GAZZE (AA) - NUR EBU IYŞE - Filistinlilerin "Nekse" (Toprak Kaybetme Günü) adıyla andığı 1967'deki "Altı Gün Savaşı"nın 53. yılında İsrail, Arap topraklarındaki işgalini sürdürüyor.
Bundan tam 53 yıl önce, 5 Haziran 1967'de İsrail savaş uçaklarının saldırısıyla başlayan Altı Gün Savaşı'nın etkileri hâlâ devam ediyor.
İsrail, savaş sonunda Batı Şeria, Doğu Kudüs, Gazze Şeridi, Sina Yarımadası ve Golan Tepeleri'ni işgal etmişti.
Uluslararası hukuku ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararlarını hiçe sayan İsrail, bugün hâlâ Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Golan Tepeleri'nin işgalinden vazgeçmiyor.
İsrail bununla da yetinmeyerek temmuzda Batı Şeria'nın önemli bir kısmını "ilhak" etmeyi planlıyor.
- İsrail'den Mısır üslerine ani saldırı
Savaşın ilk kıvılcımı, İsrail savaş uçaklarının 5 Haziran 1967'de Sina'daki Mısır Hava Kuvvetleri üslerine ani bir saldırı düzenlemesiyle ateşlendi. İsrail, Mısır'ın güçlü hava filosunu daha havalanmadan bombalayarak yok etti.
Eş zamanlı olarak Batı Şeria'ya yönelen İsrail, Beytullahim, El Halil, Cenin, Nablus ve son olarak da Doğu Kudüs'ü işgal etti.
Arap ülkeleri ordularının yenilgisi ve önemli miktarda toprak kaybetmesiyle sonuçlanan savaş 6 gün sürdü. "Altı Gün Savaşı", "3. Arap-İsrail Savaşı" ya da "1967 Savaşı" olarak adlandırılan savaş sırasında yaklaşık 20 bin Arap, 800 de İsrail askeri öldü.
BM Güvenlik Konseyi, Kasım 1967'de aldığı 242 sayılı kararla İsrail'den Haziran 1967'de işgal ettiği topraklardan geri çekilmesini istedi ancak İsrail bu kararı uygulamadı.
- Yüz binlerce Filistinli yerlerinden edildi
Filistin verilerine göre, Nekse nedeniyle Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde yaklaşık 300 bin Filistinli yerlerinden edildi ve bunların çoğu Ürdün'e göç etti.
İsrail, 1979'da Mısır ile imzaladığı barış antlaşmasının ardından 1982'de Sina Yarımadası'ndan geri çekildi.
Uluslararası meşruiyet kararlarına göre "işgal edilmiş Suriye toprakları" olarak kabul edilen Golan Tepeleri'nden çekilmeyi reddeden İsrail, parlamentoda 14 Aralık 1981'de çıkardığı yasayla burayı ilhak ettiği, ancak BM Güvenlik Konseyi 17 Aralık 1981'de aldığı 497 sayılı kararla İsrail'in ilhak kararını tanımadığını duyurdu.
ABD Başkanı Donald Trump, 25 Mart 2019'da imzaladığı başkanlık kararıyla, "Golan Tepeleri üzerinde İsrail'in egemenliğini ABD'nin resmen tanıdığını" ilan etti.
- Batı Şeria'da işgal, Gazze'de abluka sürüyor
İsrail'in Batı Şeria ve Gazze Şeridi üzerindeki askeri işgali, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile 1993'te imzalanan Oslo Anlaşması'nın ardından Filistin Yönetimi kuruluncaya kadar devam etti ve anlaşma gereği bu bölgelerde Filistin Özerk Yönetim sistemi uygulanmaya başlandı.
Anlaşmaya göre, 1999'da geçiş döneminin bitmesinden sonra bağımsız Filistin devletinin kurulması, İsrail'in Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde işgale son vermesi gerekiyordu ancak İsrail sorumluluklarını yerine getirmeyerek Batı Şeria'daki Yahudi Yerleşim birimlerini daha fazla güçlendirme yoluna gitti.
İsrail'in takındığı bu tavır üzerine barış süreci bozuldu ve siyasi müzakereler durdu.
Bugün Batı Şeria'daki işgalini ve Gazze Şeridi'ne yönelik ablukasını sürdüren İsrail, 27 bin kilometrekarelik tarihi Filistin topraklarının yüzde 85'ine el koymuş durumda. Filistinliler ise bu alanın sadece yüzde 15'ini kullanabiliyor.
İsrail, Batı Şeria'ya yönelik "ilhak" planlarını ise Washington yönetimini arkasına alarak sürdürüyor.
- Batı Şeria'yı "ilhak" planı
ABD Başkanı Trump'ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile 28 Ocak'ta Beyaz Saray'da açıkladığı sözde Orta Doğu barış planında Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerinin "İsrail'in toprağı" olarak kabul edilmesi ve Tel Aviv yönetiminin Filistin'e ait Ürdün Vadisi üzerindeki hakimiyetini sürdürmesi maddeleri yer alıyor.
ABD ve İsrailli yetkililerden oluşan ortak komisyon, sözde barış planının ardından söz konusu bölgelerin "ilhakı" için Batı Şeria'da haritalandırma sürecine başlamıştı.
Netanyahu, koalisyon hükümetinin yemin töreni öncesi 17 Mayıs'ta Mecliste yaptığı konuşmada, Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini "ilhak" etmenin vaktinin geldiğini söylemişti.
İsrail'in "ilhak" etmeyi planladığı bölgelerin Batı Şeria'nın yaklaşık yüzde 30'unu oluşturduğu dile getiriliyor.
Kaynak:
