BRÜKSEL (AA) - Belçika hükümeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (KDC) 1961'de öldürülen ilk Başbakanı Patrice Lumumba'nın asitte yok edilen cesedine ait son parçası olan bir dişini ailesine iade etti.
Lumumba'dan kalan parçanın iadesi için Belçika'nın başkenti Brüksel'deki Egmont Sarayı'nda tören düzenlendi.
Lumumba'nın ailesi, KDC Başbakanı Jean-Michel Sama Lukonde ve Belçika Başbakanı Alexander De Croo başta olmak üzere birçok Belçikalı yetkilinin katıldığı tören televizyonlardan canlı yayımlandı.
Lumumba'nın dişi bir kutu içinde Belçika Federal Başsavcısı Frederic Van Leeuw tarafından aileye teslim edildi. Kutuyu Lumumba'nın oğlu aldı. Lumumba ailesi daha sonra Belçika Kralı Philippe ile de görüştü.
İlk Başbakan Lumumba'dan kalan son parça, ailesi tarafından ülkesine götürülecek. KDC'de sembolik bir cenaze töreni düzenlenecek ve ülkede 3 gün yas ilan edilecek.
- Belçika Başbakanı bir kez daha özür diledi
Belçika Başbakanı De Croo, Lumumba'nın öldürülmesine yol açan olaylarla ilgili olarak o dönem iktidarda olan hükümetin bazı bakanlarının "ahlaki sorumluluğu" bulunduğunu söyledi.
De Croo, "Bu acı verici ve nahoş gerçek bugün söylenmeli. Belçikalı bakanlar, diplomatlar, memurlar veya askerler belki Patrice Lumumba'nın öldürülmesine yönelik bir niyet taşımıyordu. Bunu ispatlayacak bir kanıt bulunamadı. Ancak Lumumba'nın (öldürüldüğü) Katanga'ya gönderilmesinin onun hayatını tehlikeye atacağını bilmeleri gerekirdi. İdam edildiği yere gönderilmesi için yapılan yardım talebini geri çevirebilirlerdi. Bunu görmemeyi, harekete geçmemeyi tercih ettiler." dedi.
Belçika'nın ahlaki sorumluluğunu kabul ettiğini belirten De Croo, "Burada ailesinin huzurunda Belçika hükümetinin özrünü sunmak istiyorum." diye konuştu.
- Belçikalıların danışmanlık yaptığı grup öldürmüştü
Lumumba, KDC'nin Haziran 1960'ta Belçika'dan bağımsızlığını kazanmasından sonra ülkenin ilk başbakanı olmuştu. İç karışıklık ve siyasi krizler nedeniyle sadece eylül ayına kadar görevde kalan Lumumba, ev hapsine alındı. Ev hapsinden kaçarken Albay Joseph Mobutu'nun askerlerince yakalanan Lumumba, ayrılıkçı bir gruba teslim edildikten sonra idam edildi.
ABD'nin Sovyet yanlısı gördüğü Lumumba'yı idam eden gruba Belçikalı güvenlik görevlilerinin danışmanlık yaptığı, KDC'li liderin cesedinin parçalara ayrılarak sülfürik asitte eritildiği yıllar sonra belirlendi.
Belçikalı görevliler arasında bulunan polis müdürü Gerard Soete, 1999'da Lumumba'nın öldürülmesine yardım ettiğini kabul etti. Soete, bu olay sırasında Lumumba'nın biri altın kaplı birkaç dişini ve el parmak kemiklerini alarak yıllarca sakladığını kabul etti.
Belçika parlamentosu, 2001'de bazı Belçikalı yetkililerin Lumumba'nın ölümünden "ahlaken sorumlu" olduğu sonucuna vardı. Bir yıl sonra da Belçika hükümeti resmen özür diledi.
2000 yılında ölen Soete hakkında hiçbir zaman dava açılmadı. Soete, Lumumba'dan kalan parçaları ölene kadar sakladı. Soete'nin kızı Godelive Soete 2016'da bir Belçika dergisinin muhabiriyle yaptığı röportajda Lumumba'nın dişlerinden birini gösterdi. Bunun üzerine Godelive Soete'nin evinde arama yapan polis, Lumumba'nın kalıntılarına el koydu.
Kaynak:
