İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, kasım döneminde enflasyondaki yükselişte bir önceki yılın aynı döneminde geçici vergi indirimlerine bağlı olarak temel mal grubunda gözlenen düşük baz etkisi öne çıktı.
TCMB tarafından kasım ayına ilişkin Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.
Rapora göre, kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 0,38 artarken, yıllık enflasyon 2,01 puan yükselişle yüzde 10,56'ya çıktı. Enflasyondaki artışta, bir önceki yılın aynı döneminde geçici vergi indirimlerine bağlı olarak temel mal grubunda gözlenen düşük baz etkisi öne çıktı. Bu dönemde gıda enflasyonu temelde işlenmemiş gıda grubu kaynaklı olarak bir miktar yükseldi.
Enerji enflasyonu, kasımda petrol fiyatlarındaki görünümün etkisi ile artarken, hizmet enflasyonu görece yatay seyretti.
Rapora göre, baz etkisiyle çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu yükselse de Türk lirasındaki istikrarlı seyir, enflasyon beklentilerindeki iyileşme, iç talep koşulları ve üretici fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak B ve C göstergelerinin eğilimindeki ılımlı seyir korundu.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, gıda,
enerji, hizmet ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 1,38, 0,26, 0,18, 0,09 ve 0,09 puan
arttı. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin 3 aylık ortalamalarına göre B ve
C göstergelerinin eğilimleri ılımlı seyrini korudu. Bu dönemde temel mal ve hizmet
gruplarının eğilimleri yataya yakın seyretti.
- Haberleşme fiyatları, cep telefonu görüşme ücretleri kaynaklı arttı
Rapora göre, hizmet fiyatları kasım ayında yüzde 0,16 arttı, grup yıllık enflasyonu 0,15 puan yükselerek yüzde 12,16 oldu. Yıllık enflasyon, kira grubunda yatay seyrederken, lokanta-otel grubunda geriledi. Ulaştırma, haberleşme ve diğer hizmetlerde ise bir miktar arttı. Lokanta-otel grubunda yemek hizmetlerinde aylık fiyat artışı önemli ölçüde yavaşlarken, konaklama hizmetleri fiyatlarında kayda değer bir düşüş gözlemlendi.
Kasım ayında haberleşme grubundaki aylık artışta, cep
telefonu görüşme ücretleri öne çıktı.
Bu dönemde temel mal grubunda yıllık enflasyon 4,65 puan artışla yüzde 6,57'ye yükseldi. Bu
gelişmede bir önceki yıl dayanıklı tüketim mallarındaki geçici vergi indirimlerinden kaynaklanan düşük baz etkisi etkili
oldu. Dayanıklı tüketim malları fiyatları kasım ayında gerek Türk lirasındaki istikrarlı görünüm
gerekse iç talep koşullarındaki ılımlı seyrin desteği ile yatay seyretti. Yıllık enflasyon, giyim ve ayakkabı
grubunda yataya yakın seyrederken, diğer temel mallar grubunda sınırlı oranda geriledi.
- Süt, yumurta ve beyaz et fiyatlarındaki artış öne çıktı
Enerji fiyatları kasım ayında yüzde 0,55 arttı. Bu gelişmede, petrol fiyatlarındaki yükselişe istinaden tüp gaz ve akaryakıt fiyatlarında sırasıyla yüzde 2,36 ve yüzde 1,16'lık artışlar belirleyici oldu. Böylelikle enerji yıllık enflasyonu, 1,34 puan artışla yüzde 7,34'e yükseldi.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu kasımda 1,04 puan artarak yüzde 8,89'a yükseldi. İşlenmemiş gıda fiyatları bir önceki aya göre olumlu bir seyir izlerken, bir önceki yıldan gelen düşük baz etkisiyle grup yıllık enflasyonu 1,33 puan artarak yüzde 4,29 oldu. Bu dönemde taze-meyve sebze grubunda yıllık enflasyon bir miktar yükselse de ılımlı seyrini sürdürdü. Diğer işlenmemiş gıda grubunda ise süt (yüzde 4,45), yumurta (yüzde 3,92) ve beyaz et (yüzde 2,41) fiyatlarındaki aylık artışlar öne çıktı.
Ağustos ayından bu yana olumlu seyreden işlenmiş gıda fiyatlarında ise kasım ayında aylık fiyat artışı bir miktar hızlandı (yüzde 1) ve grup yıllık enflasyonu yüzde 13,07'ye yükseldi. Bu grupta, çiğ süt alım fiyatındaki artış paralelinde peynir ve diğer süt ürünlerindeki fiyat artışları öne çıkarken, ekmek-tahıl fiyatlarındaki yüksek aylık artış eğilimi devam etti. Bu gelişmelerle taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 10,39 seviyesine yükseldi.
- Ana sanayi gruplarına göre fiyatlar, dayanıksız tüketim malı grubunda yükseldi
Yurt içi üretici fiyatları kasım ayında yüzde 0,08 ile sınırlı oranda gerilerken, yıllık enflasyon düşük baz
etkisi ile yüzde 4,26'ya yükseldi. Bu dönemde petrol ve ana metal hariç imalat
sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimindeki zayıf seyir devam etti.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, fiyatlar dayanıklı mal grubunda görece yatay seyrederken, dayanıksız tüketim malı grubunda yükseldi, diğer gruplarda ise düşüş kaydetti. Dayanıksız tüketim malı fiyatlarının yükselmesinde et ile et ve süt ürünlerindeki fiyat artışları etkili oldu.
Ara malı grubundaki gerilemede demir çelik ürünleri, enerji grubunda gaz imalatı ve
dağıtımı ile rafine edilmiş petrol ürünleri, sermaye malları grubunda ise metal yapı ürünleri ve diğer
makineler öne çıktı. Kasım ayında tüketici enflasyonu üzerinde üretici fiyatları kaynaklı
baskılar zayıf seyrini korudu.
Kaynak:
