İSTANBUL (AA) - Küresel piyasalarda, Rusya-Ukrayna savaşı ve uygulanan yaptırımların ekonomik etkilerine yönelik endişelerle risk iştahının düşük seyretmeye devam ettiği gözlenirken, halihazırda yüksek seviyelerde bulunan enflasyonda enerji ve gıda fiyatları öncülüğünde artan yukarı yönlü baskı gündemin odağındaki yerini koruyor.
Ukrayna'ya saldırması nedeniyle İran, Suriye ve Kuzey Kore'yi geçerek dünyanın en çok yaptırım uygulanan ülkesi konumuna gelen Rusya'dan petrol ithalatına kısıtlama getirilebileceğine ilişkin açıklamalarla dün Brent petrolün varil fiyatı, 130 dolarla Temmuz 2008'den bu yana en yüksek seviyeyi test etti.
Petrol fiyatlarında yaşanan bu hızlı artış, halihazırda yüksek seyreden enflasyon ve salgın sonrası yeni yeni toparlanan ekonomik büyümeye yönelik kaygıları artırırken, "stagflasyon" tartışmalarını da alevlendirdi. Ekonomilerde durgunluk ve yüksek enflasyonun bir arada gerçekleşmesi olarak bilinen stagflasyona dair emarelerin hızlanmasıyla kendini korumaya almaya çalışan yatırımcıların arayışı sonucu dün altın ve tahvil gibi güvenli limanlara yönelim arttı.
Bu gelişmelerle dün ABD'nin 10 yıllık tahvil faizleri 2 ayın en düşük seviyesi olan yüzde 1,68'in altına inerken, altının onsu Ağustos 2020'den bu yana ilk kez 2.000 doları test etti. Altının ons fiyatı bugün yüzde 0,4'lük düşüşle 1.990 dolar seviyelerinde, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,80'in hemen altında dengelendi. Brent petrolün varil fiyatı ise Rusya-Ukrayna heyetleri arasında gerçekleşen 3. tur müzakerelerde insani koridorlar konusunda olumlu sonuçlar alınmasıyla 117,5 dolara kadar gerilese de bugün yeniden 125 dolara çıktı.
Dün New York borsasında sert düşüşler yaşanırken, Dow Jones endeksi yüzde 2,37 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,62 değer kaybetti. Yılın en sert düşüşünü yaşayan S&P 500 endeksinde ise kayıplar yüzde 2,95 düzeyinde gerçekleşti. Dolar endeksi 99,4 ile Mayıs 2020'den bu yana en yüksek seviyeyi görmesinin ardından bugün 99,2 seviyelerinde bulunuyor.
Avrupa tarafında, enerji krizi, yükselen petrol fiyatları ve karşılıklı yaptırımların etkisiyle gündemin odağında kalmaya devam ediyor. Dün Avrupa'da nisan vadeli doğal gaz kontratları 345 avroyla rekor seviyeleri görürken, bugün AB üyesi ülkelerin liderlerinin enerji arzını görüşmek üzere bir araya geleceği toplantı öncesi 212 avro seviyelerine geriledi. Dün banka ve otomotiv şirketlerinin hisselerinde yoğunlaşan satışlarla Almanya DAX 30 endeksi yüzde 1,98 azalışla 4 ayın en düşük seviyesinden kapandı, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,31 ve İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,4 değer kaybetti. Avro/dolar paritesi ise dün 1,08 sınırına kadar gerileyerek Mayıs 2020'den bu yana en düşük seviyeyi görmesinin ardından bugün yatay seyrediyor.
Asya tarafında ise yükselen emtia fiyatları, gıda ve enerji sektörü hisseleri üzerinde satış baskısı yaratırken, arka plana itilse de Çin'de borç çevirme problemleri, Japonya'da dünya genelinin aksine seyreden enflasyon gibi iç dinamikler de mevcudiyetini sürdürüyor. Bu gelişmelerle dün yüzde 3'ü aşan kayıplarla kapanan Asya borsalarında bugün de düşüş devam ederken, kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,9, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,7, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,7 düşüşle seyrediyor.
Yurt içinde, dün Borsa İstanbul'da güne düşüşle başlayan ve dalgalı bir seyir izlenen BIST 100 endeksi, küresel pay piyasalarından pozitif ayrıştı ve günü yüzde 0,33 artışla 1.997,33 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün yüzde 1,1 değer kazancıyla 14,3741'den günü tamamlamasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 14,4050 seviyelerinden işlem görüyor.
Analistler, Rusya-Ukrayna savaşına dair gelişmelerin yatırımcı fiyatlamalarında temel faktör olmaya devam ettiğini belirterek, emtia fiyatlarının seyrinin de enflasyon ve büyüme odaklı beklentilerin yönetimi açısından yakından takip edildiğini söyledi.
Bugün yurt içinde Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısının, yurt dışında ise Almanya'da sanayi üretimi, Avro Bölgesi'nde büyüme ve ABD'de dış ticaret dengesinin izleneceğini aktaran analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.950 ve 1.890 seviyelerinin destek, 2.040 puanın direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Almanya, ocak ayı sanayi üretimi
13.00 Avro Bölgesi, 4. çeyrek büyüme
16.30 ABD, ocak ayı dış ticaret dengesi
18.00 ABD, ocak ayı toptan stoklar
Kaynak:
