WELLINGTON (AA) - Solomon Adaları Dışişleri Bakanı Jeremiah Manele, "(Çin ve ABD) Taraf seçmek zorunda kalacağımız bir pozisyona konulmak istemiyoruz." ifadesini kullandı.
Dışişleri Bakanı Jeremiah Manele, resmi ziyaret kapsamında bulunduğu Yeni Zelanda'nın başkenti Wellington'da açıklamalarda bulundu.
Geçen hafta, ABD ve Pasifik ülkeleri arasında imzalanan bildirinin taslağına atıfta bulunan Manele, metinde içlerine sinmeyen bazı ifadeler olduğunu söyledi.
Söz konusu ifadelerin ayrıntılarının sorulması üzerine Manele, taslakta Çin ile ilgili dolaylı ifadeler bulunduğuna dikkati çekerek, "Bizi taraf seçmek zorunda kalacağımız bir pozisyona sokan bazı ifadeler var. Taraf seçmek zorunda olduğumuz bir pozisyona konulmak istemiyoruz." diye konuştu.
Manele, yetkililerle yapılan görüşme ve müzakerelerin ardından ortak zemin bulunduğunu belirterek, Çin'le ilgili dolaylı ifadelerin değiştirilmesinin ardından ABD ve Pasifik ülkeleri ile mutabakat sağlayabildiklerini kaydetti.
Ülkesinin Çin ile nisanda imzaladığı güvenlik anlaşmasını değerlendiren Manele, anlaşmanın ulusal güvenlik stratejisinin bir parçası olduğunu ve Çin'in ülkede askeri üs kurmasına dair bir hüküm bulunmadığını vurguladı.
Solomon Adaları Dışişleri Bakanı Manele Wellington'da Yeni Zelandalı mevkidaşı Nanaia Mahuta ile bir araya geldi.
Solomon Adaları'nın, "ABD-Pasifik Ortaklığı Bildirgesi"ni "Pasifik ülkelerinin, bölgesel etkileri olabilecek bir güvenlik anlaşması imzalamadan önce birbirleriyle istişare etmelerini" gerektiren maddenin çıkarılmasının ardından imzaladığı iddia edilmişti.
- "ABD-Pasifik Ortaklığı Bildirgesi"
Washington ile Pekin arasında son dönemde jeopolitik rekabet ve gerilimler artarken 28-29 Eylül'de Washington'da ilk defa "ABD-Pasifik Ada Ülkeleri Zirvesi" düzenlenmişti.
Zirveye, Mikronezya, Marshall Adaları, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Samoa, Tuvalu, Tonga, Fiji, Cook Adaları, Fransız Polinezyası, Yeni Kaledonya ve Palau liderlerinin yanı sıra Vanuatu, Nauru ve Solomon Adaları'dan temsilcileri katılmıştı.
Zirvenin ardından 11 maddelik "ABD-Pasifik Ortaklığı Bildirgesi" imzalanmıştı.
Solomon Adaları'nın anlaşmadaki "Pasifik ülkelerinin, bölgesel etkileri olabilecek bir güvenlik anlaşması imzalamadan önce birbirleriyle istişare etmelerini" gerektiren maddenin çıkarılmasının ardından imzaladığı öne sürülmüştü.
Bu arada ABD Başkanı Joe Biden, zirvede yaptığı konuşmada, Pasifik ada ülkelerindeki programlara 810 milyon dolardan fazla yardımda bulunacağını duyurmuştu.
- Çin, Solomon Adaları'yla güvenlik anlaşması imzalamıştı
Çin ile Solomon Adaları arasında imzalanacağı açıklanan güvenlik anlaşmasının taslağı oluğu iddia edilen belge 24 Mart'ta internete sızdırılmıştı.
Belgede, anlaşmanın Çin savaş gemilerinin Solomon Adaları limanlarına demirleyebileceği, kısa süreli bekleyebileceği, lojistik ikmali ve geçiş yapabileceğini öngördüğü ileri sürülmüştü.
Ayrıca Solomon Adaları'nın sosyal düzenini, insan yaşamını ve mülkiyeti korumak için Çin'den polis, zırhlı polis, askeri personel ve diğer koruyucu ile askeri güç de talep edebileceği belirtilmişti.
Çin ile Solomon Adaları, 20 Nisan'da "güvenlik alanında iş birliğine yönelik hükümetler arası çerçeve anlaşması" imzalamış, ABD, Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda hükümetleri, "detaylarının şeffaf şekilde paylaşılmadığını savunarak" anlaşmaya ilişkin endişelerini ifade etmişti.
Washington, acil iklim zorluklarını ve artan jeopolitik gerilimleri gerekçe göstererek şubatta Pasifik ada ülkeleriyle ilişkilere yönelik "Hint-Pasifik Stratejisi"ni yayımlamıştı.
"Pasifik adalarında dayanıklılık inşa etmek için ortaklıklar kurmayı" hedefleyen strateji, Joe Biden yönetiminin ABD'nin Hint-Pasifik'teki uzun vadeli konumunu ve bağlılığını güçlendirmeye kararlı olduğunu vurgulamıştı. Bu stratejiyle ABD, "Pasifik adaları da dahil olmak üzere Güney Asya ve Okyanusya'ya kadar bölgenin her köşesine odaklanacağını" ilan etmişti.
Diğer yandan Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi'nin mayıs ve haziranda Pasifik bölgesinde 8 ülkeyi kapsayan turunda, Çin'in Solomon Adaları ile imzaladığı güvenlik anlaşmasına benzer bir iş birliği çerçevesini, diğer Pasifik ada ülkelerine çok taraflı genişletmek istediği ileri sürülmüştü.
Kaynak:
