BUDAPEŞTE (AA) - Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Avrupa Birliği'nde (AB) yürürlüğe konulmak istenen hukukun üstünlüğü mekanizmasının, AB'nin dağılmasına bile neden olabileceğini söyledi.
Resmi ziyaret kapsamında Budapeşte'de bulunan Morawiecki, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile ortak basın toplantısı düzenledi.
AB'nin toplam 1,8 trilyon avroluk bütçesi ve yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) ekonomik sonuçlarına karşı hazırlanan kurtarma programına değinen Morawiecki, bu programın hukukun üstünlüğü mekanizmasına bağlanmak istemesinden dolayı veto hakkını kullanmaya devam edeceklerini belirtti.
Morawiecki, "Bu, kötü bir çözüm ve tüm AB için tehlikeli. Hukukumuzda, ikincil derecedeki hukuk, temel hukuku atlatamaz. Böyle bir şey hukuk sistemimizde yok ve Avrupa'da ikincil hukukun temel anlaşmaların üstünde yer alması söz konusu bile olamaz." ifadesini kullandı.
Ülkesinin veto ile hem kendi egemenliğini hem de AB Anayasasını koruduğunu savunan Morawiecki, "Tamamen yeni, keyfi ve siyasi kararla motive edilen hukukun üstünlüğü mekanizması, AB'nin dağılmasına bile neden olabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Morawiecki, üye ülkelerin temmuzda anlaşmaya vardığını ama daha sonra bu anlaşmanın değiştirildiğini öne sürerek, bugün ülkesinin ve Macaristan'ın hedefte olduğunu ama yarın başka ülkelerin de hedefe konulabileceğini kaydetti.
- "Teklif, Macaristan için kabul edilemez"
Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise hukukun üstünlüğü mekanizmasının aciliyeti olan ekonomik sorunlara bağlanmasının sorumsuzluk olduğunu ve bundan kaçınılması gerektiğini söyledi.
Her iki Başbakanın da ortak deklarasyona imza attığını aktaran Orban, ülkesinin, Polonya'nın kabul etmeyeceği bir teklife destek vermeyeceğini kaydetti.
Orban, temmuzdan bugüne kadar AB üye ülkelerinin anlaşmaya varamadığına ve halihazırdaki teklifin kendileri için kabul edilemez olduğuna dikkat çekerek, "Şu an masadaki AB'nin hem ekonomik çıkarlarını hem ekonomik kriz yönetimini hem de hukukun üstünlüğünü birlikte çözmeyi hedefleyen teklif, Macaristan için kabul edilemez." diye konuştu.
AB'deki büyük ülkelerin ve medyanın, Macaristan'ın vetosunu doğru değilmiş gibi gösterdiğini ve bu yolla baskı uyguladığını iddia eden Orban, bunun hem hukuki hakları olduğunu hem de ülkesinin çıkarlarını koruğunu ifade etti.
- AB ile Macaristan ve Polonya arasındaki "veto krizi" süreci
AB üyesi 27 ülkenin liderleri, temmuzda yaptıkları 4 gün süren zirvede, salgının ekonomik sonuçlarıyla mücadele için hazırlanan kurtarma programı ve AB'nin 2021-2027'deki bütçesini içeren yaklaşık 1,8 trilyon avroluk pakette uzlaşı sağlamıştı.
AB'nin uzun dönem bütçesinin, yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından onaylanması gerekiyordu. Bu nedenle AB Konseyi ve AP arasında bütçe müzakereleri yapılıyordu.
AP, özellikle bütçede iklim koruma, dijitalleşme, sağlık, gençlik, eğitim, araştırma ve göç alanlarına daha fazla kaynak ayrılmasını, bütçedeki öz kaynakların artırılmasını ve AB fonlarının hukukun üstünlüğü ilkesine bağlanmasını talep etmişti.
Geçen günlerde AP ile AB Konseyi Dönem Başkanı Almanya, Birlik fonlarının hukukun üstünlüğü koşuluna bağlanması konusunda ve bazı programlara ilave kaynak sağlanmasında siyasi uzlaşı sağlamıştı.
Uzlaşıya göre, hukukun üstünlüğü konusunda eksikleri olan bir AB üyesi ülkenin fonları kesintiye uğrayabilir. Bu kesinti için AB Konseyinde, üye ülkelerin yüzde 55'ini ve Birlik toplam nüfusunun yüzde 65'ini temsil eden nitelikli çoğunluk sağlanması gerekiyor.
Birliğin, 2021-2027 bütçesini ve ekonomik kurtarma programını 16 Nisan'da Brüksel'de görüşen AB üyesi ülkelerin büyükelçileri, Macaristan ve Polonya'nın çekinceleri yüzünden oy birliği sağlayamamıştı.
Kaynak:
