ANKARA (AA) - Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA), Türk-İslam Bilim Kültür Mirası (TİBKM) Projesi kapsamında, "Viyana'da Matematikçi Bir Subay Hamdi Efendi ve Beyan-ı Kaide-i Cedide" eserini okuyucuların beğenisine sundu.
TÜBA'dan yapılan açıklamaya göre, Akademi, Türkiye'nin bilim ve kültür mirasına yeni eserler kazandırmaya devam ediyor.
TİBKM Projesi kapsamında yayımlanan son eser, "Viyana'da Matematikçi Bir Subay Hamdi Efendi ve Beyan-ı Kaide-i Cedide" bir döneme ışık tutuyor.
Böylelikle, matematik tarihine ilişkin önemli bir eser olan Beyan-ı Kaide-i Cedide, bugünün harfleri ve tıpkıbasım şeklinde ilk defa TÜBA tarafından yayımlanmış oldu.
Dr. Öğretim Üyesi Elif Baga ve Dr. Öğretim Üyesi Zehra Bilgin'in hazırladığı eser, Mekteb-i Harbiye-i Şahane'nin ilk öğrencilerinden Hamdi Efendi'nin yükseköğrenim için gönderildiği Viyana'da Avusturyalı matematikçi Karl Heinrich Graffe'nin bir makalesine dayanarak hazırladığı "Beyan-ı Kaide-i Cedide fi Halli Bera-yı Muadelat-ı Adediyye-i Aliye" adlı risalesini, Osmanlılarda modern matematiğe katkı sağlayan ilk örneklerden olması çerçevesinde inceliyor.
Hamdi Efendi'nin hayatı ve ilmi çalışmalarına dair arşiv belgelerine dayanan kapsamlı bir biyografisini, Beyan-ı Kaide-i Cedide'nin bugünün harflerine aktarılmış metnini ve onun matematiksel analizini içeren eser, Hamdi Efendi'nin Viyana'da matematik çalışmalarını asıl kaynaklarıyla incelemesi bakımından bir ilki temsil ediyor.
Beyan-ı Kaide-i Cedide, Osmanlıların modern eğitim politikaları, Avrupa'daki öğrencilerin akademik zihniyeti, üretilen bilginin seviyesi gibi farklı bahislere dair mülahazalarla siyasi, sosyal ve bilimsel etmenleri de içeren çok katmanlı bir matematik tarihi çalışması olarak da önem taşıyor.
Kaynak:
