İnşaat sektörü nereye gidiyor?

Dr. S. Kamil Akın, Türkiye’de son 15 yılın lokomotifi olan inşaat sektörünün son  dönemdeki gelişmelerle bu  konumunu pek  devam ettirecek gibi görünmediğini söyledi. 

İnşaat sektörünün kan kaybetmekte olduğuna dikkat çeken Akın, “Bu yaranın sağlıklı ve bilimsel tedbirlerle iyileştirilmesi gerekmektedir. İnşaat sektörü son  yıllarda Türkiye’yi tek başına taşıyan bir güç  olarak  yorulmuştur. Türkiye’nin bu gücün dışında  artık bu güce katkı koyacak yeni enerji kaynakları yaratması gerekmektedir. Günü kurtarma artık geleceği temin etmiyor.” dedi. 

Türkiye, inşaat sektörü açısından bir dünya devi olduğunu belirten Akın,  “Bu özelliği ile başta Türkî Cumhuriyetleri olmak üzere, yeni dönemde de  Afrika ülkelerinde ciddi çalışmalar yaptı. Ekonomiye  kazanç sağladı. Ancak başta Rusya  olmak üzere, son  gelişmeler Türkiye’nin bu pazardaki payını oldukça azalttı. Bununla  birlikte ülke içinde devamlı  körüklenen yap-sat anlayışı  ile ortaya konan gelişmede de duraklama oldu. Konut üreticilerinin bu çalışmaları ülke içindeki arz talep  dengesinin araştırılmasından öte sadece imar rantının çok yoğun  olduğu şehir ve bölgelerde oluşan yapılaşmalar,  kentleri  yaşanamaz hale  getirdi. ”diye konuştu.   

Üretilen ile sağlanan kazanç arasında oluşturulan kâr hatlarının, tekelleşmeler ile olağanüstü artış sağlamasının, tüm yatırımcıları bu alana yönelttiğinin ifade eden Dr. S Kamil Akın, bu sistemi  en iyi besleyen kentsel dönüşümün de,  yasal  düzenlemelerin verdiği devlet yardımları ile zirve yaptığını belirtti. Akın şöyle konuştu: “Bütün gidişin ortaya koyduğu ve tartışılması gereken birçok acı gerçeği olmasına rağmen; üreticinin, arsa sahibinin, yerel  yönetimler ve merkezi yönetimin memnun olduğu süreç devamını kıldı. Şimdi bu sistemin çarkı  yavaşlamaya başladı. Tüm yastık altı birikimleri, yabancı yatırımcılar, ihtiyaç sahipleri artık bu canavarı bekleyemez oldu. Türkiye’deki son siyasi  gelişmeler ve çevremizdeki sıcak savaşın verdiği olumsuzluklar da bu süreçte etkili oldu. Sistemin bu halinin vereceği tahribatı gören yönetim konut kredi faizleri ve temini konusunda yeni imkânlar yaratırken, tüm konut üreticileri de bu düzenlemeye ayak uydurdu. Tüm bu gelişmelere rağmen son 2 yılın değerlendirilmesinde konut satışlarında yüzde 70’lere varan düşüş engellenemedi.” 

İnşaat sektörü yorgun

İnşaat sektörü yorgun olduğunu vurgulayan Dr. S. Kamil Akın,  inşaat sektörüne kârlı yatırım amacı ile giren ve altyapısı olmayan birçok müteahhitlik firmasının bu gelişmelerden olumsuz etkilendiğin söyledi.  Sat-yap anlayışının artık eskisi gibi  yürümediğini de gören bazı  firmaların tehlike  sinyalleri vermeye başladığını belirten Akın, “Son siyasi gelişmelerin Türkiye’de konut üretiminde ciddi gücü olan firmaları bir şekilde etkilemiş olması, bu durgunluğa etki etti. Tüm bu gelişmeler nasıl bir gelecek yaratacak bilinmiyor. Zira Türkiye’deki ekonominin lokomotifi olan kazançlar ve payda adil değil. Bölgede devam eden savaş ve yeni siyasi gelişmeler,  aynı zamanda bu  sektörde yatırımcı olan  firmaları da derinden etkiliyor. Dövizdeki dengesiz gidiş,  üretilmeden yap-sata dayalı ekonomi  neyi, nereye kadar taşıyacak. Bu hemen herkesin kafasındaki bir soru işareti. Bütün bu sıcak gelişmelere rağmen inşaat sektörünü yaşatmak ve geleceğe taşımak, aynı gemideki yolcuların her şeye rağmen karaya çıkma mücadelesi olarak devam edecek.” dedi. 

Artık inşaat sektörünün sat-yap tarzındaki gidişi düne göre çok değişim gösterdiğini vurgulayan Akın,  inşaat sektörünün, kendi içinde  yaşayacağı yeni depremler ile kendisine bu gelişmelerden etkilenmeyecek bir zemin oluşturacağını söyledi. Akın, şu değerlendirmeyi yaptı: “Bu zeminde de küçük ve bu sarsıntılara dayanamayacak birçok firma, dolgu malzemesi olarak  yer alacak. Bu bir gerçek. Bu sektördeki daralma ve Türkiye’nin ekonomik göstergesi gelecek açısından çok  olumlu  görünmüyor. Bunu şimdiden fark  eden bazı  firmalar tekrar var olma  arayışlarını ülke dışında arayarak ayakta durmaya çalışıyorlar.  İç piyasada konut  üretiminde taahhütleri olan  firmaların gelecek süreci iyi okumaları ve ona göre  yeni stratejiler  belirlemesi gerekiyor. Zira konut maliyetlerinde dışa  bağımlı malzeme alımı ile etkin olan iş kalemlerinin  artışı, arz azalması, eldeki  mevcut yapı stoklarının nakite  dönmek adına piyasaya sürülmesi, piyasaları oldukça hareketlendirecektir. Bu hareketlilik olumlu manada yorumlanmamalıdır. Tüm bu  gelişmelerin yaratacağı  panik  hali tüm sektörü olumsuz etkileyecektir. Bu aynı zamanda Türkiye içinde çok önemlidir.  Bu gelişmelerin en az zararla kapatılması bu gemide yol alan herkesi etkileyecektir. ”