TBMM (AA) - Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Tekin, "1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu, bizim anayasa geleneğimiz içerisinde hakkı yeterince teslim edilmeyen önemli metinlerimizden bir tanesidir. Bu özellikle de anayasanın hazırlanış sürecinde demokratik temsil ve teamüllere duyulan saygı açısından bu hususun altını çizmek istiyorum." dedi.
TBMM Tören Salonu'nda gerçekleşen "1921 Anayasası'nın Kabul Edilişinin 100. Yılı Ulusal Sempozyumu", saygı duruşunun ardından İstiklal Marşı'nın okunması ile başladı.
Sempozyumun açılışında konuşan Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Tekin, 2020 ve 2021 yıllarının Türkiye Cumhuriyeti için bünyesinde çok önemli yıl dönümlerini barındırdığını söyledi.
Tekin, "1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu, bizim anayasa geleneğimiz içerisinde hakkı yeterince teslim edilmeyen önemli metinlerimizden bir tanesidir. Bu özellikle de anayasanın hazırlanış sürecinde demokratik temsil ve teamüllere duyulan saygı açısından bu hususun altını çizmek istiyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Birinci Meclisi oluşturan milletvekillerini anlatan Tekin, "Demokratik temsil açısından baktığımızda da Meclisin üye profilleri yine ülkenin demografik yapısını oldukça iyi temsil eden bir yapıya sahip. Yaklaşık 120'si serbest meslek erbabı, 40'ı tacir, 32'si çiftçi ve ziraatçı, 20'si dava vekili, 11 gazeteci, 125'i devlet görevlisi, 53'ü asker, 12'si belediyeci, farklı din ve mezhepleri temsil eden yaklaşık 53 civarında da din adamının içinde bulunduğu bir Meclis'ten bahsediyoruz. Bu yönüyle de 1921 yılında bugün üzerinde konuştuğumuz Teşkilatı Esasiye Kanunu'nu hazırlayan Meclis hem oluşumu itibarıyla hem de temsil kapasitesi itibarıyla oldukça demokratik bir parlamento. Bunun altını çizmek istiyorum." dedi.
Tekin, 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu'nun nasıl bir ortamda hazırlandığını ve Meclis görüşmelerini anlattı.
Sempozyumun açılışında konuşan Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar ise 23 Nisan 1920 günü millet iradesinin tecelligahı olarak TBMM'nin kurulduğunu hatırlattı.
1921 Anayasası'nın pek çok açıdan büyük öneme sahip olduğuna işaret eden Ünüvar, "O yıllar savaş yıllarıydı ve Kurtuluş Savaşı yıllarında hazırlanan ve 24 maddeden oluşan 1921 Anayasası, birinci maddesinde egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğunu kabul etmesiyle millet iradesini de önceleyen bir yapıya sahiptir. Hakikaten bu muazzam bir şey. Çünkü, itilaf devletleri Türk milletini Anadolu'dan atmanın hesaplarını yaparken Türk milleti karşı direniş göstermiş ve TBMM bu iradenin temsil merkezi olmuştur." diye konuştu.
TBMM'nin aynı zamanda "Gazi Meclis" olduğunu anımsatan Ünüvar, Meclis'in 15 Temmuz darbe girişimi sırasında da açık kaldığını ve TBMM'nin neredeyse bir asır arayla iki kez her türlü saldırıya maruz kalmasına rağmen direndiğini ve ayakta durduğunu söyledi. Ünüvar, "15 Temmuz'da Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde milletimiz sokaklarda, onların vekilleri de Meclis'te direnmiş ve Meclis'i hainlere teslim etmemiştir." ifadelerini kullandı.
1921 Anayasası'nın savaş koşullarında hazırlandığını anımsatan Ünüvar, "O günün şartlarında katılımcı bir demokrasi öngören yapısıyla o zamandan yaklaşık 100 yıl önce başlayan tanzimat, ıslahat, birinci ve ikinci meşruiyet dönemlerinin birikimi üzerine yeni bir süreci de inşa etmesi bakımından büyük bir öneme haizdir." dedi. Ünüvar, o günkü Meclis'in temsilinin çok geniş bir yelpazeyi oluşturduğunu hatırlatarak, 1921 Anayasası'nda da bu milletvekillerinin çok önemli desteklerinin olduğunu söyledi.
Açılış konuşmalarının ardından sempozyumda oturumlara geçildi. Sempozyumun bugünkü oturumlarında, "Yüzüncü yılında 1921 Anayasası'na bakış", "Anayasacılık ve 1921 Anayasası", "1921 Anayasası'nın fikri temelleri" konuları ele alınacak.
Kaynak:
