ANKARA (AA) - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye, bugüne kadar sergilediği kucaklayıcı ve objektif tutumuyla Bosna-Hersek'teki tüm tarafların ve bölgedeki aktörlerin mevcut sorun bağlamında katkısını aradığı bir ülke olarak, saygın konumunu krizin aşılması için devrede tutmaya devam edecektir." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Arnavutluk'a yaptığı ziyaret sonrasında gazetecilere açıklamalarda bulundu, sorularını yanıtladı.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile baş başa ve heyetler arası verimli görüşmeler gerçekleştirdiklerini anlatan Erdoğan, ikili ilişkilerde son yıllarda kaydedilen mesafeden duydukları memnuniyeti dile getirdi.
Erdoğan, "Stratejik Ortaklık seviyesindeki ilişkilerimizin geliştirilerek yeni alanlara teşmil ettirilmesi hususunda karşılıklı siyasi irademizi teyit ettik. Geçtiğimiz sene imzaladığımız Ortak Siyasi Bildiri ile tesis ettiğimiz Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin ilk toplantısını da en kısa zamanda gerçekleştirmek konusunda mutabık kaldık. Dışişleri bakanlarımız kendi aralarında görüşmeleri yapacaklar ve daha sonra da biz bu yıl içinde büyük ihtimalle bu toplantımızı gerçekleştireceğiz." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ortak gündemlerinde yer alan bölgesel meseleler hakkında da fikir teatisinde bulunduklarına işaret ederek, "İki NATO müttefiki olarak güvenlik boyutlu gelişmeleri aramızda değerlendirdik. Arnavutluk'un savunma sanayi alanındaki ihtiyaçlarının karşılanması noktasında atabileceğimiz adımları ele aldık. Başbakan Edi Rama ile özellikle de FETÖ'nün Arnavutluk'taki yapılanmasıyla müşterek mücadelemizi gözden geçirdik." dedi.
İki ülke arasındaki iş birliğini daha da güçlendirecek çeşitli anlaşmaları akdettiklerini, bu kapsamda 7 anlaşmanın imzalandığını ifade eden Erdoğan, heyette yer alan bakanların ve ilgili kurum temsilcilerinin de Arnavut muhataplarıyla görüşmeler gerçekleştirdiklerini bildirdi.
- Ethem Bey Camisi'ne Kur'an-ı Kerim replikası hediye edildi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ziyareti vesilesiyle Arnavutluk Meclisine de hitap ettiğini, Arnavutluk'ta 2019'da meydana gelen deprem sonrasında Laç şehrinde TOKİ tarafından yaptırılan 522 adet deprem konutunun teslim törenini de icra ettiklerini söyledi.
Model daireleri gördüklerini ve bazı evlere misafir olduklarını dile getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
"Ayrıca, Tiran şehir meydanının en güzel noktasında bulunan ecdat yadigarı tarihi Ethem Bey Camisi'nin TİKA tarafından gerçekleştirilen restorasyon sonrasında yeniden ibadete açılışına hep birlikte şahitlik ettik. Ethem Bey Camisi, Başkent Tiran'da Osmanlı Dönemi'nde inşa edilen sekiz büyük camiden günümüze ulaşan tek tarihi cami olması hasebiyle ayrı bir önem taşıyor. TİKA tarafından 2018 yılında başlatılan bakım, onarım ve restorasyon çalışmaları, geçtiğimiz yıl tamamlandı. Namazgah Camii'mizin yanında bu da tarihi bir eser olarak güzel bir model teşkil ediyor."
Başbakan Rama ile Ethem Bey Camisi'ne girdiklerini ve Karahisari'nin Topkapı Sarayı'ndaki Kur'an-ı Kerim'inin bir replikasını buraya hatıra olarak bıraktıklarını aktaran Erdoğan, şöyle devam etti:
"İnşallah tüm Arnavutluk'taki Müslüman kardeşlerimiz için bu caminin anlamı da büyük olacaktır. Şimdi Namazgah Camisi'ni de ramazan sonuna kadar yetiştirmeyi hedefliyoruz. O da 3 bin 250 kişilik bir cami. İnşallah güzel bir eser meydana geliyor. Onu da Diyanet teşkilatımızın KOMAŞ firması yürütüyor. Burada FETÖ meselesinden dolayı bazı sıkıntılar yaşandı. Bu sıkıntılar sebebiyle gecikti. Daha doğrusu işi durdurma noktasına da geldik. Ama bugün Sayın Edi Rama'nın bize verdiği bazı sözler sebebiyle 'tamam' dedik. Hayırlısıyla biz işi yükleneceğiz, başlayacağız. Yeter ki diğer sorunları halledelim. Temenni ederiz ki şubat sonuna kadar bunlar bu planı gerçekleştirirlerse ondan sonra da zaten bizler adımlarımızı yoğun bir şekilde atacağız."
- "Balkanlar'da Türkiye olarak varız"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin Balkan coğrafyasında pek çok eseri ihya ettiği Maarif Vakfının yeni okullar açtığını hatırlatılarak, "Bütün bu faaliyetlerin, kültür, sanat, eğitim alandaki faaliyetlerin üstüne bir adım daha koyma noktasında yeni projeler, yeni anlaşmalar olacak mı? Sözgelimi kasım, aralık ayında Korkut Ata Türk Dünyası Film Festivali yapılmıştı. Bunun bir benzeri Balkan coğrafyasındaki ülkelerle olacak mı?" sorusu üzerine, "Biz istiyoruz ki Balkanlar'da, her Balkan ülkesinde bir adım atalım; buralarda özellikle de TİKA ile tarihimize sahip çıkalım; kültür ve sanata yönelik de ne gerekiyorsa bunları biz TİKA ile yürütelim. TİKA, hemen hemen Balkan ülkelerinin tamamında şu anda aktif. Yoğun bir şekilde çalışmalarını sürdürüyor. İşte camiler, köprüler ve buna benzer bütün eserlere yönelik çalışmaları TİKA yoğun şekilde yürütüyor." karşılığını verdi.
Sadece Arnavutluk'ta bugüne kadar 568 eserin yapıldığını dile getiren Erdoğan, "Bunun haricinde yine Bosna-Hersek olsun, Kosova olsun, Makedonya olsun, buraların hepsinde de, Alevi Bektaşi tekkelerine varıncaya kadar, bunları oralarda yoğun bir şekilde yapıyoruz. Hani bazıları konuşuyor 'mezhep meşrep ayrımı vesaire' diye. Böyle bir şey yok. Böyle bir şey olmuş olsa bizim bunlara elimiz değmez. Ama hepsinde de varız, hepsine de elimizden gelen desteği veriyoruz ve oralarda da bunları inşa ve ihya ediyoruz. Balkanlar, Türkiyesiz olmaz. Balkanlar'da Türkiye olarak varız." değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Edi Rama'nın katıldığı bir toplantıyı hatırlatarak, şunları söyledi:
"Sayın Edi Rama geçenlerde Bosna Hersek'te son gelişmeler üzerine katıldığı toplantıda 'Tamam burada hepimiz varız da Türkiye nerede?' diye sormuş. Diğerlerine 'Türkiye'nin olmadığı böyle bir toplantıdan hayırlı bir karar çıkmaz' demiş. Aynı kanaati orada Bosna-Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Sırp Üyesi Dodik de sergilemiş. 'Türkiye'nin olmadığı böyle bir toplantıda Birleşmiş Milletler, Amerika, İngiltere'den gelenlerle bu iş çözülmez' demiş. Bu ilginç bir şey. Bunu tabii daha önceki ziyaretimde, Bosna-Hersek'te hepsinin yanında yine söyledi. 'Niçin biz şuradan şuradan arabulucu arıyoruz. Bunu Erdoğan yapsın, Türkiye yapsın' dedi. Bugün Sırbistan Cumhurbaşkanı Sayın Vucic bize geliyor. Sayın Vucic ile Balkanlar'da atılabilecek adımları, Bosna-Hersek konusunu da ele alacağız. Ona da Bosna-Hersek'teki barış ve istikrarın bölge için taşıdığı önemi vurgulayacağım. Biz sorunların çözümünün taraflar arasında daha fazla diyalogdan geçtiğine inanıyoruz. İlerleyen süreçte diplomasi trafiğini yoğunlaştıracağız. Türkiye, bugüne kadar sergilediği kucaklayıcı ve objektif tutumuyla Bosna-Hersek'teki tüm tarafların ve bölgedeki aktörlerin mevcut sorun bağlamında katkısını aradığı bir ülke olarak, saygın konumunu krizin aşılması için devrede tutmaya devam edecektir."
- "Savaşı siyaset tarihinden silip atmamız lazım"
Ukrayna'daki son gelişmeler hatırlatılarak, "Türkiye, krizin her iki tarafıyla da iyi ilişkilere sahip bir ülke. Sizin, adı arabuluculuk olmasa da bu krizin çözümü konusunda taraflarla görüşmeniz söz konusu mu? Eğer korkulan olur da Rusya'nın Ukrayna'yı işgali söz konusu olursa bir NATO üyesi ülke olarak Türkiye'nin tavrı ne olur?" sorusu üzerine ise Erdoğan, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini gerçekçi bir yaklaşım olarak görmediği karşılığını verdi.
Ukrayna'nın sıradan bir ülke olmadığını ve güçlü bir ülke olduğunu dile getiren Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ayrıca Rusya'nın bu adımı atabilmesi için tüm dünyadaki durumu ve kendi durumunu gözden geçirmesi lazım. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev Ukrayna'daydı. Şimdi ben de İlham Bey ile bir konuşacağım. Tabii Sayın Putin'le de bu konuları masaya yatırıp konuşmamız lazım. Çünkü bu bölgeler artık savaşı kabullenemez. Bunlar doğru da olmaz. Artık savaşı siyaset tarihinden silip atmamız lazım. 'Ben bir yerin topraklarını işgal edeyim, alayım' mantığıyla bu işler yürümez. İşte örneğin Ukrayna'da ne yaptı Rusya? Kırım'a çöktü. Kırım ile ilgili biz her zaman, Kırım'ın işgaline karşı olduğumuzu Sayın Putin'le yaptığımız her görüşmede kendisine söylüyorum. Dışişleri Bakanlığımız aynı şekilde muhataplarına bunları söylüyor. Yani bu konuda bizim politikamız belli."
Suriye'deki duruma ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
"Güneyimize bakıyoruz. Suriye'nin ciddi bir kısmında Amerika'nın üsleri var. Rusya'nın da üsleri var. Öbür tarafta terör örgütleri, Amerika'dan ciddi destekler aldı, hala almaya devam ediyor. Şimdi bunları yok farz etmek mümkün mü? Değil. Bunları biz Biden'la yaptığımız görüşmelerde devamlı kendisine söyledik. Trump ile yaptığımız görüşmelerde söyledik. Obama ile yaptığımız görüşmelerde söyledik. Hepsine de 'Siz terör örgütlerini destekliyorsunuz' diye hep söyledim. Bizim güneyimizde, Suriye'nin kuzeydoğusunda terör örgütlerine binlerce tır silah, mühimmat, her türlü ciddi desteği bunlar verdiler. Nitekim Irak'taki Koalisyon Güçleri olarak, Suriye'deki Koalisyon Güçleri olarak bu işleri yaptılar, hala da yapmaya devam ediyorlar. 'Çekildik, çekiliyoruz. Biz burada terör örgütlerine destek vermiyoruz' diyorlar. Doğru konuşmuyorlar tabii. Aynı şekilde Rusya, oradan çekilmiyor. Şu anda Rusya, Suriye'ye desteği çekmiş olsa Esed'in ayakta duracak hali yok. Esed, şu anda Rusya'dan aldığı destekle ayakta duruyor. Malum İran'ın desteği var. Böyle bir durum söz konusu. Temennimiz odur ki bir an önce bölgeye sulh ve sükun hakim olur ve bunlardan da böylece kurtulmuş oluruz."
(Sürecek)
Kaynak:
