TRABZON (AA) - Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Erüz, Doğu Karadeniz'de çığ riski oluşturabileceği için bugünlerde yayla yollarının açılmaması gerektiğini söyledi.
Erüz, Büyükşehir Belediyesi Trabzon İçmesuyu ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünce (TİSKİ) 22 Mart Dünya Su Günü dolayısıyla Hamamizade İhsan Bey Kültür Merkezi'nde organize edilen, "Dünyanın En Önemli Konu'Su" sempozyumunda, yerküredeki suyun sadece yüzde 1'inin içme suyu olarak kullanılabilir olduğunu belirtti.
Yerkürenin 4 milyar yıl önce yaratıldığına işaret eden Erüz, "4 milyar yıldır yaşamış ve yaşayan tüm canlılar aynı atomları, molekülleri, suyu ve havayı kullanıyor. Bünyemizdeki moleküller ve su, nefes aldığımız hava 4 milyar yıldır değişmedi. Değişen, geçici taşıyıcı olan biz canlılar, insanlarız. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için hava, su ve toprak kaynaklarını korumak ve temiz tutmak zorundayız." dedi.
Erüz, bölgedeki yağış miktarına, aşırı yağışlara bağlı taşkın, sel ve heyelanlara da dikkati çekerek, meteorolojik verilerin 28-30 Mart tarihlerinde Trabzon ve civarında yüksek kesimlerde kar, alçaklarda ise şiddetli yağış gösterdiğini ifade etti.
Yağışın şiddetli yağışa dönüşmemesi temennisinde bulunan Erüz, "Çünkü şiddetli yağmura dönüştüğü anda, şu anda yükseklerde yoğun kar birikintisi var. Şiddetli yağış, kar birikintisinin hızla eriyip akışa geçmesi riskini doğuruyor. Bu da bölgede maalesef sel ve taşkına dönme riskini ifade ediyor." diye konuştu.
Erüz, Trabzon'da az ama şiddetli yağışların etkili olduğunu vurgulayarak, "Son 4 yılda sert yağışlar dolayısıyla 124 köyde çeşitli büyüklüklerde heyelan ve taşkınlar meydana geldi. Doğu Karadeniz Bölgesi'nde 26 yıllık sürede meydana gelen 38 sel, heyelan ve taşkın olaylarında 331 kişi hayatını kaybetti." ifadesini kullandı.
Doğu Karadeniz'de bu dönem çığ riski olduğunun altını çizen Erüz, şu değerlendirmede bulundu:
"Bu dönem Trabzon ve Doğu Karadeniz çığ açısından çok riskli durumda. Her an bölgede yoğun bir çığ riskini duyabilirsiniz, o yüzden yüksek kesimlere gidecekler dikkatli olmalı. Özellikle belediyemizden istirham ediyorum, vatandaşlardan gelen 'yayla yolunu açın' taleplerine kesinlikle cevap vermeyiniz. Şu anda yayla yollarına vurulacak her dozer, çığ riskini tetikleyecek duruma yol açacaktır. İnsanların yaylalarda kar eriyene kadar oralara gitmesinin bir anlamı yoktur. Lütfen yüksek kesimlere insanların gidişini olabildiğince engellemeye çalışalım."
- "Suyu iktisatlı kullanmamız, kıymetini bilmemiz gerekiyor"
TİSKİ Genel Müdürü Ali Tekataş da dünyanın en önemli konusunun su olduğunu vurguladı.
Dünyanın yüzde 70'inden fazla oranını kaplayan, insanın en temel ihtiyaçlarından olan suyun yıllar içerisinde tükenen bir kaynak olduğunu dile getiren Tekataş, "Bütün doğada var olan varlıklar gibi su da tükeniyor. Dolayısıyla bizim suyu iktisatlı kullanmamız, kıymetini bilmemiz gerekiyor. Biz bunun farkındalığını ortaya çıkarmak için ciddi gayretler sarf ediyoruz." şeklinde konuştu.
Tekataş, TİSKİ'nin görevleri ve suyun önemine dikkati çekmek amacıyla yaptıkları çalışmaları da aktararak, "Dünya üzerinde 1 milyar insan içilebilir temiz suya hasret. 2 milyar insan da yeterli su alamıyor." dedi.
Türkiye'nin su zengini olmadığına vurgu yapan Tekataş, şunları kaydetti:
"Üç tarafımız denizlerle çevrili, ırmaklarımız var ama temiz su kaynaklarımız çok sınırlı. Trabzon özeline geldiğimizde de ben TİSKİ'ye atanmadan önce Trabzon'un Türkiye'de su sorunu olmayan ender illerden biri olduğunu düşünüyordum ama buraya geldikten sonra esasında Trabzon'un da ülkemiz gibi yer altı suları noktasında birçok ilden daha fakir bir il olduğunu üzülerek müşahede ettim.
Su Master Planı hazırladık, bu çerçevede suyun öncelikle üç aşamada değerlendirilmesi gerektiğine karar verdik. Kontrolü sağlamak için göletler, barajlar yapılması ve suyun kontrol edilmesi gerektiğine karar verdik. Bu aynı zamanda taşkınların da önüne geçecek, çarpan etkisi yaratacaktır. DSİ Bölge Müdürlüğümüzle beraber 14'ü hayvan içme suyu göleti,14'ü de içme suyu göleti olmak üzere 28 gölet yapılması konusunda mutabakata varıldı. Geldiğimiz noktada 7 göletin projesi yapılıyor, 4 göletin inşaatı devam ediyor, diğerleri de ihale aşamasına geldi."
KTÜ Orman Fakültesi Öğretim Üyesi ve TEMA Vakfı Trabzon Temsilcisi Prof. Dr. Zafer Yücesan, Eski Trabzon Tarım Müdürü, ziraat mühendisi Ali Çankaya, TİSKİ Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanı Ömer Şahin, Trabzon Sosyal Bilimler Lisesi Can Suyumuz Proje ekip lideri Fuat Alp Yılmaz'ın da sunum yaptığı sempozyumda, Trabzon Sosyal Bilimler Lisesi öğrencisi Zeynep Köse piyano dinletisi sundu.
Kaynak:
