DAKAR (AA) - İktidarın 1967'den bu yana Gnassingbe ailesinin elinde olduğu Togo'da halk, cumhurbaşkanını seçmek için oy kullanıyor.
Seçimin ilk turunda adaylardan birinin yüzde 50'yi geçememesi durumunda, en yüksek oyu alan iki aday ikinci turda yarışacak.
Togo'yu 1967'den beri yöneten babası Gnassingbe Eyadema'nın 2005'te ölümüyle devraldığı iktidarı halen sürdüren Cumhurbaşkanı Faure Gnassingbe, ülkeyi 5 yıl daha yönetmek istiyor.
Bağımsızlığını 1960'ta kazanan eski Fransız sömürgesi Togo'da Gnassingbe Eyadema, 1967'de iktidarı darbeyle ele geçirerek tek partili yönetimle muhalefet olmadan uzun süre ülkeyi yönetti.
Batı'dan gelen baskılar sonucu 1992'de yapılan anayasa referandumu ile ülke çok partili hayata geçti.
Devlet başkanının görev süresinin 5 yıl ile sınırlandırılmasına yönelik madde, 2002'de parlamentoda değiştirildi ve sınırlama kaldırıldı.
Eyadema'nın Şubat 2005'te kalp krizi geçirerek ölmesinin ardından oğlu Faure Gnassingbe, anayasaya aykırı şekilde ordu tarafından cumhurbaşkanı atandı.
Gnassingbe, uluslararası kamuoyunun baskısı sonucu 20 gün sonra görevi bıraksa da, Nisan 2005'te düzenlenen seçimi kazanarak cumhurbaşkanı oldu.
Muhalefet, ordunun Gnassingbe'nin güçsüz olduğu bölgelerden oy sandığı çaldığını gerekçesiyle geniş çaplı protestolar düzenledi.
Askerlerin müdahalesiyle çıkan şiddet olaylarında 400'e yakın kişi yaşamını yitirirken, 40 binden fazla Togolu da komşu ülkelere sığındı.
Faure Gnassingbe, 2010 ve 2015'teki tartışmalı seçimleri de kazanarak 3 dönem görevini sürdürdü.
- Uzlaşı için uluslarası toplum devreye girdi
Muhalefet komisyonu, Ağustos 2017'den Aralık 2018'e kadar düzenlediği protestolar, iş bırakma eylemleri ve açlık grevleriyle ülkeyi yönetilemez hale getirmeye çalıştı.
Artan şiddet sarmalı nedeniyle uluslararası toplum devreye girerek hükümet ile muhalefetin uzlaşması için çaba gösterdi.
Ancak muhalefet, Gnassingbe'nin görev süresi sınırlamasına dair anayasa değişikliğinin geçmiş dönemleri kapsamaması şartını, Cumhurbaşkanına 2020 ve 2025 seçimlerinde aday olarak 10 yıl daha iktidar şansı vermemek için reddetti.
Daha sonra ana muhalefetin Aralık 2018 genel seçimlerini boykot etmesiyle Gnassingbe'nin partisi parlamentoda çoğunluğu elde ederek anayasa değişikliğini istediği şekliyle parlamentodan geçirmeyi başardı.
- Anketler seçimin favorisi olarak Gnassingbe'yi gösteriyor
Togo Ulusal Seçim Komisyonu (CENI), önce Katolik Kilisesi'nin seçimlerde gözlemci bulundurma talebin reddetti, bağımsız gözlemci grubu Togo Ulusal Danışma Sivil Toplumu'nun 500 üyesinin akreditasyonunu "seçimlere müdahale etmeye hazırlandıkları" gerekçesiyle iptal etti.
CENI ayrıca, şeffaflığın sağlanması için sonuçların bölge bölge açıklanması talebini geri çevirdi ve sonuçların toplu olarak açıklanacağını bildirdi.
Muhalefetin kendi arasında birlik sağlayarak çatı aday çıkaramaması nedeniyle, seçimin favorisi olarak Cumhurbaşkan Faure Gnassingbe görülüyor.
Gnassingbe, 6 adaya karşı yarıştığı iki turlu seçimi kazanırsa, 53 yıldır süren aile iktidarını en az 5 yıl daha uzatmış olacak.
Yaklaşık 3,5 milyon seçmenin bulunduğu Togo'da, oy verme işlemi yerel saatle 07.00'de başlayıp 16.00'da sona erecek.
Son yıllarda, enerji ve ulaşım yatırımları güdümlü yüzde 5'lik ekonomik büyüme gösteren Togo'da, Dünya Gıda Programı'na göre nüfusun yarısından çoğu gıda güvensizliğinden etkileniyor.
Kaynak:
