Tufts Üniversitesi liderliğinde yürütülen ve Kuzey Arizona Üniversitesi, ABD Tarım Bakanlığı (USDA) ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) ile ortaklaşa gerçekleştirilen çalışmada, 2016–2022 yılları arasında Boston’un 17 farklı noktasında 328 farenin böbrek örnekleri analiz edildi. Test edilen farelerin yüzde 18’inde Leptospira bakterisine rastlandı.
Bakteri doğrudan insan vakasına bağlandı
Araştırmacılar, 2018 yılında Boston’da bir hastada görülen leptospiroz vakasının, aynı bölgedeki fare örnekleriyle neredeyse birebir genetik benzerlik taşıdığını tespit etti. Bu bulgu, hastalığın kaynağının şehirdeki fareler olduğunu güçlü şekilde ortaya koyuyor.
Leptospiroz, genellikle fare idrarı aracılığıyla toprak, su birikintileri veya durgun sulara bulaşarak yayılıyor. İnsanlar, evcil hayvanlar ve diğer canlılar bu alanlarla temas ettiklerinde enfekte olabiliyor. Hastalık, tropikal bölgelerde yaygın olmakla birlikte, küresel ısınmayla birlikte daha serin iklimlerde de görülmeye başladı.
Farelerden alınan örneklerle yeni test yöntemi geliştirildi
Tufts Üniversitesi’nden Dr. Marieke Rosenbaum, çalışmada farelerin böbreklerinden bakteri üretmeyi başardıklarını ve bunun literatürde ilk kez kayda geçtiğini belirtti. Araştırma ekibi, özel DNA yakalama teknikleriyle Leptospira bakterisinin tüm genetik dizilimini analiz etti.
Kuzey Arizona Üniversitesi'nden Prof. Dr. Dave Wagner, geliştirilen genetik tekniklerin leptospiroz araştırmalarında yeni bir dönemin kapısını araladığını belirtti. Wagner, “Artık bakterinin şehir içindeki fare popülasyonları arasında nasıl yayıldığını detaylı biçimde izleyebiliyoruz,” dedi.
Risk altındaki gruplar ve bilinç eksikliği
Dr. Rosenbaum, her ne kadar insanlarda fare teması nadir olsa da, özellikle evsiz bireyler ya da açık alanda uyuşturucu kullanan kişiler gibi belirli grupların daha yüksek risk taşıdığını ifade etti.
Ayrıca, hastalığın belirtilerinin çoğu zaman hafif ateş veya genel rahatsızlık gibi belirtilerle sınırlı olması nedeniyle tanı ve raporlamanın yetersiz kaldığını vurguladı. Bazı vakalarda antibiyotik tedavisi, test yapılmadan hastalığı ortadan kaldırabiliyor, bu da resmi kayıtlara geçmesini engelliyor.
Şehirdeki fare hareketleri takip edildi
Araştırmada, Boston’daki fare popülasyonlarının genetik olarak birbirinden ayrıştığı ve her bölgenin yıllar içinde kendi bakteriyel suşunu taşıdığı gözlemlendi. Farelerin yaklaşık 600 metre mesafeye kadar hareket edebildikleri, yeşil alanlar ve biyolojik koridorları kullandıkları, ancak çok şeritli yolların bu geçişleri engellediği tespit edildi.
Rosenbaum, şehirlerde fareleri tamamen yok etmenin mümkün olmadığını belirterek, "Fare kontrolüne yönelik müdahalelerin, hem hayvan popülasyonları hem de hastalık yayılımı üzerindeki etkilerini daha iyi anlamamız gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.
Araştırma sonuçları, bilimsel çalışmalarıyla bilinen PLOS Neglected Tropical Diseases dergisinde yayımlandı. Uzmanlar, elde edilen bulguların şehirlerde hem fare kontrol politikalarının hem de halk sağlığı önlemlerinin yeniden şekillendirilmesinde önemli rol oynayacağını belirtiyor.
Kaynak: Haber Merkezi
