ANKARA (AA) - Kazakistan'da sosyoekonomik durum kötüleştiği gerekçesiyle başlatılan gösteriler, Pasifik Okyanusu'nda bulunan ada ülkesi Tonga'daki yanardağ patlaması, Hindistan'ın Karnataka eyaletinde devlet okulunda, bir grup Müslüman öğrencinin başörtüsü ile derse girmesine izin verilmemesi, İsrailli siber güvenlik şirketine ait yazılım programı Pegasus'un, casusluk faaliyetleri için dünyanın dört bir yanında kullanılması ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'a özel askeri operasyon başlatması 2022 yılının ilk çeyreğine damga vurdu.
Kazakistan'ın batısında 2 Ocak'ta sıvılaştırılmış petrol gazına (LPG) yapılan zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik durum kötüleştiği gerekçesiyle başlatılan gösteriler, ülkenin diğer kesimlerine yayıldı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti. Protestoların yayılması sonucu ülke genelinde 5-19 Ocak'ta olağanüstü hal ilan edildi. Kazakistan, dış bağlantılı terör gruplarının saldırısıyla karşı karşıya kaldığını belirterek üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nden (KGAÖ) 1992 ve 2007 yıllarında imzalanan anlaşmaların 3. ve 4. maddeleri gereği destek istedi. Olaylarda 10 günde 225 kişi hayatını kaybetti. Protestoların ülke genelinde çatışmalara dönüştüğü olaylarda hayatını kaybedenler nedeniyle 10 Ocak'ta ulusal yas ilan edildi. Göstericilerin kamu binalarını işgal etmesi ve silah kullanması sonucu Astana yönetimi, güvenlik güçlerine operasyon talimatı verdi. Olaylar nedeniyle 10 bin civarında kişi gözaltına alındı.
Pasifik Okyanusu'nda yaklaşık 170 adadan oluşan Tonga'nın başkenti Nuku'alofa'nın kuzeyindeki Hunga Ha'apai Adası'nda bulunan yanardağ, 15 Ocak'ta aktif hale gelerek kül, buhar ve gaz püskürtmeye başladı. Patlamanın ardından Tonga, Yeni Zelanda, ABD, Kanada, Şili ve Japonya için "tsunami" uyarısı verildi, tsunami Tonga'daki hemen hemen tüm adaları vurdu. Yanardağdaki patlamaların 2021'deki faaliyetlerinden 7 kat daha şiddetli olduğu belirtildi.
Hindistan'ın Karnataka eyaletinde uzun süredir uygulanan başörtüsü yasağı 1 Ocak'ta devlete ait Udupi Kadın Yüksekokulu'ndaki Müslüman öğrencilerin derslere başörtüsüyle girmesiyle tartışılmaya başlandı. Karnataka'da diğer okullarda da Müslüman kız öğrencilerin başörtülü derslere girmesi üzerine Hindu öğrenciler tepki göstererek derslere safran rengi şalla girmeye başladı. Udupi'deki okul yöneticileri, hükümet yetkilileri ile öğrenci ve aileleri arasında 19 Ocak'ta yapılan toplantıda bir çözüme varılamadı, 5 kız öğrenci okul dışında protestolara başladı. Eyalet hükümeti, 26 Ocak'ta uzman paneli kurdu. Panel görüşünü bildirene kadar başörtülü öğrencilerin üniforma kurallarına uyması ve okula başörtüsüz girmesi istendi. Öğrenciler, 31 Ocak'ta Karnataka Yüksek Mahkemesine başvurarak başörtüsünün Hindistan anayasasının sağladığı temel bir hak olduğunu savundu. Mahkeme, karar açıklanıncaya kadar başörtüsüyle okullara giremeyeceğini bildirdi. Mahkeme başkanı, ayrıca yetkililere eyalette başörtüsü yasağı gerginliği nedeniyle ara verilen eğitimlere devam edilmesi direktifini verdi. Yüksek mahkeme, okullarda başörtüsü yasağı konusunda iki yargıcın farklı görüş bildirmesi nedeniyle anlaşmazlığa düştü.
İsrailli siber güvenlik şirketi NSO Group tarafından geliştirilen Pegasus casus yazılımının, kullanıcıların haberi olmadan telefon konuşmalarının dinlenmesi, ses kaydı alınması, e-postaların takip edilmesi ve telefonlardan fotoğraf çekilmesi gibi casusluk faaliyetleri için dünyanın dört bir yanında kullanıldığı ortaya çıktı. Azerbaycan, El Salvador, Fransa, İngiltere, Polonya, Macaristan, Hindistan, Kazakistan, Ruanda, Fas, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Filistin ve Ürdün'de çok sayıda kişinin Pegasus casus yazılımıyla izlendiği ifade edildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 24 Şubat'ta "Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'a özel askeri operasyon" başlattıklarını duyurdu. Böylece Rusya-Ukrayna savaşı başladı. Ukrayna'da sıkıyönetim ve genel seferberlik ilan edildi. Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesine tepki gösteren çok sayıda ülke, Rusya'ya yaptırım kararlarını sıraladı, kendi vatandaşlarını ülkeden tahliye etti ve Rus diplomatları topraklarından sınır dışı etti. Başta Putin olmak üzere Rus siyasetçiler ve iş insanları, AB ile bazı ülkelerin yaptırımlarının hedefi oldu. Moskova yönetimi de mütekabiliyet gereği, bu ülkelere yaptırım kararı aldı veya diplomatlarını ülkeden sınır dışı etti. Olağanüstü zirvede bir araya gelen NATO liderleri, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik "tam teşekküllü işgalini" kınadı. Rusya Federasyonu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) 26 Şubat'ta yapılan oylamada, Ukrayna'daki saldırılarını kınayan karar tasarısını veto etti.
2022'nin ocak, şubat ve mart aylarında şu önemli gelişmeler yaşandı:
1 OCAK
- Güney Afrika, 26 Aralık'ta hayatını kaybeden, apartheid ile mücadele kahramanı ve Nobel Barış Ödüllü insan hakları aktivisti Başpisikopos Desmond Tutu, son yolculuğuna uğurlandı.
2 OCAK
- Güney Afrika Cumhuriyeti'nin yasama başkenti Cape Town'daki parlamento binasında yangın çıktı.
3 OCAK
- ABD'li teknoloji devi Apple, "borsada 3 trilyon dolar değerlemeyi aşan ilk şirket" oldu.
- Dünyanın en yaşlı insanı kabul edilen Japon kadın Tanaka Kane, 119. yaşına girdi. Tanaka Kane, 25 Nisan'da hayatını kaybetti.
- ABD, 1 Ocak 2022'den itibaren insan hakları ihlalleri ve darbeleri gerekçe göstererek Etiyopya, Mali ve Gine'yi gümrüksüz ticaret programından çıkardığını duyurdu.
4 OCAK
- Almanya'nın Hannover kentindeki bir aşı merkezinde çocuklara, yetişkin dozda Kovid-19 aşısı yapıldığı ortaya çıktı.
- Japon otomobil üreticisi Toyota, ABD'de geçen yıl 2,3 milyon araç satarak Amerikan otomobil üreticisi General Motors'u (GM) tahtından etti.
- Kanada hükümeti, First Nations yerli ailelerinin çocuklarıyla ilgili 2007'den bu yana devam eden davada, 20 milyar dolar tazminat ödemeyi kabul etti.
5 OCAK
- Kosova, küresel enerji krizinin yarattığı koşulların olumsuz etkileri nedeniyle ülke genelinde kripto para üretimini yasakladı.
- Tunus yargısı, Nahda Hareketi lideri ve Meclis Başkanı Raşid el-Gannuşi ve eski Tunus Cumhurbaşkanı Munsif el-Merzuki'nin "seçim ihlalleri işledikleri" suçlamasıyla mahkemeye sevk edilmelerine karar verdi.
- İtalya'nın Sicilya bölgesinde tanınan ve 20 yıldır aranan mafya babası Gioacchino Gammino, "Google Maps" harita uygulamasında çıkan bir fotoğrafı sayesinde İspanya'da yakalandı.
6 OCAK
- İsviçre ordusu, dünyada yaygın kullanılan WhatsApp ve Telegram gibi mesajlaşma uygulamalarını güvenlik gerekçesiyle yasakladı.
- İran-Irak Savaşı'nda hayatını kaybeden ve naaşlarına yaklaşık 35 yıl sonra ulaşılan 150 İran askeri için Tahran'da cenaze töreni düzenlendi.
7 OCAK
- ABD'nin Colorado eyaletinde meydana gelen, bölge tarihinin en büyük yangını olarak bildirilen Marshall yangını en az 513 milyon dolarlık hasara yol açtı ve yaklaşık 1100 ev ve yapıyı yok etti.
- Bilim insanları, ilk defa Güneş'ten 10 kat daha büyük kırmızı üstdev bir yıldızın patlayarak supernovaya dönüşmesini gözlemledi.
8 OCAK
- ABD'de bilim insanları, kalamar gözünün gelişimi için gerekli olan bir gen ağı keşfetti.
- Ulusal güvenlikle ilgili suçlamalar nedeniyle tutulduğu cezaevinde Kovid-19'a yakalanan İranlı muhalif yazar Bektaş Abtin (48) hayatını kaybetti.
9 OCAK
- Fransız piyanist Stephane Blet, İsviçre'nin Cenevre kentinde yaşamını yitirdi.
- Suudi Arabistan'da yaklaşık 3 yıldır cezaevinde tutulan Prenses Basmah (Besme) bint Suud bin Abdulaziz Al Suud ve kızı Suhud eş-Şerif tahliye edildi.
- Myanmar'ın Arakan eyaletindeki baskı ve zulümden kaçarak Bangladeş'e sığınan Müslümanların yaşadığı kampta çıkan yangından 5 bin kişi etkilendi.
10 OCAK
- Bilim insanları, biyofilm bakterilerinin, daha gelişmiş organizmalar bitki ve hayvanlarda olduğu gibi ayrıntılı şekillerde organize olduğunu tespit etti.
- Hollanda'da 15-17 Mart 2021'de düzenlenen genel seçimden 299 gün sonra hükümet resmen kuruldu.
- İngiltere merkezli enerji şirketi "Chariot", Fas açıklarında yaklaşık 1 trilyon metreküp doğal gaz rezervi bulunduğunu açıkladı.
- Washington Post gazetesinin araştırmasında, ABD'de 18,19 ve 20. yüzyıllarda 1700'den fazla Kongre üyesinin hayatlarının bir döneminde siyahi köle sahibi olduğu ortaya çıktı.
11 OCAK
- Amerikalı şair Maya Angelou, çeyreklik madeni paraya basılan ilk siyahi kadın oldu.
- ABD'nin Maryland eyaletindeki bir hastanede, ölmek üzere olan 57 yaşındaki David Bennett'e son çare olarak domuz kalbi nakledildi. Bennett, 9 Mart'ta hayatını kaybetti.
- Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı David Sassoli, 2 haftadır tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.
- Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Alihan İsmailov'un başbakanlığında, ülkenin yeni hükümetinin oluşturulmasına ilişkin kararnameyi imzaladı.
- Suudi Arabistan'da develere hizmet sunan dünyanın ilk 5 yıldızlı oteli açıldı.
13 OCAK
- ABD'de yapılan araştırmaya göre, son 7 yıl, 1850'lerden bu yana dünyadaki en sıcak yıllar olarak kayıtlara geçti.
- Batı Avustralya eyaletinin Pilbara bölgesindeki Onslow kasabasında 50,7 dereceyle son 62 yılın en yüksek hava sıcaklığı kaydedildi.
14 OCAK
- Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşme görüşmelerinin ilki yapıldı. Türkiye'nin Ermenistan Özel Temsilcisi Büyükelçi Serdar Kılıç ile Ermenistan'ın Özel Temsilcisi Rubin Rubinyan, iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi konusunu ele almak üzere, Rusya'nın başkenti Moskova'da bir araya geldi.
- Batı Afrika ülkesi Nijerya'da, çocuk felci virüsü (poliovirüs) yeniden tespit edildi.
15 OCAK
- Gana, Avrupa Birliği'nin (AB) "kara para aklama listesi"nden çıkarıldı.
- Pasifik Okyanusu'nda bulunan ada ülkesi Tonga'daki yanardağ patlaması ve onu izleyen tsunami nedeniyle 6 kişi hayatını kaybetti. Yanardağ patlaması Japonya'da tsunamiye, Avustralya'da da tsunami uyarısı verilmesine neden olurken Peru'da 18 Ocak'ta dalga boylarının yükselmesi nedeniyle 80 liman kapatıldı. Felaketin ardından Peru'da 21 Ocak'ta 21 sahilde petrol sızıntısının neden olduğu kirlilik sebebiyle "Çevresel Acil Durum" ilan edildi.
17 OCAK
- Çin'de nüfus artış hızı, 1960'ların başında 30 milyon kişinin yaşamını yitirdiği kıtlıktan bu yana en düşük seviyeye geriledi.
18 OCAK
- İspanya'nın kuzeyindeki Leon kentinde ikamet eden ve Guinness Rekorlar Kitabı'na göre dünyanın en yaşlı erkeği olan Saturnino de la Fuerte öldü.
19 OCAK
- ABD Başkanı Joe Biden'ın New York Doğu Bölgesi Mahkemesi yargıçlığına aday gösterdiği Bangladeş asıllı Nusrat Jahan Choudhury, ülkede federal yargıçlığa aday gösterilen ilk Müslüman kadın oldu.
20 OCAK
- Avusturya, Avrupa'da herkese aşı zorunluluğu getiren ilk ülke oldu.
- İskoçya'da bir çatı katında bulunan, aralarında Kanuni Sultan Süleyman'ın portresinin de olduğu padişah portreleri koleksiyonu müzayede evi Sotheby's tarafından çıkarıldığı açık artırmada 24 milyon 563 bin liraya alıcı buldu.
- Belçika'dan geçen sene yola çıkarak dünyayı dolaşan Zara Rutherford, dünyanın çevresini dolaşan en genç, bunu hafif bir uçakla yapan ilk kadın pilot oldu.
21 OCAK
- Brezilyalı samba şarkıcısı Elza Soares, 91 yaşında yaşamını yitirdi.
- Grammy ödüllü Amerikalı rock şarkıcısı ve aktör Meat Loaf, 74 yaşında yaşamını yitirdi.
- ABD'de ele geçirilen Türkiye'ye ait 28 tarihi eser, New York Başkonsolosluğuna teslim edildi.
22 OCAK
- Çinli bilim insanları, 833 kilometrelik fiber optik kablo üzerinde kuantum anahtar dağılımını gerçekleştirerek bu alanda rekor kırdı.
23 OCAK
- Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan istifa etti. Parlamentoda 3 Mart'ta yapılan oylamanın ikinci turunda, iktidar partisinin adayı Vaagn Haçaturyan, ülkenin yeni cumhurbaşkanı seçildi.
24 OCAK
- Burkina Faso'da bir grup asker, yönetime el koyduğunu açıkladı ve devlet televizyonu RTB'de darbe bildirisi okudu. Alıkonulan Cumhurbaşkanı Roch Christian Kabore, 25 Ocak'ta istifa etti, 7 Nisan'da serbest bırakıldı.
- Pakistan'da ilk kez bir kadın yargıç, Pakistan Yüksek Mahkemesine atandı.
- NATO, "Neptune Strike 2022" tatbikatı kapsamında Akdeniz'de devriye faaliyetlerine başladı. Soğuk Savaş'tan bu yana ilk kez bir ABD uçak gemisi görev grubu tatbikat kapsamında NATO komutasına girdi.
- ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) 25 Aralık 2021'de fırlattığı James Webb Uzay Teleskobu yörüngesine yerleşti.
25 OCAK
- Avustralya hükümeti, Aborjin bayrağının özgürce kullanılabilmesi için 14 milyon dolar karşılığında bayrağın telif haklarını satın aldı.
- İsrail yapımı "Pegasus" casus yazılımının üreticisi NSO Group'un üst yöneticisi (CEO) Asher Levy istifa etti.
26 OCAK
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cezayir'in başkenti Cezayir'deki Isly Caddesi'nde Fransız askerlerinin 26 Mart 1962'de yaptığı katliama ilişkin, "Fransa 60 yıl sonra bu (sebep olduğu) trajediyi kabul ediyor. Açık ve net söylüyorum, bu katliam Cumhuriyet (Fransa) için affedilemez." dedi.
- Avustralya'da bilim insanları, gökyüzünde 20 dakika aralıkla yanıp sönen yeni bir ışın türü keşfetti.
27 OCAK
- ABD'de ilk kez bir robot, insan yardımı olmadan ameliyat gerçekleştirdi.
29 OCAK
- Rusya'nın nüfusu, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana ilk kez 2021'de 1 milyondan fazla azaldı.
30 OCAK
- ABD'nin doğu yakasında orta ve kuzeydoğu eyaletlerini vuran şiddetli kar fırtınası nedeniyle 100 binden fazla kişi elektriksiz kaldı.
31 OCAK
- Burkina Faso'da 24 Ocak'ta yapılan darbenin arkasındaki isim Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba, kendisini cumhurbaşkanı ve başkomutan ilan etti.
- Suudi Arabistan'da açık alanda ilk kez yapılan toplu yoga etkinliğine yaklaşık 1000 kişi katıldı.
1 ŞUBAT
- Azerbaycan Milli Meclisi, Türkiye ile Azerbaycan ilişkilerini resmen müttefiklik düzeyine çıkaran Şuşa Beyannamesi'ni kabul etti.
- İspanyol Pablo Fernandez, bir sosyal dayanışma projesi kapsamında 36 saat hiç durmadan havuzda yüzerek, en uzun süre havuzda yüzme rekoruyla Guinness Dünya Rekorlar Kitabı'na girdi.
2 ŞUBAT
- Türkiye ile Ermenistan arasında ilişkilerin normalleştirilmesi çerçevesinde, ilk doğrudan uçuşla İstanbul-Erivan seferi yapıldı.
3 ŞUBAT
- Bilim insanları, Dünya'yla aynı yörüngeyi paylaşan ikinci Truva asteroidinin varlığını teyit etti.
- ABD'nin orta bölgesinde etkisini sürdüren kar fırtınası yüzünden 4 binden fazla uçuş iptal edildi, 100 bine yakın kişinin elektriği kesildi.
- ABD Başkanı Joe Biden, ABD güçlerinin, DEAŞ elebaşı Ebu İbrahim el Haşimi el Kureyşi'yi Suriye'de düzenlenen bir operasyonda öldürdüğünü açıkladı.
4 ŞUBAT
- Bilim insanları, Hollanda'da AIDS hastalığına yol açan HIV-1 virüsünün 3,5 ila 5,5 kat daha hızlı yayılabilen ve daha zararlı olan yeni bir varyantını tespit etti.
6 ŞUBAT
- "Hindistan'ın bülbülü" olarak tanınan ünlü Hint şarkıcı Lata Mangeshkar 92 yaşında hayatını kaybetti.
8 ŞUBAT
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) iş adamı Halil Falyalı uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.
- ABD Savunma Bakanlığı'na bağlı İleri Savunma Projeleri Araştırma Ajansı (DARPA) ile Skorsky şirketinin yaptığı ortak bir çalışma kapsamında, ilk kez Skorsky marka UH-60 Alfa model bir Black Hawk helikopteri pilotsuz uçuruldu.
9 ŞUBAT
- ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı'nın (NASA) gönderdiği Perseverance gezginci keşif aracı, Mars'ta 245,76 m ile en uzun mesafe yürüyüşünü gerçekleştirdi.
- "Dünyanın en büyük kesim siyah elması" olarak bilinen değerli taş, kripto para kullanılarak 3 milyon 161 bin sterline (58 milyon 966 bin lira) satıldı.
11 ŞUBAT
- AIDS hastalığına yol açan HIV'i keşfettiği için 2008'de Nobel Tıp Ödülü verilen Fransız virolog Luc Montagnier 89 yaşında yaşamını yitirdi.
12 ŞUBAT
- Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan Milli Meclisi'nde kabul edilerek yasalaşan Şuşa Beyannamesi'ni onayladı.
- Türk Hava Yollarının (THY), yurt dışı seferlerine başlamasının 75. yıl dönümü, ilk seferin yapıldığı Yunanistan'ın başkenti Atina'da kutlandı.
14 ŞUBAT
- Dünyaca ünlü film yapımcısı ve yönetmen Ivan Reitman, 75 yaşında hayatını kaybetti.
16 ŞUBAT
- Brezilya'nın Rio de Janeiro eyaletinde şiddetli yağışların yol açtığı seller sonucu 232 kişi hayatını kaybetti.
- Burkina Faso'da 24 Ocak'ta darbe yaparak yönetime gelen Yarbay Paul-Henri Damiba, yemin edip cumhurbaşkanı olarak resmen göreve başladı.
17 ŞUBAT
- Bulgaristan parlamentosu, yaklaşık 9 yıldır devam eden "altın pasaport" olarak bilinen yatırım karşılığı vatandaşlık verme uygulamasına son verdi.
19 ŞUBAT
- Avrupa Uzay Ajansı (ESA), yaklaşık 12 milyar yıl önce oluşmaya başlayan Samanyolu Galaksisi'nde daha önce bilinmeyen yeni bir galaksinin kalıntılarını tespit etti.
- Arjantin'in kuzey doğusundaki Corrientes eyaletinde ocak ayının ortasından bu yana devam eden orman yangınlarında 785 bin hektardan fazla alan tahrip oldu.
21 ŞUBAT
- Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerinin tanınmasına dair kararnameyi imzaladı. Başta NATO olmak üzere, İrlanda, Almanya, Türkiye, Gürcistan, İtalya, İngiltere, ABD, Japonya, Avustralya, Güney Kore, Hollanda, Yunanistan, Balkan ülkeleri, İsveç, Macaristan, Moldova, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri bu karara tepki gösterdi. Çok sayıda ülke Rusya hakkında yaptırım kararı aldı.
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) Ulusal Birlik Partisi (UBP), Demokrat Parti (DP) ve Yeniden Doğuş Partisinden (YDP) oluşan koalisyon hükümeti, UBP Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu başkanlığında kuruldu.
22 ŞUBAT
- Eski ABD Başkanı Donald Trump, Twitter'ın hesabını askıya almasının 1 yıl ardından "Truth Social" ismini verdiği sosyal medya uygulamasını kullanıma sundu.
23 ŞUBAT
- Ukrayna Güvenlik ve Savunma Konseyi, ülke genelinde Donetsk ve Luhansk bölgeleri hariç 30 günlük olağanüstü hal ilan etme kararı aldığını duyurdu. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Rusya'daki vatandaşlarına bir an önce ülkeyi terk etme çağrısı yaptı.
24 ŞUBAT
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'a özel askeri operasyon başlattıklarını duyurdu.
25 ŞUBAT
- Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülke çapında genel seferberlik ilan edilen kararnameyi imzaladı.
- Birleşmiş Milletler (BM), Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesinin ardından 100 binden fazla sivilin yerinden edildiğini bildirdi.
- ABD Başkanı Joe Biden'ın Yüksek Mahkeme yargıçlığına aday gösterdiği Ketanji Brown Jackson, ülke tarihinde bu göreve aday gösterilen ilk siyahi kadın oldu.
1 MART
- Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın sahibi Meta, Ukrayna'ya yönelik saldırı nedeniyle Rus devlet medya kuruluşları RT ve Sputnik'e Avrupa Birliği (AB) genelinde erişimi kısıtlama kararı aldı.
- Avrupa Parlamentosu (AP), Rusya-Ukrayna savaşı konusunda düzenlenen olağanüstü oturumda Ukrayna'nın AB üyeliğine destek veren karar tasarısını kabul etti.
2 MART
- ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı nedeniyle ABD'nin hava sahasını tüm Rus uçaklarına kapattığını duyurdu.
- Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısını kınayan karar tasarısını 5'e karşı 141 oyla kabul etti.
- Beyaz Saray, Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili Rusya ve Belarus'a yeni savunma yaptırımları getirme kararı aldı.
3 MART
- Ukrayna-Rusya görüşmesinde taraflar, sivillerin tahliyesi için ortak insani koridor oluşturulması ve tahliyelerin yapılacağı bölgelerde geçici ateşkesin sağlanması konusunda anlaştı.
- Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakerelerin ikinci turu Belarus sınırındaki Brest'te başladı.
4 MART
- Ukrayna, ülkesindeki Avrupa'nın en büyük santrali Zaporijya Nükleer Santrali Santrali sahasında kontrolün Rus ordusuna geçtiğini açıkladı.
- Pakistan'ın kuzeybatısındaki Peşaver kentinde Şiilere ait camiye yapılan bombalı saldırıda 63 kişi öldü.
- Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi, Rusya'yı kınayan ve Ukrayna'daki tüm insan hakları ihlallerini soruşturacak uluslararası bağımsız soruşturma komisyonu kurulmasına ilişkin karar tasarısını kabul etti.
5 MART
- Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Ukrayna'dan Polonya'ya bir gün içinde 106 bin kişi geçti.
7 MART
- Video paylaşım platformu TikTok, Rusya'daki bazı hizmetlerini askıya aldığını duyururken, çevrim içi yayın platformu Netflix de bu ülkedeki faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı.
8 MART
- BM, Ukrayna'dan komşu ülkelere geçen mülteci sayısının 2 milyona ulaştığını duyurdu.
- ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna savaşı yaptırımları kapsamında ABD'nin Rusya'dan tüm enerji, petrol ve gaz ithalatını yasakladıklarını duyurdu.
9 MART
- ABD'de 6 Ocak 2021'de yaşanan Kongre baskınıyla ilgili açılan ilk dava mahkumiyetle sonuçlandı.
10 MART
- Türkiye'nin arabuluculuğu ile Antalya'da düzenlenen Rusya-Ukrayna-Türkiye üçlü dışişleri bakanları toplantısı yapıldı.
11 MART
- İngiltere, Rusya'da parlamentonun alt kanadı Devlet Duması'ndaki 386 milletvekiline yaptırım kararı aldı.
- Şili'de Aralık 2021'de düzenlenen seçimi kazanan 36 yaşındaki Gabriel Boric, başkanlık görevini teslim alarak Şili'nin en genç Devlet Başkanı oldu.
13 MART
- Çin ile Hindistan, ihtilaflı sınır hattında gerilimi düşürmek üzere 22 aydır sürdürülen görüşmelerin 15. turunda, Haziran 2020'de çatışmaların yaşandığı sınırın batı bölümünde güvenliğin ve istikrarın sağlanması için geçici uzlaşma sağladı.
14 MART
- Kovid-19 aşısını geliştiren Türk kökenli bilim insanları Prof. Dr. Özlem Türeci ve Prof. Dr. Uğur Şahin ile Macar asıllı bilim insanı Prof. Dr. Katalin Kariko, Almanya'da tıp dünyasının en önemli ödüllerinden kabul edilen "Paul-Ehrlich ve Ludwig Darmstaedter 2022 ödülünü" aldı.
15 MART
- Rusya, ABD Başkanı Joe Biden, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve CIA Direktörü William Burns dahil 13 ABD'li yetkilinin yaptırım listesine alındığını açıkladı.
17 MART
- Mali'deki cunta yönetimi, Fransız RFI radyosu ve France 24 televizyonunun yayınlarını askıya aldığını duyurdu.
18 MART
- İngiliz medya denetim kuruluşu Ofcom, Rus devletinin yayın organı Russia Today'in (RT) yayın lisansını "hemen geçerli olmak üzere" iptal ettiğini duyurdu.
21 MART
- Çin'de China Eastern Havayolları'na ait, 132 kişi taşıyan Boeing 737 yolcu uçağı Guangşi eyaletinde dağlık bölgede düştü. Kazadan kurtulan olmadı.
- ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Myanmar ordusunun Arakanlı Müslümanlara karşı işlediği suçları "soykırım" olarak tanıdıklarını açıkladı.
22 MART
- Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ülkelerine yönelik "varoluşsal bir tehdit" görmeleri durumunda Rusya Devlet Başkanı Putin'in nükleer silahlara başvurabileceğini söyledi.
24 MART
- Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, Rusya'ya Ukrayna'daki saldırılarına son verme, tüm güçlerini geri çekme ve Kiev'e daha fazla yardım çağrısı yapan ikinci kararı, 5'e karşı 140 oyla kabul etti.
27 MART
- Azerbaycan'ın Sovyetler Birliği'nden ayrılıp bağımsızlığını ilan ettikten sonraki ilk cumhurbaşkanı Ayaz Mutallibov 84 yaşında vefat etti.
28 MART
- ABD'de düzenlenen 94. Oscar Ödül töreninde "En İyi Film" ödülünü, "CODA", "CODA" filmindeki performansıyla "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" ödülünü kazanan Troy Kotsur ise Akademi Ödülleri tarihinde Oscar kazanan ilk işitme engelli olarak tarihe geçti. Canlı aksiyon kısa film dalında "The Long Goodbye" filmi ile Pakistan kökenli İngiliz aktör Riz Ahmed, ödül alan ilk Müslüman oldu. Törene, ünlü aktör Will Smith'in, eşiyle ilgili espri yapan sunucu Chris Rock'a sahnede tokat atması damga vurdu.
- Pakistan'da Başbakan İmran Han'a karşı güvensizlik oylaması önergesi, parlamentoda 161 "evet" oyuyla kabul edildi.
31 MART
- Rusya Dışişleri Bakanlığı, mütekabiliyet gereği Avrupa Birliği'nin üst düzey yöneticilerine yaptırım kararı aldıklarını duyurdu.
Kaynak:
