ANKARA (AA) - Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının uluslararası sistemin eksikliklerini ortaya çıkardığını belirterek, "Maalesef uluslararası iş birliği zemin kaybediyor. Tek taraflılık ve popülizm zemin kazanıyor. Bu nedenle artık BM'nin reformuna gündemde öncelik vermenin tam zamanı." dedi.
Kıran, çevrim içi düzenlenen "Kaos, Karmaşıklık ve Liderliğe İlişkin 7. Uluslararası Sempozyumu"na katıldı.
Uzun süredir uluslararası düzende ciddi bir değişim ve dönüşümü gördüklerini vurgulayan Kıran, bu dönüşümü, uluslararası ilişkilerdeki istikrarsızlık, öngörülemezlik ve kaos haliyle birlikte yaşadıklarını söyledi.
Kıran, az gelişmiş uluslar ve ezilen toplulukların acı çektiğine, kargaşa ve kaosun kurbanı olduklarına işaret ederek, eski uluslararası sistemin de bu "insani acıya" bir cevap bulamadığını ve insanlığı barbarlığa, zulme karşı koruyamadığını dile getirdi.
Balkanlar'da 1990'larda yaşanan trajedilerin bunun çarpıcı örneği olduğuna dikkati çeken Kıran, "Bosna Müslümanlarına karşı yapılan kıyımı nasıl affedebiliriz? Aynı şekilde hayatlarını kurtarmak için kaçmaya zorlanan Bosnalı Müslümanları nasıl unutabiliriz? 2. Dünya Savaşı'ndan sonra insanlığa karşı en kötü suçlar, Bosna'da işlendi." ifadesini kullandı.
Kıran, Kafkasya'da da çok rahatsız edici sahnelere tanık olduklarının altını çizerek, Dağlık Karabağ'ın Ermenistan tarafından işgaline değindi.
- "Uluslararası iş birliği zemin kaybediyor"
Kovid-19'dan önce bile küresel ölçekte kaos, karmaşa ve liderlik zafiyeti olduğunu gözlemlediklerini belirten Kıran, salgınla bu durumun hız kazandığını söyledi.
Kıran, Kovid-19'un uluslararası sistemin eksikliklerini ortaya çıkardığını vurgulayarak, "Maalesef uluslararası iş birliği zemin kaybediyor. Tek taraflılık ve popülizm, zemin kazanıyor. Bu nedenle artık BM'nin reformuna gündemde öncelik vermenin tam zamanı." dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Dünya 5'ten büyüktür" ifadesini hatırlatan Kıran, Birleşmiş Milletlerde (BM) bu doğrultuda bir reform sürecinin başlaması gerektiğini bildirdi.
- "Salgın, mevcut kutuplaşma ve çatışmaları derinleştirdi"
Kıran, Libya, Suriye, Yemen, Filistin, Somali, Güney Sudan ve Myanmar örneklerini vererek, "Salgın, dünya çapında mevcut kutuplaşma ve çatışmaları derinleştirdi." ifadesini kullandı.
Bu ülkelerde kötü yönetim, ekonomik zorluklar ve artan eşitsizlikler gibi sıkıntıların görüldüğünü ve yerinden edilmiş kişilerin daha fazla acı çektiğini anlatan Kıran, "Daha fazla acıyı engellemek için dayanışmaya, esnekliğe, iyi yönetişime ihtiyacımız var." değerlendirmesinde bulundu.
Kıran, dünyada jeopolitik rekabetin arttığını ve yoğunlaştığını da belirtti.
- "Girişimci ve İnsani Dış Politika"
Kıran, "Girişimci ve İnsani Dış Politika"nın uluslararası hukuka uygun hareket etmeyi ve başkalarının haklarını korumayı gerektirdiğine işaret ederek, bu hususta Azerbaycan'dan Doğu Akdeniz'e Türkiye'nin çabalarına değindi.
Salgın sürecinde de Türkiye'nin diğer uluslara yardım elini uzattığını anımsatan Kıran, "Dış politikamız, salgının olağanüstü koşullarına da cevap verdi." dedi.
Kıran, bunların yanında dijital erişim, etkin yönetişim ve siyasi liderliğin belirleyici rol üstlendiğini ve kriz durumlarıyla başa çıkmak için etkili yönetişim ve siyasi liderliğin daha da önem kazandığını vurguladı.
- "Fransa, nefret saldırısında kendisini merkeze oturtmuştur"
Avrupa'da yükselen "ırkçılık, yabancı düşmanlığı, İslamofobi ve hoşgörüsüzlük tehdidine" de değinen Kıran, "Fransa, bu anlamsız nefret saldırısında kendisini merkeze oturtmuştur." dedi.
Kıran, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un kendi iç siyasi hedefleri için İslam ve Müslümanları terörle ilişkilendirmeye giriştiğine dikkati çekerek, İslam'ın tüm insanlığa barış için bir çağrı olduğunu söyledi.
Charlie Hebdo dergisinin, Hz. Muhammed'e ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik yayımlarına ilişkin Kıran, "Bu alçak çabayı en güçlü ifadelerle kınıyoruz. Bu yayının ifade özgürlüğüyle hiçbir ilgisi yoktur. Bunlar kültürel ırkçılığı ve nefreti yaymaktadır." diye konuştu.
Kıran, bu saldırılar karşısında sessiz kalmayacaklarını belirterek, "Aklı başında tüm Avrupalı dostlarımızı, 'bu ilkel kültürel ırkçılığa, medeniyetsiz söyleme karşı mücadele etmeye' çağırıyoruz. Bunu akılda tutarak, dış politikamızı salgın sonrası dünyanın gerçeklerine uygun şekilde yapmaya devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.
Kaynak:
