İSTANBUL (AA) - Aletlerin dünyadaki ve Anadolu coğrafyasındaki seyrine 564 sayfalık "Alet İşler" eseri ışık tutacak.
Türkiye'nin ilk el aletleri üretim şirketi Kanca'nın 55. yılı için hazırlanan tanıtımı İstanbul Deniz Müzesi'nde yapıldı.
Etkinlikte AA muhabirine açıklamada bulunan Kanca Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kanca, Türkçede daha önce aletlerle ilgili yazılmış bir eser bulunmadığını belirterek, çalışmanın 41 yazarın 44 makalesinden oluştuğunu söyledi.
Alper, aletlerin medeniyetler için önemli unsurlardan birisi olduğunu vurgulayarak, "Sadece bilgi önemli değil, onun yanında bunu pratiğe döken aletler de çok önemli. Örneğin Mimar Sinan'ı Mimar Sinan yapan şeylerden birisi de yapılarında kullandığı teknoloji ve aletler. Buradan anlaşılıyor ki bir medeniyetin önemli parçalarından birisi de kullandıkları aletlerin kalitesiyle ortaya çıkar." dedi.
Özellikle genç yaşlarda babasıyla gittiği iş seyahatlerinde bir şeyi fark ettiğini dile getiren Alper, şunları kaydetti:
"Avrupa'da gittiğimiz şirketlerde ürünleriyle ilgili tarihsel içerikleri sergilediklerini gördük. Biz de aletlerimizi şirketteki bir salonda sergilerken yanlarına açıklayıcı bilgi olarak ne yazacağımız konusunda tartıştık ve aletler konusundaki ciddi bilgi eksikliğinin farkına vardık. Türkiye'de aletler üzerine kaleme alınmış derli toplu bir kaynak neredeyse hiç yoktu. Usta çırak ilişkisiyle, şifahi aktarımla nesilden nesile intikal eden bir uzmanlık alanıyla karşı karşıyaydık. ABD, Fransa, Almanya gibi ülkelerde el aletleri üzerine hazırlanmış sayısız kitap vardı. Bunlardan bir kısmını yurt dışından getirtip, tercüme ettirerek, 'Bu alandaki boşluğu kapatabilir miyiz?' diye düşündük. Gördük ki, o kitaplarda bizim coğrafyamızın aletleri ile ilgili bir iki satır ya var ya yoktu. Bu eksiğimizi kendimiz gidermeliydik. Bir kitap hazırlamalıydık, bizim aletlerimiz kitapta yer almalıydı, ayrıca aletlerin dünyasına farklı, bambaşka noktalardan da bakabilmeliydik. Çalışmamız, eksik kaldığımız bu alana, geniş çerçeveden bakacak başvuru kaynağı bir kitap olmalıydı."
Kitabın editörlüğünü üstlenen Akif Kuruçay da çalışmada merkezine nesneleri alarak maddi kültür araştırmaları yaptıklarını belirterek, eserin alternatif bir tarih anlatısına imkan tanıdığını ifade etti. Kuruçay, aletlerle ilgili bir çalışmayı disiplinlerarası yaklaşımla eğlenceli ve keyifli bir zeminde ele almaya gayret ettiklerini söyledi.
Esere dair değerlendirmede bulunan arkeolog Nezih Başgelen ise Türkiye'nin uygarlık tarihi açısından çok özel bir coğrafyada bulunduğunu aktararak, "Biz gerçekten dünya tarihinde alet edavatların tarihi açısından da ezberleri bozduk. İnsanoğlunun dünyayı değiştirme öyküsünün en önemli aktörleri aslında aletlerdir. Bizim coğrafyamız da gerçekten alet arkeolojisi aletin tarihi ve gelişiminin uygarlık açısından taşıdığı rolü gösteren örneklerle dolu." diye konuştu.
Etkinliğin sonunda davetliler, rehberler eşliğinde Deniz Müzesi'ni gezdi.
Yayın koordinatörlüğünü Bayram Çiçek ve sanat yönetmenliğini Ömer Onay'ın üstlendiği eserde yer alan görsellerde Affan Coşkun ve İsmail Küçük'ün imzası bulunuyor.
Tarih öncesi aletlerden Antik Yunan'a, Türk destanlarından Selçuklulara, Osmanlı'ya ve bugünkü Türkiye'ye aletleri kronolojik bir şekilde ele alan eseri yazılarıyla oluşturan isimler arasında Hubert Comte, Erman Gören, Göknur Karaduman, Engin Topuzkanamış, Mehmet Özdoğan, Turan Takaoğlu, Elvin Yıldırım, Yaşar Çoruhlu, Kürşat Yıldırım, Jale Özlem Oktay Çerezci, Sezer Özyaşamış Şakar, Hatice Uyanık, Erman Gören, Göksel Sazcı, Selda Özhan, Serap Yüzgüller, Selda Özhan, Ömer Can Yıldırım, Işıl Özsait Kocabaş, Erdoğan Merçil, İbrahim Duman, Mükerrem Bedizel Aydın, Nurcan Boşdurmaz, Mehmet Yaşar Ertaş, Serkan Çakmak, Aslıhan Erkmen, Ferda Barut Kemirtlek, Akif Kuruçay, Seda Yavuz, Mehmet Yıldırım, Celali Yılmaz, Selva Suman, İlkay Canan Okkalı, Seniha Ünay, Ali Takaoğlu, Enver Yazıcı, Şerafettin Özkan, Şaban Demirci, Haşim Karpuz, Engin Topuzkanamış, Ufuk Barış Mutlu, Seyfullah Gül ve Adem Terzi yer alıyor.
Kitabın son bölümünde "Ağızlarda Alet Adlandırmaları", "Atasözü ve Deyimlerde El Aletleri", "Alet-Zanaat Dizini Adlar Dizini" başlıkları altında aletlerin sosyolojik dünyasına da ışık tutuluyor.
Kaynak:
