Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan ve 2019-2023 dönemini kapsayan On Birinci Kalkınma Planı'nda sosyal güvenlik sistemi, kamu işletmeciliği ve özelleştirmeye yönelik hedeflere yer verildi.
Plan döneminde, sosyal güvenlik alanında aktüeryal dengenin gözetilmesi suretiyle sosyal güvenlik sisteminin uzun dönemli mali sürdürülebilirliğinin sağlanması temel amaç olacak.
Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) yapılan bütçe transferlerinin gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2018'de yüzde 4 iken 2023'te yüzde 3,2'ye çekilecek. Söz konusu dönemde dosya bazında aktif-pasif oranı 1,73'ten 1,90'a çıkarılacak.
Prim tahsilat oranı yüzde 82,9'dan yüzde 88,1'e, sosyal sigorta kapsamı yüzde 85,6'dan yüzde 92'ye yükseltilecek.
Bu hedeflere ulaşmak için sosyal sigorta prim tabanı genişletilecek, sisteme giriş kolaylaştırılacak ve denetimler yoluyla sistem etkinleştirilecek.
Esnek istihdam imkanlarının artırılması amacıyla çalışanların kayıt altına alınmasında kolay işverenlik uygulamaları yaygınlaştırılacak.
İstihdam teşviklerine ilişkin etki değerlendirmesi yapılarak, teşvikler sade ve etkin bir yapıya kavuşturulacak.
Sosyal güvenlik sisteminde denetim uygulamaları geliştirilecek ve çeşitlendirilecek, risk odaklı denetim uygulamaları yaygınlaştırılacak.
Denetim konusunda kurumlar arasında iş birliği kuvvetlendirilerek sürdürülecek.
Kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücretle daha etkin bir şekilde mücadele edilecek.
Kayıtlı istihdamın artırılmasının güç olduğu sektörler belirlenerek, sektörlerin özelliğine uygun kayıt altına alma uygulamaları geliştirilecek.
Kayıt dışı çalışmayla mücadele konusunda farkındalığı artırmaya yönelik programlar uygulanacak.
Prim tahsilatları artırılacak. Prim borçlarının takip ve tahsilatı etkin bir şekilde uygulanarak prim gelirlerinin artırılması sağlanacak.
Mevsimlik çalışanlara özel prim ödeme dönemi
Çiftçiler ve mevsimlik çalışan tarım işçileri gibi yılın belirli aylarında gelir elde edenlere yönelik özel prim ödeme dönemleri belirlenecek.
Sosyal güvenlik sisteminin etkin bir yapıya kavuşturulması sağlanacak. Sosyal güvenlik mevzuatı, sade ve anlaşılır şekilde düzenlenecek.
SGK bilişim sistemleri güçlendirilecek.
Sosyal güvenlik mevzuatı ve uygulamaları, değişen iş gücü piyasası koşullarına ve çalışma şekillerine uyumlu hale getirilecek.
Kişilerin emeklilik gelirlerinin artırılmasını teminen kamu emeklilik sistemi dışındaki diğer emeklilik sistemlerine katılım teşvik edilecek.
Tamamlayıcı emeklilik kurumlarının kapsamı genişletilerek sektör, iş kolu veya meslek esaslı tamamlayıcı emeklilik kurumlarının güçlendirilmesi sağlanacak.
Düşük maliyet, verimli üretim
Kamu işletmeciliği ve özelleştirme alanında ise kamu işletmelerinin faaliyetlerini, piyasa mekanizmasını bozucu etkiye neden olmayacak şekilde, karlılık ve verimlilik ilkelerine dayalı olarak yürütmesi, sosyal amaçlı ve kamu yararına yönelik faaliyetler için görevlendirilmeleri durumunda ise oluşacak maliyetlerin tam ve zamanında karşılanması ve faiz dışı açık vermemesi amaçlanıyor.
Bu amaç doğrultusunda plan döneminde kamu işletmelerinin, düşük maliyetle daha verimli üretim yapması ve ürün optimizasyonunu gerçekleştirmesi sağlanacak.
Kamu işletmelerinin organizasyon yapılarında, iş süreçlerinde ve iş gücünde verimliliği artırmaya yönelik projeler uygulamaya konulacak. Kamu işletmelerinin yatırım bütçelerinde ürün çeşitliliğini ve verimliliği artırmayı teminen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik kapasite geliştirmeye ağırlık verilecek.
TMO, ÇAYKUR ve ESK'nin planları
KİT'lerde istihdam edilecek personel sayısı özellikli durumlar haricinde artırılmayacak.
Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) hububat alım işlemleri lisanslı depolar ve elektronik ürün senedi yoluyla yapılacak.
ÇAYKUR ihracata yönelik pazar araştırması yapacak ve ürün optimizasyonunu sağlayacak.
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü pazarlama faaliyetlerini geliştirerek tohum satışlarını artıracak, Ar-Ge çalışmalarına devam edecek ve özel sektör tohumculuk firmaları ile iş birliği içinde sertifikalı tohum üretimini sürdürecek.
Kamu işletmelerinin üretim birimlerinde kapasite kullanım oranları artırılacak, mevcut tesislerinin kapasiteleri en üst düzeyde kullanılacak ve yeni yatırım tercihleri bu doğrultuda hayata geçirilecek.
Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü (ESK) için yeni kombina yatırımları yapılması yerine mevcut kombinaların atıl kapasiteleri veya özel sektör kombina kapasiteleri öncelikli olarak değerlendirilecek.
ESK kombinalarındaki atıl kapasitenin kamu ve özel sektör ile sivil toplum kuruluşları tarafından kullanılması sağlanacak.
KİT'lerin fiyat ve tarifeleri ticari esaslara göre belirlenecek, sektörde serbestleşmeye ve rekabete engel olan uygulamaları kaldırılacak.
Enerji KİT'lerinde fiyatlama ve tarifeler belirlenirken maliyet bazlı fiyatlama esas alınacak.
Özelleştirmede yol haritası
Kamu işletmelerinde hesap verebilirlik güçlendirilecek ve şeffaflık artırılacak.
KİT'lerin stratejik yönetim dokümanlarının bütçe bağlantısının bütünleşik biçimde izlenmesine yönelik sistem kurulacak, değerlendirme raporları vasıtasıyla planlama süreçleri etkin hale getirilecek.
KİT'lerde finansal raporlama ve bağımsız denetimin kalitesi artırılacak.
Etkin bir piyasa mekanizması oluşturma hedefi doğrultusunda özelleştirme uygulamalarına devam edilecek.
Özelleştirme uygulamalarında uzun vadeli sektörel öncelikler çerçevesinde ve belirlenmiş bir program çerçevesinde, halka arz dahil olmak üzere yeni ve alternatif modeller kullanılarak ekonomik katma değer bazlı planlamaya geçilecek.
Plan döneminde özelleştirme portföyünde bulunan şirket ve varlıkların özelleştirilmesine devam edilecek, bu potansiyeli olan yeni şirket ve varlıklar portföye dahil edilerek özelleştirilecek.
Kaynak:
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te KONHABER'e abone olun.
