RYAZAN (AA) - Tarihte ilk kadın Müslüman Türk hükümdarlarından olan ve Kazan Tatarlarının bağımsızlık simgesi Süyümbike Hanbike, mezarının yer aldığı Rusya'nın Kasımov şehrinde anıldı.
İdil Ön Bulgarları Türk topluluğunun İslam'ı kabul edişinin 1100. yılı dolayısıyla düzenlenen etkinlikler çerçevesinde, Tatarlara ait eski Kasım Hanlığı topraklarının bulunduğu Kasımov şehrinde Süyümbike Hanbike adına ilk anıtın açılışı yapıldı.
Tarihi Han Camisi ve Süyümbike Hatun'un mezarının bulunduğu ifade edilen Şah Ali Türbesi yakınında yapılan törene Rusya Parlamentosu Milletvekili Andrey Krasov, Rusya Federasyonu Müslümanları Dini İdaresi ve Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynuddin, yetkililer, Tatar ve Rus vatandaşlar katıldı.
Kuran-ı Kerim tilaveti ile başlayan törende yetkililer Süyümbike Hatun ile ilgili konuşmalar yaptı, şarkılar seslendirildi ve Nogay Türklerine ait halk dans gösterileri yapıldı.
Ayrıca 15. yüzyılda yapılan ve en eski Tatar mimarisine sahip eserlerden biri olan Han Camisi'nde Rusya Müftüsü Gaynuddin'in cuma namazında okuduğu hutbe sonrasında caminin restorasyon çalışması da başlatıldı.
- Kazan Tatarlarının özgürlük simgesi Süyümbike Hanbike
Kazan Tatarlarının çok sevdiği ve kalbinde yaşattığı tarihteki ilk kadın Türk Müslüman hükümdarlarından biri olan Süyümbike Hanbike, Kazan Hanlığı'nı yönetti. Süyümbike Hatun, Rus ordusuna karşı kahraman ve cesurca verdiği bağımsızlık mücadelesiyle Tatar halkının gönlüne taht kurdu. Süyümbike Hatun, Tatarlar arasında özgürlük simgesi olarak tarihte kalan bir isim.
1550'de Rus Çarı Korkunç İvan büyük bir ordu ile Kazan'ı kuşattı. Rus askerlerine karşı büyük bir direniş gösteren Tatarları savaş esnasında Süyümbike Hatun bizzat yönetti.
Yönetimi ele geçirmeye çalışan bazı Kazan beyleri Süyümbike Hatun'a teslim olmasını söylemesine rağmen dönemin en önemli müderrisi Kul Şerif ile birlikte mücadele kararı aldı. Uzun süren savaşta Süyümbike Hatun'un Rus Çarı Korkunç İvan'a ve ordusuna karşı direnişi dillere destan oldu. Savaş sonrası Kazan Hanlığı yıkıldı ve Süyümbike Hatun esir düştü.
Esaret altında zor günler geçiren Süyümbike Hatun bir süre sonra Kasım Hanlığı'nın son hanı Şah Ali ile evlendirildi.
Oğlu Ödemiş Giray ise Ruslar tarafından vaftiz edildi ve adı Aleksandr olarak değiştirildi.
Esaret altında geçen hayata daha fazla dayanamayan Süyümbike Hatun, 1554'te Moskova'da öldü.
Ödemiş Giray da 19 yaşında veremden hayatını kaybetti.
Kasımov şehrinde bulunan Şah Ali Türbesi'ndeki isimsiz mezarın Süyümbike Hatun'a ait olduğu tahmin ediliyor.
Kaynak:
