ANKARA (AA) - Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Göcek Körfezi'nde su kalitesinin bozulmaması, denizaltı biyoçeşitliliğinde azalma yaşanmaması, tekne ve yatlarda biriktirilen evsel atıkların denizlere boşaltılmaması için 6 etaplık proje başlattı.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, binlerce yıllık tarihsel zenginliği ve doğasıyla Doğu Akdeniz'de önemli konuma sahip, deniz turizminde en çok tercih edilen rotaların başında gelen, yerli, yabancı tekne ile yatların en çok ziyaret ettiği koylar arasında bulunan Fethiye-Göcek koylarını koruma altına almak için harekete geçti.
Özellikle Kovid-19 döneminde yoğunluğu daha da artan kontrolsüz kullanımlar sebebiyle su kalitesinin bozulmaması, denizaltı biyoçeşitliliğin azalmaması, en büyük karbon yutak alanlarından olan ve oksijen-besin kaynağı barındırması sebebiyle denizlerin ormanları olarak tanımlanan deniz çayırlarının zarar görmemesi için "Fethiye Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi Göcek Körfezi Mapa, Şamandıra ve Çevre Koruma Projesi" hazırlandı.
Projenin hayata geçirilmesiyle, tekne ile yatların gelişigüzel demir ve çapa atarak deniz canlılarının beslenme, barınma, üreme bölgeleri olan ve IUCN kriterlerine göre nesli kritik derecede tehlike altında bulunan deniz çayırlarına zarar vermesinin, koylardaki ağaçlara bağlanan tekne halatlarının yeşil bitki örtüsünü tahrip etmesinin, yatların atık boşaltarak koyları kirletmesinin ve sualtı ekolojisinin yok olmasının önüne geçilecek.
- Akıllı şamandıra sistemiyle 7 gün 24 saat izleme yapılacak
Tekne ile yatların denize demir ve çapa atmalarına engel olmak amacıyla tekne ve yat kapasitesi dikkate alınarak koy toprağına yeterli sayıda mapalar yerleştirilecek, deniz tabanına tonozlar konulacak, şamandıralar bu tonozlara bağlanacak, teknelerin kıyılarda yer alan ağaçlara halat bağlamalarına izin verilmeyecek.
Akıllı şamandıra sistemi sayesinde denizde anlık klorofil değerleri, oksijen oranı, bulanıklık ve su kalitesi 7 gün 24 saat izlenecek.
Şamandıraların bağlı olacağı yapay resif özellikli tonozlar ise gözenekli yapıları sayesinde aynı zamanda deniz canlılarının beslendiği, barındığı yuvalar ve yumurtlama alanları olacak.
Proje kapsamında atık alım teknelerinin sayı ve kapasiteleri artırılacak. 400 tonluk ana atık gemisi ve ona eşlik eden 3 adet 20 tonluk atık alım teknesi işletilecek.
Atık alım teknelerindeki kapasitelerin artırılmasıyla atıkların alınması daha hızlı sağlanacak.Böylece tekne sahiplerinin konakladıkları noktadaki atık alım bekleme süreleri daha da kısalacak. Takip sistemi sayesinde denizlere atık bırakılmasının da önüne geçilecek.
- Mobil uygulama tüm ihtiyaçlara cevap verecek
Bölgeye giren tekne sahiplerine kolaylık sağlaması için hazırlanacak mobil uygulama akıllı telefonlara ücretsiz indirilebilecek.
Altı modülden oluşacak uygulamanın akıllı şamandıra sistemi destekli "VIP transfer modülü" ile kullanıcılar, havalimanından teknelerin bulunduğu noktaya kadar hızlı ve konforlu şekilde ulaşacak.
"Şamandıra bul modülü" ile kullanıcılar, bölgedeki tüm şamandıralarda bulunan CPS cihazları ve her şamandıraya özel tanımlanan karekod sistemiyle boş bağlama lokasyonlarını sistemdeki harita üzerinden koordinatlı olarak görebilecek.
Kullanıcılar henüz kıyıdayken boş olan şamandıraların yerini GPS üzerinden tespit edecek ve seçtiği herhangi bir noktaya vakit kaybetmeden ulaşabilecek.
"Kumanya ve temiz su talep modülü" ile tekne sahipleri su ile kumanya için miktar ve zaman belirterek günlük taleplerde bulunabilecek. Tüm talepler GPS sistemi ile merkeze iletilecek. İhtiyaçlar teknelere en yakın noktalardan hızlıca karşılanacak.
"Acil durum yardım butonu"yla kullanıcılar koylardaki yangın, kaza, arıza ve tüm acil müdahale gerektiren olayları merkeze haber verebilecek. Bildirilen acil müdahale noktaları yine GPS üzerinden anında tespit edilebilecek.
"İhbar modülü" ile koylardaki kirlilik, tekneler tarafından deşarj edilen atıklar, yasa dışı faaliyetler ve benzeri durumlar tek bir tuşla uydu ile irtibat kurularak ilgili makamlara ve resmi kurumlara iletilebilecek. Bildirilen noktaya gerekli müdahale ivedilikle yapılabilecek. Böylece koylardaki kaçak atık su deşarjlarının önüne geçilecek.
- 6 etaptan ilkinin ihalesi gerçekleştirildi
Uygulamadaki "Atığımı al modülü" ile tekneler varsa seyir kaynaklı atıkları, yoksa koyda konakladıkları sürede oluşacak atıkları için atık alım talebi oluşturabilecek. Atık alım tekneleri, tüm atıkları sıfır emisyonlu ve yüzer bir atık kabul tesisi olarak tasarlanan Mavi-Kuş Atık Alım Gemisi'ne aktaracak.
Projenin hayata geçirilmesi ile her yıl izleme çalışması yapılarak deniz çayırlarının gelişimi, su kalitesi ve projenin bölgeye olan katkıları gözlemlenecek.
Koylardaki tekne ve yat kapasitesini karşılayacak, konaklayanların birçok temel ihtiyacına cevap verecek ve doğa katliamının önüne geçerek eşsiz mirasın korunmasını sağlayacak projenin hayata geçirilmesi için ilk adım atıldı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, proje kapsamında oluşturulan 6 etaptan ilk etabın ihalesini gerçekleştirdi. İnceburun, Osmanağa, Günlük ve Boynuzbükü koylarını içine alan 1. etap ihalesi kapsamında tekne bağlama amaçlı 99 mapa ve 59 şamandıra sistemi kurulacak.
Toplam 19 koydan oluşan 6 etaptan geriye kalan 5 etabın ihaleleri de yıl içerisinde yapılarak Göcek Körfezi ekolojisi ve deniz ekosistemi korunacak ve yat turizmi sürdürülebilir hale getirilecek.
Göcek koylarında su kalitesi incelemesi, denizaltı biyoçeşitliliği takibi ve "Pocidonia oceanica" adı verilen deniz çayırlarının durumunun izlenmesi çalışmalarını periyodik olarak gerçekleştiren bakanlık, proje öncesi ve sonrasına ait verileri kamuoyu ile paylaşacak.
Kaynak:
