RAMALLAH (AA) - KAYS EBU SEMRA - Filistinli siyasi uzmanlar, İsrail'in Batı Şeria'yı "ilhak" planını hayata geçirmesi durumunda zaten baskı altında bulunan Filistinlilerin önündeki seçeneklerin oldukça sınırlı olduğunu belirtti.
İsrail'in "ilhak" kararını AA muhabirine değerlendiren Filistinli uzmanlar, kararın uygulanması halinde yapılması gerekenleri anlattı.
Filistinli uzmanlar, İsrail hükümetinin temmuz ayında yürürlüğe koymaya hazırlandığı "ilhak" planına karşı Filistin tarafının izlediği siyasetin stratejik bir vizyon ortaya koymaktan uzak olduğunu ifade etti.
Batı Şeria'nın ilhakına karşı Filistin'in tepkisi henüz netlik kazanmazken, ilhakın Batı Şeria topraklarının yüzde 30'unu kapsayacağı belirtiliyor.
- "İşgalciler üzerinde gerçekten etkili olabilecek stratejileri konuşmak gerekiyor"
Batı Şeria'daki Yabus Siyasi Araştırmalar Merkezi araştırmacılarından İyad Ebu Zenit, Filistinlilerin ellerindeki seçeneklerin oldukça azaldığını dolayısıyla sağlam bir zemin oluşturmadan mevcut imkanları etkin kullanamayacaklarını söyledi.
Ebu Zenit, "Filistinliler, bugüne kadar işgali önlemek için birçok yola başvurdu. Ancak işgal güçlerini yıldırmakta veya sınırlandırmakta başarılı olamadı. Bu nedenle işgalciler üzerinde gerçekten etkili olabilecek stratejileri konuşmamız gerekiyor." dedi.
Bu stratejilere farklı açılardan bakılmasının önemine işaret eden Ebu Zenit, "Filistinlilerde işgale karşı güçlü bir bilinç oluşturulması gerekiyor. Filistinlilerin işgalcileri rızık kaynağı olarak görmekten kurtarılmaları lazım ki bunun için de güçlü bir ekonomik yapı kurmak şart." diye konuştu.
Filistinlilerin ülke içinde birleşmesi ve İsrail'le mücadeleyi farklı alanlarda birlikte yürütmesi gerektiğini vurgulayan Ebu Zenit, mücadele yolu olarak da ABD'ye alternatif olarak İsrail ile Filistin yönetimi arasında müzakereleri yeniden başlatacak ülkeler mekanizması oluşturulması ve uluslararası mercilere başvurarak İsrail üzerinde baskı kurulması tavsiyesinde bulundu.
"İsrail, Filistin'in toprağından ve zenginliğinden vazgeçmeyecek." diyen Ebu Zenit, Filistin'in İsrail yönetiminden ayrılarak bağımsız bir yönetim haline gelmesinin kritik önem taşıdığını vurguladı.
- "İki devletli çözüm imkanı ortadan kalktığına göre yeni bir yol bulmak şart"
El Halil Üniversitesi Siyasi Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Bilal eş-Şubeki, Filistinlilerin, İsrail'in "ilhak" planına karşı çok kısıtlı imkanlara sahip olduğunu söyledi.
Şubeki, "Şu ana kadar Filistinlilerin imkanları hep kısıtlı oldu. Bu yüzden alternatif protestolara yöneldiler, ancak bunu yaparken alternatif stratejiler geliştirilmedi." ifadelerini kullandı.
Filistin yönetiminin inisiyatif alması gerektiğine dikkati çeken Şubeki, iç meselelerin üstesinden gelerek çözüme yönelik farklı bir strateji geliştirilmesine ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Şubeki, "İki devletli çözüm imkanı tamamen ortadan kalktığına göre, yeni bir yol bulmak zorunlu hale gelmiştir." şeklinde konuştu.
- İsrail'in Batı Şeria'yı ilhak planı
ABD Başkanı Donald Trump'ın, İsrail Başbakanı Netanyahu ile 28 Ocak'ta Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında açıkladığı sözde Orta Doğu barış planında, Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerinin "İsrail'in toprağı" olarak kabul edilmesi ve Tel Aviv yönetiminin Filistin'e ait Ürdün Vadisi üzerindeki hakimiyetini sürdürmesi maddeleri yer alıyor.
ABD ve İsrailli yetkililerden oluşan ortak komisyon sözde barış planının ardından söz konusu bölgelerin "ilhakı" için Batı Şeria'da haritalandırma sürecine başlamıştı.
Netanyahu ile Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz'ın imzaladığı koalisyon anlaşmasına göre, İsrail Başbakan'ı 1 Temmuz'dan itibaren Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşim birimleri ve Ürdün Vadisi'nin "ilhakını" kabine veya Meclisin onayına sunabilecek.
Netanyahu, 25 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, uluslararası kamuoyundan gelen tepkilere rağmen işgal altındaki Batı Şeria'da yer alan yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin "ilhak" planında değişikliğe gitmeyeceklerini söylemişti.
Filistin yönetimi ise buna yanıt olarak geçen ay Filistin Kurtuluş Örgütü'nün İsrail ve ABD ile yapılan anlaşmaları feshettiğini açıklamıştı.
Kaynak:
