Türkiye'nin, 1947'de kurulan Pakistan'ı ilk tanıyan ülkelerden birisi olması, iki ülke halkının tarihe dayalı yakın dostluk ve kardeşlik anlayışını pekiştiren en önemli adımlardan biri oldu. Pakistan'ın kuruluşunun ardından yüksek düzeyli ziyaretlerle geliştirilen ilişkiler, iki ülkenin doğal afetler gibi en zor zamanlarında birbirine destek olmasıyla daha da derinleşti.
Diplomatik ilişkilerin tesis edilmesinin 70. yıl dönümü, 2017 boyunca her iki ülkede de çeşitli kültürel etkinliklerle kutlandı. Etkinlikler bu yıl da Pakistan'ın milli günü olan 23 Mart'a kadar sürecek.
Türkiye-Pakistan ilişkileri, 2009'da Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi olarak ihdas edilen, daha sonra Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) seviyesine yükseltilen mekanizma ile kurumsal bir işleyiş kazandı. YDSK'nin beşinci toplantısı, o dönem Pakistan Başbakanı olan Muhammed Navaz Şerif'in 23 Şubat 2017'de Türkiye'yi ziyareti sırasında Ankara'da düzenlendi. Bu mekanizma kapsamında iki ülkenin imzaladığı belge sayısı 60'a ulaştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 16-17 Kasım 2016 tarihlerinde Pakistan'a resmi ziyarette bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ayrıca, 28 Şubat-1 Mart 2017 tarihlerinde İslamabad'da düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Zirvesi'ne de katıldı.
- Pakistan Başbakanı Han ilk kez Türkiye'ye geliyor
Pakistan Başbakanı Han, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın davetine icabetle bugün Ankara'da olacak.
Türkiye'ye ilk resmi ziyaretini düzenleyecek Han'a, aralarında Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi, Planlama Bakanı Makhdoom Khusro Bakhtyar ve Han'ın Ticaret ve Yatırım Danışmanı Abdul Razak Davud'un da bulunduğu üst düzey heyet eşlik edecek.
İkili bölgesel ve uluslararası gelişmelerin ele alınacağı ziyaret kapsamında Han, Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşecek ve Ankara'da düzenlencek iş forumunda Türk iş adamları ve potansiyel yatırımcılarla da bir araya gelecek.
Pakistan'da 28 Aralık'ta FETÖ'nün terör örgütü ilan edilmesi ve örgüte ait okullarının Türkiye Maarif Vakfına (TMV) devredilmesi kararı da terörle mücadelede iş birliğinin daha da güçlendiğinin somut göstergesi oldu.
Bölge ülkeleri arasında güvenin artırılması amacıyla kurulan "Türkiye-Afganistan-Pakistan ile Türkiye-Azerbaycan-Pakistan" gibi üçlü eş güdüm mekanizmalarıyla da iki ülke birçok başlıkta çalışmalarına devam ediyor.
- Ekonomi ve ticaret
Türkiye ve Pakistan'ın mevcut ticaret hacminin, iki ülkenin nüfus ve ekonomik büyüklüğüne göre taşıdığı potansiyeli yansıtmadığı göz önünde bulundurularak ekonomik iş birliğini ve yatırımları artırma adımları atılıyor, ticaret heyetleri sıklıkla karşılıklı ziyaretlerde bulunuyor.
Türkiye'nin Pakistan ile dış ticareti 2000'e kadar zaman zaman Türkiye'nin lehine seyrederken, 2000'li yıllarda Türkiye'nin aleyhine bir dış ticaret açığı ortaya çıktı.
İki ülke arasında ticaret hacmi 2011'de yaklaşık 1,1 milyar dolar ile en yüksek rakama ulaşsa da 2016'da ise 610,4 milyon dolara geriledi.
Türkiye ve Pakistan'ın karşılıklı ticaret hacmi, 2017 sonu itibarıyla 675 milyon dolar oldu.
Pakistan'dan Türkiye'ye yapılan ithalatın büyük bölümünü pamuklu dokuma oluşturuyor. İthal edilen belli başlı ürünler arasında pamuk ipliği, etil alkol, deri ve köseleden giyim eşyası, örme eldivenler ve hazır giyim ürünleri yer alıyor.
Türkiye Pakistan'a en çok telefon ve telgraf için elektrikli cihazlar, inşaat demirleri, hijyenik havlu ve bebek bezleri, elektrik transformatörler, pamuklu dokuma, tekstil makineleri, fişek ve mermiler, kendine özgü fonksiyonu olan makineler ve kauçuktan dış lastikler ihraç ediyor.
Türkiye ve Pakistan arasında Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmasına ilişkin müzakereler de devam ediyor.
Pakistan'a yatırım yapan Türk şirketlerinin yatırımları ise 2 milyar dolar civarında. Türk firmalarının inşaat alanında Pakistan'da bugüne kadar üstlendiği projelerin toplam miktarı 1,7 milyar doların üzerinde.
İletişim, telekomünikasyon, liman, havalimanı, demir yolları gibi yerlere ilişkin altyapı çalışmaları, tekstil ve ihracat bazlı sanayi, hizmet sektörü, tarımsal sanayi Türk ve Pakistanlı şirketler arasında iş birliği potansiyeli barındıran alanlar olarak görülüyor. İki ülke arasında ortaklık için en uygun alanlar arasında ise ahşap mobilya, tarımsal uygulamalar, araç yedek parçaları, klima, buzdolabı, televizyon, PVC boru, tekstil makineleri, yazılım ve ayakkabı yapımı yer alıyor.
Türk kültürü, tarihi ve yaşantısına yakınlık duyan Pakistan halkı Türk dizilerini de ilgiyle takip ediyor. Türk dizileri de son dönemde Türkiye'den Pakistan'a yönelik önemli bir ihraç kalemine dönüştü.
- Savunma sanayisi alanında iş birliği
Türkiye ve Pakistan, askeri iş birliği çerçevesinde de tedarik, alışveriş, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini sürdürüyor.
Askeri yetkililer düzenli karşılıklı ziyaretlerde bulunurken, iki ülke arasında çeşitli savunma projeleri de hayata geçiriliyor.
Türkiye'nin savaş uçağı pilotlarının eğitimde kullanılacak 52 adet başlangıç eğitim uçağını (BEU) Pakistan'dan alması için 2017'de imzalanan sözleşmenin yanı sıra Atak helikopterlerinin Pakistan'a satışı ve MILGEM sınıfı korvetlerin ortak üretimi için geçen yıl imzalanan sözleşmeler, savunma sanayisi işbirliği alanında atılan önemli adımlar oldu.
Birçok ortak proje konusunda da iki ülke arasındaki görüşmeler ve savunma alanında karşılıklı uzman değişimi programları devam ediyor.
- Türkiye'den Pakistan halkına destek
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) Pakistan'daki yardım ve kalkınma faaliyetleri de ikili ilişkilerde önemli bir yer tutuyor.
Türkiye, Pakistan'da 2005 ve 2010'da meydana gelen deprem ve sel felaketlerinde TİKA aracılığıyla ülkeye yardım ulaştırdı, ülkede birçok okul ve bir hastane kurdu. Pakistan'ın çeşitli bölgelerine eğitim, sağlık gibi alanlarda destek vermeye devam ediyor.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının (YTB) koordine ettiği Türkiye Bursları kapsamında Pakistanlı öğrenciler Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinde lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimi alıyor. Halihazırda Pakistanlı 169 öğrenci Türkiye'de öğrenim görüyor. Bugüne kadar yaklaşık bin 100 Pakistanlı öğrenci burslardan yararlandı.
Kaynak:
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te KONHABER'e abone olun.
