TBMM (AA) - Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, desteklerin sektördeki üretimin en güçlü enstrümanlarından biri olduğunu belirterek, "Tarımsal destek miktarını 2002'de 1,8 milyar lira iken, 2022'de 22 katına çıkararak 39,2 milyar liraya yükselttik." dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı ile bağlı ve ilgili kuruluşlarının 2023 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yapan Kirişci, destekler, kırsal kalkınma ve gen bankalarına ilişkin çalışmaların detaylarını anlattı.
Desteklemelerin, yönlendirici ve teşvik edici nitelikteki rolüyle tarımsal üretimin halen en güçlü enstrümanlarından biri olduğunu vurgulayan Kirişci, "Tarımsal destek miktarını 2002'de 1,8 milyar lira iken, 2022'de 22 katına çıkararak 39,2 milyar liraya yükselttik. Son 20 yılda çiftçimize cari değerle yaklaşık 500 milyar liraya yakın tarımsal destek sağladık." diye konuştu.
Kirişci, tarımın her zaman için sel, don, kuraklık gibi doğal afetlere maruz kalma ihtimali bulunduğuna dikkati çekerek, tarım sigortası düzenlemelerini 2006'da hayata geçirerek Cumhuriyet tarihinde bir ilke imza attıklarını söyledi.
Yeni riskler ve ürünler ilave edilmek suretiyle TARSİM'in kapsamını genişlettiklerini anlatan Kirişci, bugüne kadar 19,5 milyon poliçe düzenlenerek 13 milyar lira devlet prim desteği ve 13,2 milyar lira hasar tazminatı ödediklerini kaydetti. Tarım sigortası ile sigorta poliçe bedelinin yüzde 67'sine kadarını karşıladıklarını dile getiren Kirişci, "Konya'da başladığımız Gelir Koruma Sigortası'nı ülke geneline yaygınlaştırıyoruz. Buna göre buğdayda verim kaybı ve fiyat dalgalanmalarına bağlı olarak çiftçinin gelir kaybı riskini teminat altına alıyoruz." ifadesini kullandı.
- Kırsal kalkınma projelerine 27,3 milyar lira hibe
Vahit Kirişci, kırsal kalkınma desteklerinin, çiftçilerin teknik gelişimine büyük katkı verdiğini anlatarak, Kırsal Kalkınma Yatırımları Destekleme Programı, IPARD ve Kırsalda Uzman Eller Projesi kapsamında 86 bin 500 projeye toplam 27,3 milyar lira hibe verdiklerini ve 253 bin kişiye istihdam sağladıklarını aktardı.
Gelecek yıl IPARD 3 programına başlayacaklarını belirten Kirişci, bugüne dek 42 ilde uygulanan programı, 81 ile yaygınlaştıracaklarını ifade etti.
Kent tarımı vizyonlarının en önemli enstrümanı olan Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi proje sayısını 57'ye çıkardıklarını aktaran Kirişci, "Bu bölgelerimize günümüz fiyatlarıyla 750 milyon lira altyapı kredisi sağladık. İzmir Dikili'de Avrupa'nın en büyük jeotermal ısıtmalı Tarıma Dayalı İhtisas OSB'sinin inşaatı devam etmektedir. Şimdi de Balıkesir'de dünyanın en büyük jeotermal ısıtmalı Tarıma Dayalı İhtisas OSB'sini kuracağız. Sadece İzmir'de en az yüzde 75'i kadın emekçi olmak üzere 3 bin 500 yeni istihdam sağlayacağız." diye konuştu.
- "Bu yıl 1 milyon gıda denetimi yapıldı"
Tarım ve Orman Bakanı Kirişci, güvenilir gıdaya erişimi en temel insan haklarından birisi olarak gördüklerini vurgulayarak, bu kapsamda, tarladan sofraya bütün süreçleri titizlikle denetlediklerini anımsattı.
Ekim itibarıyla 7 bin 500 denetçiyle yaklaşık 1 milyon gıda denetimi yaptıklarını anlatan Kirişci, ürün kayıplarını önlemek, verim ve kaliteyi artırmak amacıyla, bitki hastalık ve zararlılarına karşı mücadeleyi aralıksız sürdürdüklerini dile getirdi.
Çevre dostu biyolojik ve biyoteknik mücadeleye önem verdiklerinin altını çizen Kirişci, "Hayvanlarımızı bulaşıcı hastalıklara karşı korumak için aşılama ve eradikasyon programları uyguluyoruz. Şap, bruselloz, şarbon gibi hastalıklara karşı koruyucu aşılamaların büyük bir kısmını aşı bedeli almadan yapıyoruz. Ev hayvanlarını mikroçip ile kimliklendirerek PETVET sistemimize kaydediyoruz. Bugüne kadar 438 bin ev hayvanını kayıt altına aldık." bilgisini paylaştı.
- "Tarımsal değerler korumamız altında"
Kirişci, gıda arz güvenliği probleminin Ar-Ge ve yenilikçilik temelli verimlilik artışlarıyla çözülebileceğini belirtti.
Bu çerçevede 60 araştırma enstitüsü, 27 ileri Ar-Ge merkezi ve 2 binden fazla araştırmacıyla çalıştıklarını aktaran Kirişci, "Hiç kimse merak etmesin. Başta tohum olmak üzere, bu ülkenin kendine has her bir tarımsal değeri korumamız altındadır." dedi.
Çıkardıkları Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun ile yüksek verimli ve kaliteli tohum ıslah çalışmalarını hızlandırdıklarını hatırlatan Kirişci, şöyle devam etti:
"Tarla bitkilerinde 911, bahçe bitkilerinde 989 yerli ve milli tohumluk çeşidi geliştirdik. Ülkemizde 2021'de üretilen sertifikalı tohumluk çeşit sayısının yüzde 40'ını bakanlık olarak biz geliştirdik. Yerel (Ata) Tohum Projesi kapsamında, farklı türlerde 37 yerel çeşidi araştırma enstitülerimiz adına tescil ettirdik. Islah ettiğimiz çeşitler sadece ülkemizde değil, Orta Asya, Balkanlar, Orta Doğu ve Afrika'da da üretilmektedir. Ayrıca üstün vasıflı hayvan ırkları geliştiriyoruz. Et tavukçuluğunda 1, yumurta tavukçuluğunda 4 adet damızlık hat geliştirerek tescil ettirdik. Halk Elinde Islah Projesi'ni küçükbaşta 2005, mandada 2011'den beri başarıyla uyguluyoruz. Küçükbaş ıslah projesiyle yıllık 500 bin baş üstün vasıflı damızlık materyali sektöre kazandırdık. Manda ıslah ve destekleme politikalarımızla manda sayısını 85 bin baştan, yüzde 118 artışla 185 bin başa çıkardık."
Vahit Kirişci, araştırma enstitüleri bünyesindeki 32 gen bankasında 318 bin genetik materyali, Tohum Gen Bankası'nda 4 bin 294 türe ait 119 bin 175 tohum örneğini, Arazi Gen Bankası'nda 107 türe ait 10 bin 55 canlı örneğini koruduklarını ifade ederek, dünyada ender rastlanan bir çalışma örneği olarak 1000 türde soğanlı ve yumrulu doğal süs bitkisini (geofit) muhafaza altına aldıklarını söyledi.
Kirişci, Hayvancılık Gen Bankası'nda ise 18 küçükbaş, 7 büyükbaş ve 5 at ırkına ait 88 bin genetik materyali sakladıklarını hatırlattı.
İnsanı korumak için suyu ve toprağı muhafaza politikaları gereği tarım arazilerinin korunmasının ve üretime kazandırılmasının öncelikleri olduğunu belirten Kirişci, mevzuatta yaptıkları değişiklikle Yeter Gelirli Arazi Büyüklüğü altında satış ve miras yoluyla tarım arazilerinin bölünmesinin önüne geçtiklerini ve ülke genelinde toplam 9,2 milyon hektarlık 429 büyük tarımsal ovayı sit alanı ilan ettiklerini kaydetti.
(Sürecek)
Kaynak:
