BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, iklim değişimi, hava kirliliği ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi sorunlar ve Kovid-19 salgınının açtığı yararlara ek olarak Ukrayna'daki savaşa atfen, çatışmaların da dünya çapında giderek şiddetlendiğine dikkati çekti.
Guterres, New York'taki BM Genel Kurulunun "Ortak Gündemimiz" konulu toplantısında konuştu.
"Ortak Gündemimiz hakkındaki raporumu sunmamın üzerinden neredeyse 1 yıl geçti. O yıl boyunca rapordaki önerilere olan ihtiyaç sadece arttı." diyen Guterres, iklim çöküşü, hava kirliliği ve biyolojik çeşitlilik kaybından oluşan üçlü gezegen krizine ve Kovid-19 salgınının neden olduğu muazzam ıstıraba ek olarak çatışmaların dünya çapında şiddetlendiğini vurguladı.
Guterres, söz konusu rapor ve bazı tavsiyeler hakkında bilgilendirme yaparak şunları söyledi:
"Ukrayna'daki yıkıcı savaşın dalgalı etkileri, dünya çapında gıda ve enerji fiyatlarının yükselmesine katkıda bulundu. Geçen ay İstanbul'da varılan anlaşmalarla sonuçlanan müzakereler, gıda ve gübre ürünleri fiyatlarını giderek savaş öncesi seviyelerine yaklaştırdı. Buna rağmen gelişmekte olan ülkeler sıkıntı yaşıyor."
Kovid-19 salgınından kurtulmaya yatırım yapacak ve savaşın etkisiyle başa çıkacak kaynaklar olmadan 2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri rotasından daha da sapıldığı tespitini paylaşan Guterres şunları kaydetti:
"İklim felaketinin ezici kanıtı gün geçtikçe artıyor. İnsanlığın yarısı şu anda kuraklık, sıcak hava dalgaları, sel, orman yangınları ve diğer aşırı iklim koşullarından dolayı tehlike altında. Küresel sera gazı emisyonları, insanlık tarihinin en yüksek seviyelerinde ve artmaya devam ediyor. Jeopolitik rekabet yoğunlaştı. Nükleer çatışma riski on yıllardır olduğundan daha şiddetli."
- BM'nin gündemindeki "Geleceğin Zirvesi"
Guterres, BM gündemine teklif edilen "Geleceğin Zirvesi" hakkında da "Bu zirve, küresel eylemi yeniden canlandırmak, temel ilkeleri yeniden taahhüt etmek ve geleceğe uygun olmaları için çok taraflılık çerçevelerini daha da geliştirmek adına nesilde bir kez görülen bir fırsattır." değerlendirmesinde bulundu.
Zirvenin, BM Sözleşmesi'ne olan temel inancı yeniden teyit etmesi, 2030 Gündemi ve Paris Anlaşması'ndaki mevcut taahhütleri yerine getirmeye yönelik çabalara yeniden odaklanması gerektiğine vurgu yapan Guterres, barış için tüm dünyayı BM çatısı altında hareket etmeye çağırarak bazı öneriler sundu.
Guterres, ilk önerisini, "Tehditlerin tüm biçimleri ve alanları ve karada, denizde, uzayda ve siber uzayda düşmanlıkların patlak vermesini ve tırmanmasını önlemek için BM'nin fonksiyonlarını geliştirmek." sözleriyle ifade etti.
İkinci olarak açık, özgür ve güvenli dijital gelecek için ortak ilkelere dayalı bir "Küresel Dijital İlkeler Sözleşmesi" önerisinde bulunan Guterres, üçüncü olarak gelecekteki riskleri işaret etmek için "Gelecek Nesillere İlişkin Deklarasyon" oluşturmaktan bahsetti.
Guterres, uzayda silahlanma yarışının önlenmesine, dış uzayda yaşanacak rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik ortak ilkelerin de oluşturulmasının gerekliliğini kaydetti.
Kaynak:
