ANKARA (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye-İsveç-Finlandiya arasında imzalanan üçlü muhtırada işaret edilen konulara değinerek, "Göreceli olarak bizim Finlandiya ile daha az problemimiz var. İsveç'in atması gereken daha somut adımlar var." değerlendirmesini yaptı.
Bakan Çavuşoğlu, Romanya Dışişleri Bakanı Bogdan Aurescu ile Bakanlık'taki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Çavuşoğlu, Rumen mevkidaşıyla, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı için geçen hafta Bükreş'te bir araya geldiklerini hatırlatarak Türkiye-Romanya ilişkilerinin temelinde karşılıklı güven ve müttefiklik anlayışı olduğunu, 2021'de iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın 10'uncu yıl dönümünü kutladıklarını söyledi.
Ticari ilişkilerden savunma sanayisine, kültürel faaliyetlerden enerjiye kadar birçok konuyu mevkidaşı ile ele aldıklarını belirten Çavuşoğlu, "Tabii ilişkilerimizi daha ileri seviyeye taşıyarak Romanya ile yüksek düzeyli stratejik işbirliği konseyi mekanizması kurmayı kararlaştırmıştık ve metini de hazırladık ve metin üzerinde mutabık kaldık. Önümüzdeki süreçte Romanya başbakanını ülkemizde ağırlayacağız ve o ziyaret marjında bu belgeyi imzalamış olacağız, mümkün olduğu kadar çok sayıda belgeyi de ziyaret marjında imzalamak istiyoruz." dedi.
- Türkiye-Romanya arasındaki ticaret hacmi 8,5 milyar doları aştı
Bakan Çavuşoğlu, Romanya'nın Güneydoğu Avrupa bölgesinde Türkiye'nin en büyük ticaret ortağı olduğunu, geçen sene iki ülkenin ticaret hacminin 8,5 milyar doları aştığını, bu yıl da artışın devam etiğini ve 10 milyar doları geçeceklerini vurguladı.
İki ülke ticaret hacmindeki hedefin ilk etapta 15 milyar dolar olduğunu belirten Çavuşoğlu, "Bu hedefi de yakalayabileceğimize inanıyoruz. Çok fırsatlar, potansiyeller var. Her iki ülkenin de ekonomisi büyüyor. Romanya'nın ekonomik kalkınması takdire şayan. Türk şirketleri için de önemli fırsatlar sunuyor. Şirketlerimizin Romanya'daki yatırım miktarı 7 milyar doları aştı. 17 bin civarında kayıtlı şirketimiz var." diye konuştu.
Çavuşoğlu, Karma Ekonomi Komisyonu toplantısını 9 yıl aradan sonra tekrar gerçekleştirdiklerini ifade ederek Karadeniz'e kıyısı olan iki ülke olarak deniz taşımacılığında mevcuttan daha fazlasını yapabileceklerini kaydetti.
NATO müttefikleri olarak savunma, savunma sanayisi ve askeri alanda işbirliklerinin olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, "Karadeniz'in güvenliği bizler için çok önemli. Bugünkü görüşmelerimizde de Karadeniz'in güvenliği konusunu da hem baş başa hem de heyetler arası görüşmelerimizde birlikte ele aldık. Savunma sanayisinde işbirliğimizi daha da geliştiriyoruz. Askeri eğitim işbirliği, personel değişimi ve ortak tatbikat ile işbirliğimizi daha da güçlendirmeye kararlıyız." ifadelerini kullandı.
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye-Romanya-Polonya üçlü mekanizmasının 10'uncu yılına girdiğini ve bunun NATO bünyesindeki işbirliklerinin somut bir neticesi olduğunu kaydetti.
Mayıs ayında İstanbul'da bir araya geldiklerini hatırlatan Çavuşoğlu, şimdiki hedeflerin liderleri bir araya getirmek ve en kısa süre içinde Türkiye-Romanya-Polonya üçlü liderler zirvesini Türkiye'de gerçekleştirmek olduğunu söyledi.
Çavuşoğlu, terörle mücadele konusunda yakın işbirliklerinin olduğuna işaret ederek şunları söyledi:
"Özellikle PKK ve diğer illegal örgütler, organize suçlar konusunda. Maalesef FETÖ'nün mevcudiyeti var ve bu konuları da özellikle baş başa görüşmemizde ele aldık. Vize konusunda sıkıntılar vardı, Romanya bu sıkıntıların giderilmesi için ilave personel görevlendirdi ve süreci hızlandırmak için adımlar atıyor. Romanya'da yaşayan Kırım-Tatar toplumu da aramızda güçlü bir bağ. Onların temsilcileriyle de bir araya geldik ve onlar da özellikle Romanya'da uzun yıllardır yaşamaktan elde ettikleri haklardan dolayı son derece mutlular."
- "Tahıl anlaşmasının aksamaması için Rus tahılının sorunsuz bir şekilde ihraç edilmesi önemli"
Bakan Çavuşoğlu, Rumen mevkidaşıyla Ukrayna'daki savaş başta olmak üzere bazı bölgesel konuları da ele aldıklarını, Ukrayna konusunda tutumlarının tamamen örtüştüğünü vurgulayarak savaşın bir an önce sona ermesini temenni etti.
Ukrayna'ya her türlü insani yardım dahil gerekli desteği vermek konusunda da hemfikir olduklarını belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Tahıl anlaşmasının sorunsuz bir şekilde işlemesi de bizim önemli gündem maddemizdi. Bugün bu konuyu da değerlendirdik ve bu anlamda Romanya'nın da çok önemli bir rol oynadığını takdirle söylemek isterim. Yaklaşık 9 milyon ton tahıl ve diğer ürünler Romanya üzerinden ihraç edildi. Tahıl anlaşmasının bundan sonra da aksamaması için Rusya'nın talebi olan ve anlaşmanın bir parçası olan Rus tahıl ve gübresinin de sorunsuz bir şekilde ihraç edilmesi de önemli ve ilk amonyum Rotterdam limanından ihraç edildi. Bu konuda da Birleşmiş Milletler ile beraber çalışıyoruz."
- "İsveç'in atması gereken daha somut adımlar var"
Çavuşoğlu, toplantının soru-cevap kısmında Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine yönelik soru üzerine, Türkiye'nin NATO'nun genişlemesini desteklediğini belirterek "İsveç ve Finlandiya'nın üyeliği söz konusu olduğu zaman biz 'NATO'nun genişlemesine karşı değiliz fakat müttefiklik ruhuna uymayacak şekilde bu iki ülkede maalesef terör örgütleri mevcut ve destek buluyorlar' dedik." diye konuştu.
Madrid'deki NATO zirvesinde imzalanan üçlü muhtıraya işaret eden Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu ahitname aslında beklentilerinizin anlaşıldığını ve kabul edildiğini gösteren bir belgedir. Daha sonra bu belgenin yine ahitnamede olduğu gibi uygulamasını takip etmek için üçlü bir daimi komite kurduk. Aslında bu komitenin kurulması teklifi de onlardan gelmişti. (İsveç'teki) Yeni hükümet ile beraber bazı olumlu adımların atıldığını görüyoruz. Bazı yasalar değişti, terörle mücadele yasası ve anayasada değişiklikler yapıldı. Türkiye'ye yönelik silah ambargosunu kaldırdıklarını da söylediler."
Çavuşoğlu, kasım ayında İsveç ile yapılan karşılıklı temaslara da değinerek atılan bazı adımların memnuniyet verici olduğunu ancak hala atılması gereken adımlar bulunduğunu ifade etti.
Finlandiya Savunma Bakanı'nın Türkiye'ye bir ziyaret gerçekleştireceğini de belirten Çavuşoğlu, "Finlandiya Savunma Bakanı'nın Türkiye'ye gelmesi önemli çünkü Finlandiya'dan henüz daha bize yönelik silah ambargosunu kaldırdıklarına ilişkin bir açıklama olmadı. Böyle bir açıklamayı da kendilerinden bekliyoruz." dedi.
Çavuşoğlu, bu ambargoların kaldırılması gerektiğini vurgulayarak "Biz iki ülke arasında uygulamada bir ayrım yapmıyoruz. İkisi de bunu istiyor hem de NATO da böyle bir talepte bulundu. Ama göreceli olarak bizim Finlandiya ile daha az problemimiz var. İsveç'in atması gereken daha somut adımlar var." değerlendirmesini yaptı.
Bakan Çavuşoğlu, İsveç'in Türkiye'ye iade ettiği kişinin talep edilen kişiler listesinde yer almadığını ve listedeki kişilerin de iade edilmesi gerektiğini belirterek bu kişilere ait mal varlıklarının dondurulması talebinin de ciddi bir talep olduğuna işaret etti.
İki ülke tarafından atılacak adımların Meclis'i ve Türk halkını ikna edici olması gerektiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Üyelik konusu tamamen onların (Finlandiya ve İsveç) bu üçlü ahitnamedeki şartları yerine tam olarak getirmesine bağlıdır." dedi.
- "Yunanistan silahsızlandırılmış adaların statüsünü konuşmak istemediğini her toplantıda söylüyor"
Çavuşoğlu, Aurescu'nun "Sorunların diyalogla çözülmesi" yönündeki değerlendirmelerine katıldığını belirterek Yunanistan'la sorunların çözümü için AK Parti iktidarı öncesi başlatılan istikşafi görüşmelerin bugün de devam ettirildiğini hatırlattı.
İstikşafi görüşmelerin bir dönem durduğunu ancak şimdi "İstişari görüşmeler" adıyla sürdürüldüğünü kaydeden Çavuşoğlu, "Biz sorunları bu mekanizma içinde diyalogla çözmeye çalışıyoruz fakat bu görüşmelerde Yunanistan bu (adaların statüsü) ve diğer konuları kesinlikle müzakere etmek istemediğini söylüyor. Özellikle silahsızlandırılmış adaların statüsünü konuşmak istemediğini her toplantıda söylüyor." dedi.
Çavuşoğlu, diyalogla çözümün olmadığı bir noktada uluslararası hukukun devreye gireceğini vurgulayarak "Burada Uluslararası Adalet Divanı var. Biz buraya götürme teklifinde bulunduk. Yunanistan bu teklife de karşı çıktığı gibi Uluslararası Adalet Divanının silahsızlandırılmış adaların statüsü ile ilgili yargı yetkisine çekince koymuştur." diye konuştu.
Yunanistan'ın diyalog ve Uluslararası Adalet Divanı yollarına yanaşmadığı gibi gerginliği artırıcı adımlar attığının altını çizen Çavuşoğlu, "Bu durumda da bizim sessiz kalmamız mümkün değil." ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, Yunanistan'ın Avrupa Birliği'nden de koşulsuz destek alarak olumsuz adımlar atmaya devam ettiğini sözlerine ekledi.
(Bitti)
Kaynak:
