PARİS (AA) - Fransız gazeteci Jean Michel Aphatie, Fransa'nın sömürdüğü Cezayir'den özür dilemesi tartışmalarına ilişkin, "İşgal, sömürge ve savaş bunlar Cezayirlilerden bugün özür dilememiz için 3 iyi neden. Fransa'nın Cezayir'de 130 yıl boyunca yaptıkları tek kelimeyle utanç kaynağı." dedi.
France 5 televizyonunda katıldığı programda Aphatie, Cezayir'in Fransa tarafından sömürgeleştirilmesinin, diğer sömürge tarihlerinden ayrı değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Aphatie, Fransız birliklerinin 1830'da Cezayir'in şimdiki başkenti Cezayir'i işgaline neden olarak sunduğu "korsan Cezayir gemilerinin bulunduğu" gerekçesinin bir dayanağının bulunmadığına, işgalin tamamen iç politikada güç kazanma amacıyla yapıldığına işaret etti.
"Cezayir" diye bir ülkenin Fransa'nın işgaliyle ortaya çıktığını belirten Aphatie, "Fransız ordusu bu toprakları işgali sırasında Avrupa'yı dahi ürperten bir vahşilik gösterdi. 1854'teki İngiliz, Alman ve Fransız gazeteleri, Fransa ordusunun Müslümanlara karşı tutum ve davranışlarının barbarlık derecesinde olduğunu aktarıyor." şeklinde konuştu.
Ayrıca Aphatie, Fransız tarihçi Alexis de Tocqueville'in Cezayir üzerine yazdığı bir raporda, Fransızların Cezayir Müslümanlarını "sefil, dağınık ve cahil bir toplum" haline getirdiğini itiraf ettiğini söyledi.
- "Bütün bir halkı bir asır boyunca kendi topraklarında şehit ettik"
"Bütün bir halkı bir asır boyunca kendi topraklarında şehit ettik." ifadesini kullanan Aphatie, işgalden sonra sömürge döneminin başladığını ve Fransızların, yıllardır o topraklarda yaşayan Müslümanların tarlalarını istimlak edecek yasalar çıkardığını anlattı.
Fransız ordusunun, Cezayir'de işgale direnenleri uçaklara doldurup denize atarak "görülmemiş barbarlığa" imza attığının, ayrıca ABD'nin Vietnam'da kullandığı napalm türü kimyasal silahların aynısını Fransa'nın Cezayir'de kullandığının altını çizen Aphatie, bunun Fransız savaş pilotu Germin Chambost'un yıllar sonra dile getirdiği itirafı olarak kayıtlara geçtiğini belirtti.
- Fransız pilotun itirafları
Programda yayımlanan savaş pilotunun itiraflarını içeren kayıtta, Chambost'un "Uçaktan variller attığımızı hatırlıyorum. Uçak frekansında 'napalm' kelimesini kullanmak yasaktı. Biz 'özel variller' diyorduk. Benden istenen koordinatları bombaladım. Geçerken alev almış koşan birini gördüm. Bir adamı yakmıştım. Evet onları yaktık." ifadesini kullandığı görüldü.
İtiraf görüntülerinin ardından tekrar söz alan Aphatie, "İşgal, sömürge ve savaş bunlar Cezayirlilerden bugün özür dilememiz için 3 iyi neden. Fransa'nın Cezayir'de 130 yıl boyunca yaptıkları tek kelimeyle utanç kaynağı." değerlendirmesinde bulundu.
- Arşiv belgelerine rağmen Fransa özür dilemeye niyetli değil
Fransız tarihçi Benjamin Stora'nın, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a sunduğu Fransa'nın sömürge tarihi ve Cezayir savaşına ilişkin raporda da Fransa'nın burada 17 nükleer ve kimyasal silah denemesi yaptığı bilgisi yer alıyor.
Fransız basınının Elysee Sarayı kaynaklarına dayandırdığı habere göre ise Macron tüm kayıtlara ve sunulan belgelere rağmen Cezayir'den özür dilemeyi düşünmüyor.
Öte yandan Cezayir, Fransa'dan sömürgeci işgal geçmişi nedeniyle özür dilemesini beklediğini bildirmişti.
"Halihazırda Fransa'dan yarım bir özür aldık." diyen Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, özür dilemenin ardından sonraki adımların atılmasının da gerektiğini belirtmişti.
Kaynak:
