Sağlık Bakanlığı verilerine göre, dünya genelindeki ölüm ve engelliliğin başlıca nedenlerinden biri olan kalp ve damar hastalıkları, her yıl yaklaşık 18 milyon insanın hayatını kaybetmesine neden oluyor.
Kalp ve damar hastalıklarını tetikleyen en önemli davranışsal risk faktörleri arasında sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün ve alkol kullanımı yer alıyor.
Risk faktörlerinin etkileri bireylerde yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri ve obezite gibi durumları ortaya çıkararak kalp ve damar hastalığı gelişme riskini artırıyor.
Risk faktörlerinin bir arada görülmesi ise bireyin riskini katlayarak daha da artırıyor. Bu nedenle kalp ve damar hastalıklarından korunmada yalnızca bir risk faktörünün değil tüm risk faktörlerinin birlikte ele alınması ve müdahale edilmesi önem arz ediyor.
Dünya Sağlık Örgütüne göre, uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve değiştirilebilir risk faktörlerinin kontrol altına alınması ile kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin dörtte üçünden fazlasının önlenebiliyor.
Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı
Hastalıkla etkin mücadele eden Sağlık Bakanlığı da "Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı" hazırladı.
Program ile kalp ve damar hastalıklarının risk faktörlerinden korunulması, erken teşhis, etkili tedavi ve izlemlerinin aile hekimlerinden başlayarak 'uçtan uca yönetim anlayışıyla' tüm hizmet basamaklarında etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi için gereken stratejiler ortaya konuluyor.
Program kapsamında aile hekimlerince, 40 ve üstü yaştaki kişilerin kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapılıyor. Değerlendirme sürecinde öncelikle kişinin yaşı, cinsiyeti, sigara kullanımı bilgileri alınıyor, kan basıncı ölçülüyor ve kolesterol değerine bakılıyor. Elde edilen veriler kullanılarak 10 yıl içinde ölüme neden olabilecek bir kalp ve damar hastalığı geçirme riski hesaplanıyor, kişiye özel danışmanlık verilerek tedavi planı oluşturuluyor.
2 milyon 483 bin 467 kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapıldı
Aile hekimleri tarafından Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle 1 Kasım 2024-14 Nisan 2025 tarihlerinde, 2 milyon 483 bin 467 kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapıldı.
Taramalar sonucunda 317 bin 776 kişide risk tespit edilirken, bu kişilerin durumlarına uygun olarak Sağlıklı Hayat Merkezlerinde sağlıklı beslenme, hareketli hayat, sigara bırakma gibi konularda ücretsiz danışmanlık hizmeti verilmeye başlandı.
Bakanlık yetkilileri, kalp sağlığını korumak için işlenmiş gıdalardan uzak durulması, tuz tüketiminin azaltılması, sigara ve alkol kullanılmaması, düzenli egzersiz yapılması ve uyku düzenine dikkat edilmesini öneriyor.
Kaynak: AA
