalık dönemde 31 ülkeye toplam 34 milyon 90 bin 267 doz aşı ihraç edildiği kaydedildi.
Açıklamada, Birleşik Krallık'a 9,1 milyon, Kanada'ya 3,9 milyon, Meksika'ya 3,1 milyon, Japonya'ya 2,7 milyon, Suudi Arabistan'a 1,4 milyon, Hong Kong'a 1,3 milyon, Singapur ve ABD'ye 1'er milyon, Şili'ye 900 bin, Malezya'ya 800 bin doz aşı ihracatının onaylandığı, toplam 249 aşı ihracat talebinin kabul edilirken, 1 talebin ise reddedildiği bildirildi.
AB'ye aşı teslimatında gecikmelerin sürdüğü belirtilen açıklamada, bu nedenle aşı ihracat izin mekanizmasının haziran ayı sonuna kadar uzatıldığı aktarıldı.
- Mekanizma hakkında
Kovid-19 aşısı ihracatını sınırlandıran mekanizmayla AB'nin ön alım anlaşması imzaladığı BioNTech-Pfizer, AstraZeneca, Sanofi-GSK, Johnson and Johnson, CureVac ve Moderna firmalarının AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşılar diğer ülkelere izinsiz satılamıyor.
AB'nin güneyindeki ve doğusundaki komşuları, Batı Balkanlardaki ülkeler, Kovid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı'ndan (COVAX) yararlanacak düşük gelirli ülkeler ve EFTA ülkeleri (İsviçre, Norveç, İzlanda ile Lihtenştayn) bu sınırlandırmanın dışında tutuluyor.
Aşının AB dışına satışı, üretimin yapıldığı ülkenin ve AB Komisyonu'nun izin vermesi halinde mümkün oluyor. İzin alınması için şirketlerin AB'ye sağlamayı taahhüt ettiği miktardaki aşıyı teslim etmesi gerekiyor.
Mekanizma ile geçen hafta İtalya, Astrazeneca firmasının ürettiği Kovid-19 aşısının Avustralya için ayrılan 250 binden fazla dozunun ihracatını durdurmuştu.
- AB aşı anlaşmaları
AB'nin bugüne kadar opsiyonlar dahil olmak üzere BioNTech-Pfizer ile 600 milyon, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson and Johnson şirketiyle 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 460 milyon doz aşı almak için sözleşmesi bulunuyor.
Şu anda AB ülkelerinde sadece BioNTech-Pfizer, Moderna ve AstraZeneca aşıları uygulanıyor. Johnson and Johnson'un aşısının da yakın zamanda onaylanması bekleniyor.
AB, şu an için yaklaşık 2,6 milyar doz aşıyı satın almayı sözleşmeye bağlamış durumda. AB yönetimi, bu sözleşmeleri göz önünde bulundurarak 1 Haziran'a kadar 450 milyonluk AB'de, yetişkin nüfusun yüzde 70'ini aşılamayı hedefliyordu. Ancak aşı tedarikinde yaşanan aksamalar bu hedefin yaz sonuna ertelenmesine neden oldu.
Kaynak:
