ANKARA (AA) - Türkiye'nin geçen yılki ihracatının yüzde 41,6'sını, ithalatının ise yüzde 61,4'ünü büyük ölçekli girişimler yaptı.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2021 yılına ilişkin girişim özelliklerine göre dış ticaret istatistiklerini açıkladı.
Buna göre, 2021 yılında 101 bin 319 girişim ihracat, 102 bin 931 girişim ithalat yaptı. Toplam ihracatın yüzde 19,7'sini yapan 1-9 çalışanlı mikro ölçekli girişimler, toplam ihracatçı girişimlerin yüzde 62,6'sını oluşturdu.
İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 19,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 41,6 olarak kayıtlara geçti.
Toplam ithalatın yüzde 10,6'sını 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 11, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 16,9 oldu. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı yüzde 61,4 olarak hesaplanırken, bu girişimler toplam ithalatçı girişimlerin yüzde 3,1'ini oluşturdu.
Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın yüzde 55,5'ini, ithalatın ise yüzde 54,8'ini sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 40,9, ithalattaki payı ise yüzde 32 düzeyinde gerçekleşti.
Sanayi sektörünün ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler yüzde 67,2 payla öne çıktı. Ticaret sektörünün ihracatında ise yüzde 92 payla 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hakimiyeti devam etti.
Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimler yüzde 79,4 payla ilk sırada yer aldı. Ticaret sektöründe büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 24,9'dan yüzde 30,1'e yükselirken, diğer sektöründe büyük ölçekli girişimler yüzde 63 payla önde olmayı sürdürdü.
- AB ülkelerine ihracatta sanayi sektörü ilk sırada
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının yüzde 47,1'ini Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine, yüzde 13,2'sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve yüzde 12,4'ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB 27 ülkelerine yapılan ihracatın yüzde 63,3'ünü sanayi, yüzde 34,7'sini ticaret, yüzde 2'sini ise diğer sektöründeki girişimler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının yüzde 33,4'ünü AB 27 ülkelerinden, yüzde 24'ünü diğer Asya ülkelerinden, yüzde 16,4'ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi.
Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları, yüzde 34,3 payla AB 27 ülkeleri, yüzde 31,4 ile diğer Asya ve yüzde 13,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 56,8'ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, yüzde 39,9'unu ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler yaptı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin gerçekleştirdiği ihracatın yüzde 96,2'sini imalat sanayi ürünleri, yüzde 1,7'sini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İmalat sanayi ürünleri ithalatının yüzde 52,2'si sanayi, yüzde 38,8'i ticaret ve yüzde 9'u diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 72,2'si imalat sanayi ürünleri, yüzde 4,3'ü madencilik ürünleri, yüzde 4,2'si ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünlerinden oluştu.
- Girişimlerin yüzde 57,7'si tek ülkeden ithalat yaptı
İhracatın yüzde 60,7'sini, ithalatın ise yüzde 76'sını ilk 500 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 12,5'ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 20,7'sini gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 13,5, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 11,2 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin payı yüzde 17,9, ticaret sektöründe ise yüzde 10,5 oldu.
Girişimlerin yüzde 43,5'i tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16,6'sı iki ülkeye ihracat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 4,8, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 58,9 olarak hesaplandı.
Girişimlerin yüzde 57,7'si tek ülkeden ithalat yaparken, yüzde 14,3'ü iki ülkeden ithalat gerçekleştirdi. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 2,1, bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 54,6 olarak belirlendi.
Kaynak:
