WASHINGTON (AA) - Beyaz Saray, Çin'in başkenti Pekin'de 31 yıl önce meydana gelen Tiananmen Meydanı olaylarında hayatını kaybedenleri anarken, Çin yönetimini de vatandaşlarının haklarını korumaya davet etti.
Beyaz Saray Basın Ofisinden yapılan açıklamada, "Amerikan halkı, 31 yıl önce Pekin ve Çin genelinde, yetkililerin geniş çaplı yolsuzluklarını protesto etmek ve ülkelerinin daha iyi yönetilmesini talep etmek için barışçıl şekilde toplanan yüz binlerce Çin vatandaşının cesareti ve iyimserliğine saygı duyuyor." ifadesi kullanıldı.
Çin Komünist Partisinin silahsız Çin vatandaşlarına yönelik "kıyımının" unutulmadığı belirtilen açıklamada, "ABD, Çin'i bu olayda hayatını kaybedenlerin anısına saygı duymaya ve 4 Haziran 1989 Tiananmen Meydanı katliamı bağlamındaki olaylarda öldürülen, tutuklanan ya da hala kayıp olan kişiler için sorumluluk almaya davet ediyor." değerlendirmesine yer verildi.
Açıklamada, tüm Çin vatandaşlarının hakları ve özgürlüklerinin sağlanması için Çin hükümetine, Evrensel İnsan Hakları Sözleşmesi ve Sino-İngiliz Ortak Deklarasyonu'na uyma çağrısı yapılarak, "Çin yönetimini milyonlarca etnik ve dini azınlığa yönelik sistematik baskı politikasına da son vermeye davet ediyoruz. Amerikan halkı, temel hak arayışında Çin vatandaşlarının yanında durmaktadır. Buna, sorumluluk üstlenen ve temsiliyeti yüksek bir yönetim isteme ve ifade, toplanma özgürlüğü, dini özgürlük hakları da dahildir." ifadesi kullanıldı.
- 1989'daki olaylar
Çin'de 1989 yılının nisan ayından başlayarak 4 Haziran'a kadar süren ve başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda güç kullanılarak bastırılan olaylarda resmi olmayan rakamlara göre 2 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
Demokrasi ve ifade özgürlüğü talebi, enflasyon, siyasi bozulma ve yozlaşma gibi nedenlerle başlayan protestolara ülkedeki aydın kesim ve öğrenciler başta olmak üzere yoğun katılım olmuştu.
Çin'in halen uluslararası toplum tarafından kınanmasına sebep olan olaylarda, 1978 yılındaki dışa açılımdan sonra uygulanan ekonomik reformların tetiklediği işsizlik, Çin Komünist Partisinin tutumu ve siyasi bozulma gibi nedenlerin etken olduğu kaydediliyor.
Olayların ilk başladığı zamanlarda hükümet, göstericilere müdahale etmemiş ancak protestocuların dağılmaması üzerine 20 Mayıs'ta sıkıyönetim ilan edilmişti.
Hükümet, protestocuların taleplerinin karşılanmasının mümkün olmadığı ve gösterilerin bastırılması gerektiği kararına vararak 4 Haziran gecesi tanklar ve askerleri meydana göndermişti.
Güvenlik güçlerinin olayları bastırırken gerçek mermi kullanması sonucu Çin Kızılhaçı'na göre 2 bini aşkın kişi yaşamını yitirmişti.
Diğer yandan, olayların ardından çok sayıda devlet ve parti yetkilisi gözaltına alınmış ya da ev hapsiyle cezalandırılmıştı.
Çin'in yakın tarihinde geniş yankı uyandıran Tiananmen olayları, ülkedeki yeni nesil başta olmak üzere halk tarafından halen tam olarak bilinmiyor.
Hayatını kaybedenlerin anıldığı etkinlik, her yıl Tiananmen olaylarının yaşandığı günde Hong Kong'da yapılıyor.
Kaynak:
